Συναρπάζει η αναπαράσταση της Απελευθέρωσης των Σαλώνων (φωτό & video)

Από την κήρυξη της Επανάστασης του ’21 στον Όσιο Λουκά, μέχρι την Απελευθέρωση της Λιβαδειάς και των Σαλώνων, μεσολάβησαν μόλις 14 μέρες  ηρωικών μαχών και σώμα με σώμα αιματηρών συμπλοκών… που ακόμα τιμούν και αναβιώνουν με εντυπωσιακές αναπαραστάσεις, μέχρι τις μέρες μας, σε Βοιωτία και Φωκίδα. Η 25η Μαρτίου είχε οριστεί ως ημέρα έναρξης της […]

8 Απριλίου 2019

του/της Newsroom

Από την κήρυξη της Επανάστασης του ’21 στον Όσιο Λουκά, μέχρι την Απελευθέρωση της Λιβαδειάς και των Σαλώνων, μεσολάβησαν μόλις 14 μέρες  ηρωικών μαχών και σώμα με σώμα αιματηρών συμπλοκών… που ακόμα τιμούν και αναβιώνουν με εντυπωσιακές αναπαραστάσεις, μέχρι τις μέρες μας, σε Βοιωτία και Φωκίδα.

Η 25η Μαρτίου είχε οριστεί ως ημέρα έναρξης της επανάστασης από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ένα χρόνο πριν, το 1820. Είχε μάλιστα επιλεγεί, ακριβώς, επειδή είναι η ημέρα του Ευαγγελισμού.  Στην Πελοπόννησο όμως, γίνονταν προετοιμασίες για την Επανάσταση από το 1818 με την κατήχηση στη Φιλική Εταιρεία ηγετικών προσωπικοτήτων όπως ο επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, ο Παναγιώτης Αρβαλής και άλλοι. Οι δραστηριότητες για την οργάνωση πολιτικής Επιτροπής και τη συγκέντρωση χρημάτων, κράτησαν επί μακρόν, και πάντα με το πρόσχημα της ίδρυσης κάποιας «επιστημονικής σχολής». Το ίδιο πρόσχημα χρησιμοποιήθηκε και σε άλλα μέρη της Ελλάδας.

Μετά τα «τελεσίγραφο» Υψηλάντη, προεστοί και αρχηγοί μεγάλων οικογενειών, πρότειναν να μετατεθεί η κήρυξη της Επανάστασης για μετά το Πάσχα (10 Απριλίου 1821), αφού η Πελοπόννησος δεν βρίσκονταν σε ετοιμότητα και πλήθαιναν οι ομηρείες Ελλήνων στην Τριπολιτσά. Στο μεταξύ, σε περιοχές της Πελοποννήσου και της Στερεάς σημειώνονταν διάφορες ένοπλες επιθέσεις, εναντίον των Οθωμανών, οι οποίες κατά ορισμένες απόψεις γίνονταν από κάποιες ομάδες για να εκβιάσουν την έναρξη της επανάστασης και κατά άλλους ότι επρόκειτο για μεμονωμένες ληστρικές ενέργειες. Ο Τρικούπης χαρακτηρίζει αυτά τα περιστατικά «μη επαναστατικά» και ο Οικονόμου «μεμονωμένα και άσχετα»… Ως τέτοια τα αντιλαμβάνονταν και οι Τούρκοι.

Από μελέτες των πρώτων γεγονότων της Επανάστασης προκύπτει ότι στις επιθέσεις μεταξύ 14-25 Μαρτίου 1821, οι προεστοί είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο. Μαζί με τους παλιούς κλέφτες και τους οπλαρχηγούς των περιοχών τους, έκαναν τις πρώτες επιθέσεις κατά των Τούρκων και έδωσαν το έναυσμα για την Επανάσταση.

Στην κεντρική Ελλάδα η Φιλική Εταιρεία είχε περιορισμένη διείσδυση στους αρματολούς, που κινδύνευαν με το ξέσπασμα της επανάστασης να χάσουν την εξουσία στις περιοχές τους αλλά και να εκτεθούν στις Οθωμανικές αρχές. Έτσι, οι αρματολοί της Στερεάς ξεπέρασαν τις επιφυλάξεις τους και τέθηκαν οι ίδιοι επικεφαλής των επαναστατικών δυνάμεων στα αρματολίκια τους.

Στο μεταξύ, στα μέσα Μαρτίου 1821 επανέκαμψε από την Κωσνταντινούπολη ο επίσκοπος Σαλώνων   Ησαΐας που έφερε μαζί του το μήνυμα του μεγάλου ξεσηκωμού. Ο ηρωικός Ησαΐας που καταγόταν από τη Δεσφίνα συγκάλεσε προεστούς και οπλαρχηγούς στον Όσιο Λουκά και τους κάλεσε να ξεκινήσουν τις προετοιμασίες. Τρόφιμα και εφόδια άρχισαν να συλλέγονται στα μοναστήρια από τους ενθουσιώδεις μοναχούς…

φωτό από την αναπαράσταση της πολιορκίας στα Σάλωνα (σημερινή Άμφισσα)

ΦΩΤΟ & ΒΙΝΤΕΟ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

      

Η απελευθέρωση των Σαλώνων

Η Πολιορκία στα Σάλωνα διήρκεσε από την αρχή της Επανάστασης ως τις 10 Απριλίου 1821. Οπλαρχηγός της επαρχίας Σαλώνων ήταν ο Πανουργιάς, ο οποίος πληροφορούμενος στις 24 Μαρτίου ότι επαναστάτησε η Αχαΐα, κάλεσε τους προεστούς σε γενική συνέλευση. Στην Μονή του Προφήτη Ηλία όπου βρέθηκαν μαζί με τους 60 αρματολούς του Πανουργιά, αποφασίστηκε  ομόφωνα να επιτεθούν στους Τούρκους.

Διέταξε τον γαμπρό του και υποπλαρχηγό Θανάση Μανίκα να στρατολογήσει στα Βλαχοχώρια όλους όσους μπορούσαν να κρατήσουν όπλο και έστειλε τον εξάδερφό του, Γιάννη Γκούρα στον Άγιο Γεώργιο να στρατολογήσει και αυτός και να συνεννοηθεί με τους κατοίκους του Γαλαξιδίου.

Αφού συνεννοήθηκαν, ξεκίνησαν την νύχτα της 26ης Μαρτίου, ξημερώθηκαν στα Σάλωνα και πολιόρκησαν το φρούριο υπό την αρχηγία του Πανουργιά. Οι Τούρκοι που είχαν υποπτευθεί την εξέγερση των Ελλήνων είχαν προλάβει και κλείστηκαν στο φρούριο με όλα τα γυναικόπαιδα, και με τους πρόσφυγες από τη Βοστίτσα που είχαν καταφύγει εκεί από την Πελοπόννησο. Μεταξύ αυτών ήταν και 600 ένοπλοι.

Οι Τούρκοι ήταν δυνατοί, αλλά και οι Έλληνες επιτέθηκαν με ορμή, ώστε κυρίευσαν την πρώτη κιόλας μέρα τα αποθέματα του νερού. Οι πολιορκημένοι αναγκάστηκαν από έλλειψη νερού να εξορμήσουν στις 8 Απριλίου με σκοπό να κυριεύσουν μια κοντινή πηγή, αλλά απέτυχαν και φονεύθηκαν 13, μεταξύ των οποίων και ο ανδρείος Χάιδας.

 

Μετά από στενότατη πολιορκία, οι Τούρκοι στερούμενοι τροφής και νερού αναγκάστηκαν μετά από 14 ημέρες, στις 10 Απριλίου, να παραδοθούν. Βγήκαν και παρέδωσαν τα όπλα τους στον Πανουργιά που τα παρέλαβε καθιστός μπροστά στην Πύλη.

δείτε βίντεο με παλαιότερη αναπαράσταση της απελευθέρωσης του κάστρου των Σαλώνων

Ο κύκλος εκδηλώσεων για τον εορτασμό της απελευθέρωσης των Σαλώνων διαρκεί από την επετειακή 10η Απριλίου μέχρι και τις 14 του μήνα με την θεατρική παράσταση «Δεσπότης Σαλώνων Ησαΐας– Αθανάσιος Διάκος». Για την Κυριακή 14 Απριλίου έχουν προγραμματιστεί και τα εγκαίνια του Μουσείου της Επανάστασης στο σπίτι του Πανουργιά στην Άμφισσα, παρουσία του προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου.

Ενώ, για την προηγούμενη μέρα, Σάββατο 13 Απριλίου έχει προγραμματιστεί η τετράωρη αναπαράσταση της Απελευθέρωσης του Κάστρου με δρώμενα και παράλληλες ιστορικές αφηγήσεις που δεν πρέπει να χάσει κανείς.

Αναλυτικά το πρόγραμμα των εκδηλώσεων

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

29 Μαρτίου 2024