Ηταν πολύ καλό για να είναι αληθινό. Ο λόγος για το μέτρο που προβλέπει ότι το λάδι που προσφέρεται στα εστιατόρια για επιτραπέζια χρήση πρέπει να βρίσκεται αποκλειστικά σε σφραγισμένες μη επαναγεμιζόμενες συσκευασίες και ξεκίνησε να εφαρμόζεται από την άνοιξη.

Οχι μόνο είναι ελάχιστα τα εστιατόρια στα οποία ο καταναλωτής μπορεί να βρει στα τραπέζια ελαιόλαδο σε συσκευασία μιας χρήσης –πολλώ δε μάλλον αυτή να είναι και σφραγισμένη–, αλλά πλέον σε μεγάλο βαθμό έχει εξαφανισθεί και το… κλασικό λαδόξιδο υπό τον φόβο του σχετικού προστίμου. Τα εμπλεκόμενα μέρη –ελαιουργικές και επιχειρήσεις μαζικής εστίασης– διερευνούν πιθανές διορθωτικές κινήσεις στη νομοθεσία και τις προσεχείς ημέρες αναμένεται να έχουν συνάντηση για το θέμα οι φορείς εκπροσώπησής τους.

Ανεφάρμοστο το μέτρο

Το μέτρο θεσπίστηκε πριν από ένα χρόνο στο πλαίσιο της αναθεώρησης των κανόνων Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (ΔΙΕΠΠΥ) (άρθρο 71, παρ. 2, εδάφιο γ) και προβλέπει ότι από την 1η Ιανουαρίου 2018 το κάθε είδους έλαιο που προορίζεται στον τελικό καταναλωτή για επιτραπέζια χρήση, κατόπιν του σταδίου της παρασκευής του γεύματος στην κουζίνα των καταστημάτων, πρέπει να διατίθεται αποκλειστικά και μόνο μέσω σφραγισμένων μη επαναγεμιζόμενων συσκευασιών ή συσκευασιών μιας χρήσης που θα διατίθενται από το κατάστημα και θα φέρουν τις απαιτούμενες επισημάνσεις. Στο ίδιο άρθρο προβλέπεται η επιβολή προστίμου 500 ευρώ.

Προκειμένου να προσαρμοσθούν οι επιχειρήσεις στα νέα δεδομένα δόθηκε τρίμηνη παράταση στην εφαρμογή του μέτρου, χωρίς ωστόσο τα αποτελέσματα να είναι ικανοποιητικά. Το πλέον σύνηθες είναι να μην υπάρχει πια ούτε το κλασικό «λαδόξιδο» ούτε όμως και οι συσκευασίες μιας χρήσης.

Αρχικά οι επιχειρήσεις εστίασης υποστήριζαν ότι δεν έβρισκαν τέτοιες συσκευασίες, κάτι που σύμφωνα με στελέχη του ΣΕΒΙΤΕΛ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου) είναι ανακριβές, καθώς πάνω από το 60% των ελαιουργικών επιχειρήσεων παράγει μικρές συσκευασίες (π.χ. των 100 ml).

Σε άλλες περιπτώσεις σερβίρεται μεν συσκευασία μιας χρήσης, αλλά συνοδεύεται από υψηλή χρέωση, ακόμη και προς 3 ευρώ, σύμφωνα με καταγγελίες που έγιναν κυρίως στην Κρήτη. Σημειώνεται ότι οι κανόνες ΔΙΕΠΠΥ δεν ορίζουν ούτε το μέγεθος της συσκευασίας ούτε τη χρέωση, αφήνοντας τα στοιχεία αυτά στη διακριτική ευχέρεια του εστιατορίου. Υπάρχει βεβαίως και η περίπτωση που αν ζητήσει ο καταναλωτής επιπλέον λάδι στη σαλάτα του, ο σερβιτόρος παίρνει το πιάτο στην κουζίνα και προσθέτει λάδι, αλλά, βεβαίως, χωρίς να γνωρίζει ο πελάτης την προέλευση του προϊόντος.

Τα πρόστιμα

Φυσικά υπάρχουν και εκείνοι που «ανθίστανται» στον νόμο και επιμένουν στο κλασικό λαδόξιδο. Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου (ΓΓΕ) έχουν επιβληθεί πρόστιμα συνολικού ύψους 19.000 ευρώ σε 38 επιχειρήσεις για παράβαση της παραπάνω διάταξης. Πρόκειται, μάλιστα, όχι για εστιατόρια σε κάποια απομακρυσμένη περιοχή της Ελλάδας, αλλά για επιχειρήσεις στο Κολωνάκι, στην Ομόνοια, στο Θησείο, στο Σύνταγμα, στη Θεσσαλονίκη, στη Σαλαμίνα και αλλού.

Η λύση που διερευνάται είναι να είναι υποχρεωτική μεν η μη επαναγεμιζόμενη συσκευασία, αλλά όχι μιας χρήσης, ώστε να μειωθεί το κόστος για τα εστιατόρια και τους καταναλωτές. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί εάν το λάδι εμφιαλωθεί σε φιάλες που φέρουν μπίλια στο στόμιό τους, όπως στα αλκοολούχα ποτά.