Ρατσιστής δε γεννιέσαι. Ρατσιστής γίνεσαι.

“Θα γράψεις κάτι για το Ρατσισμό;” σκάει πρωί πρωί η ερώτηση από πολλά πρόσωπα. Η πιο σωστή ερώτηση ωστόσο δεν είναι αν, αλλά τι θα (πρώτο) γράψω. Τα γεγονότα είναι πολλά, οι σκέψεις περισσότερες, τα μηνύματα αναρίθμητα με κοινό παρανομαστή ένα: μιλάμε για μια έννοια που είναι στενά συνυφασμένη με την έμφυτη τάση του ανθρώπου […]

21 Μαρτίου 2019

του/της Newsroom

“Θα γράψεις κάτι για το Ρατσισμό;” σκάει πρωί πρωί η ερώτηση από πολλά πρόσωπα. Η πιο σωστή ερώτηση ωστόσο δεν είναι αν, αλλά τι θα (πρώτο) γράψω. Τα γεγονότα είναι πολλά, οι σκέψεις περισσότερες, τα μηνύματα αναρίθμητα με κοινό παρανομαστή ένα: μιλάμε για μια έννοια που είναι στενά συνυφασμένη με την έμφυτη τάση του ανθρώπου να φοβάται και να απορρίπτει οτιδήποτε άγνωστο ή διαφορετικό βαπτίζοντάς το “ξένο”, έννοια η οποία μετρά αιώνες αίματος και η οποία δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Πολλοί διατείνονται ότι ο ρατσισμός έχει πλέον εξαλειφθεί στις μέρες μας που οι αποστάσεις έχουν μηδενιστεί, φέρνοντας πιο κοντά ανθρώπους και πολιτισμούς.

Η αλήθεια όμως, είναι εντελώς διαφορετική. Διότι όσο και αν οι καιροί αλλάζουν, αυτός ο αρχαίος φόβος του ανθρώπου καλά κρατεί. Πρώτα όμως, μια mini ιστορική αναδρομή, για να ξέρουμε και γιατί μιλάμε.

Τα λόγω της ημέρας:

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου, κάτι που καθιερώθηκε το 1966 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, εις ανάμνησιν ενός τραγικού συμβάντος, που συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη.

Πιο συγκεκριμένα, στις 21 Μαρτίου του 1960 η αστυνομία της ρατσιστικής Νοτίου Αφρικής πυροβόλησε εν ψυχρώ κατά μιας διαδήλωσης φοιτητών στην πόλη Σάρπβιλ, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 70 άνθρωποι. Οι νεαροί διαδηλωτές διαμαρτύρονταν ειρηνικά κατά των νόμων του Απαρτχάιντ, που είχε επιβάλλει το καθεστώς της λευκής μειοψηφίας στη χώρα, εφαρμόζοντας τη θεωρία της ανισότητας ανάμεσα στις φυλές.

 

Εύλογα θα με ρωτήσετε φαντάζομαι, καλά, τότε ξεκίνησε ουσιαστικά ο ρατσισμός; Όχι. Ο ρατσισμός έχει τις ρίζες του στις αρχές της ανθρωπότητας, από όταν ο ένας άνθρωπος είδε το διπλανό του και θεώρησε ότι με οποιονδήποτε τρόπο είναι ανώτερος. Όχι διαφορετικός, ανώτερος.

Ρατσισμός ήταν αυτό που οι αρχαίοι Έλληνες πρέσβευαν «Πας μη Έλλην βάρβαρος». Ρατσισμός ήταν αυτό που οι Ευρωπαίοι πίστεψαν για τους κατοίκους της Αμερικής όταν πρωτοπάτησαν το πόδι τους εκεί. Ρατσισμός είναι, να πιστεύουμε ότι κάποιος που γεννήθηκε με όμορφα χαρακτηριστικά είναι πιο ευφυής από κάποιον ο οποίος, κατά τη δική μας υποκειμενική ματιά πάντα, δεν είχε την ίδια γονιδιακή τύχη. Ρατσισμός είναι, να θεωρούμε πως κάποιος ο οποίος είναι άστεγος είναι αυτομάτως και αόρατος και «άχρηστος» στην κοινωνία. Ρατσισμός είναι, να θεωρούμε πως είναι εντάξει που πεθαίνουν παιδάκια στην Αφρική κάθε ένα λεπτό, αφού είναι «τριτοκοσμική χώρα». Είναι εντάξει να πεθαίνουν παιδάκια σε συνθήκες πολέμου, διότι δεν είναι Ευρώπη, ή πολιτισμένος κόσμος εν πάση περιπτώσει. Ρατσισμός είναι, να λεηλατούμε το περιβάλλον καταστρέφοντας πολύτιμους κρίκους της τροφικής αλυσίδας, πολύ απλά, επειδή είμαστε «άνθρωποι».

Να συνεχίσω; Θαρρώ πως το μήνυμα είναι σαφές. Το θέμα δεν είναι το μήνυμα. Το θέμα δεν είναι ούτε να γιορτάσουμε τη σημερινή ημέρα. Το πραγματικό θέμα, είναι να κάνουμε πλέον κάτι για όλα αυτά που γίνονται, και θα συνεχίσουν να γίνονται, όσοι αιώνες και αν περάσουν, όσα κοστούμια γενεών και αν αλλάξει η ανθρωπότητα, όσα μοντέλα smartphones και αν βγουν.

 

Εμείς επιλέγουμε εάν είμαστε ή όχι αρκετά δυνατοί ώστε να πάμε κόντρα στον ίδιο μας τον εαυτό πρωτίστως, και έπειτα, εάν βαστάνε τα πόδια μας, στην εκάστοτε κοινωνία, αγκαλιάζοντας το διαφορετικό, αγκαλιάζοντας τον φόβο μας.

Εμείς επιλέγουμε να γίνουμε ή όχι ρατσιστές. Διότι, ρατσιστής δε γεννιέσαι. Ρατσιστής γίνεσαι. Τόσο απλά, τόσο.. «ανθρώπινα».

 

Όπως εξάλλου, είπε πολύ σοφά και ένας υπέρμαχος της ισότητας και ελευθερίας:

«Κανείς δεν γεννιέται, μισώντας κάποιον για το χρώμα του δέρματος, την καταγωγή ή τη θρησκεία του. Οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να μισούν κι αν μπορούν να διδαχθούν το μίσος, μπορούν να διδαχθούν και την αγάπη, γιατί η αγάπη έρχεται πιο φυσικά στην ανθρώπινη καρδιά, παρά το αντίθετο» Νέλσον Μαντέλα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

27 Μαρτίου 2024