Κ. Μητσοτάκης: “Αναθεωρείται η διαδικασία ανάδειξης των Πρυτανικών Αρχών”

Διαβούλευση για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» πραγματοποιήθηκε χθες, 10 Ιουνίου στην Βουλή. Η συζήτηση ξεκίνησε με την ομιλία του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με την υπογραφή της σπουδαίας Συμφωνίας για καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. Αναγνωρίστηκε με τον πιο επίσημο τρόπο ότι τα νησιωτικά εδάφη […]

11 Ιουνίου 2020

του/της Newsroom

Διαβούλευση για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» πραγματοποιήθηκε χθες, 10 Ιουνίου στην Βουλή. Η συζήτηση ξεκίνησε με την ομιλία του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με την υπογραφή της σπουδαίας Συμφωνίας για καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. Αναγνωρίστηκε με τον πιο επίσημο τρόπο ότι τα νησιωτικά εδάφη έχουν κυριαρχικά δικαιώματα όπως και τα χερσαία. Εν συνεχεία, ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για το εκπαιδευτικό νομοσχέδιο, όπου ανέπτυξε τους πυλώνες  του νομοσχεδίου, αλλά σχολίασε και τους επικριτές του νομοσχεδίου ομού με τα επιχειρήματα τους και την αδυναμία τους απέναντι στην επιστήμη και την κοινή λογική. Ακολουθεί παρακάτω μέρος της ομιλίας του Πρωθυπουργού.

Μιλώντας σήμερα για την Παιδεία, δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω λέγοντας ένα μεγάλο προσωπικό ευχαριστώ στους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, τους φοιτητές, τους γονείς των μαθητών που κράτησαν ζωντανή τη μάθηση μέσα στην υγειονομική καταιγίδα. Ό,τι δεν μπορεί να αλλάζει, παραλύει. Και στη διάρκεια αυτής της πρωτοφανούς κρίσης ο κόσμος της γνώσης στην Ελλάδα έδειξε μία πρωτοφανή προσαρμοστικότητα στις έκτακτες συνθήκες. Παρά τις πολύ μεγάλες δυσκολίες, διδασκόμενοι αλλά κυρίως διδάσκοντες έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους για να κάνουν πράξη την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Το έκαναν και στα σχολεία, το έκαναν και στα πανεπιστήμια. Και στα σχολεία, στη δύσκολη επιστροφή στις αίθουσες, λειτούργησαν όλοι με ζήλο και με ωριμότητα.

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, κυρία Υπουργέ, είναι μια μεγάλη κατάκτηση για τη χώρα μας. Κανείς δεν θα ισχυριστεί ότι μπορεί ποτέ να υποκαταστήσει την τάξη ή το πανεπιστημιακό αμφιθέατρο. Αποτελεί όμως ένα εξαιρετικά χρήσιμο συμπληρωματικό εργαλείο. Και η πανδημία δημιούργησε μία παρακαταθήκη γνώσης αλλά και γνωστικού αντικειμένου πάνω στην οποία πρέπει να χτίσουμε, για να μπορέσουμε να ενδυναμώσουμε κι άλλο την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, είτε μιλάμε για τη συμπληρωματική επιμόρφωση μαθητών και φοιτητών, είτε μιλάμε για την ουσιαστική επιμόρφωση των δασκάλων και των καθηγητών μας, κάτι το οποίο αποτελεί, εξάλλου, πρώτη πολιτική προτεραιότητα αυτής της κυβέρνησης.

Είναι αλήθεια πως η επίθεση του κορονοϊού καθυστέρησε την εισαγωγή του νομοσχεδίου στην Εθνική Αντιπροσωπεία. Θυμίζω ότι το νομοσχέδιο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Υπουργικό Συμβούλιο στα τέλη Φεβρουαρίου. Αυτό, όμως, δεν εμπόδισε ούτε το διάλογο με του φορείς, ούτε τη δημόσια διαβούλευση. Και επειδή άκουσα και από το Κομμουνιστικό Κόμμα ορισμένες ενστάσεις για τον χρονισμό κατάθεσης του νομοσχεδίου, θέλω να επισημάνω στην Εθνική Αντιπροσωπεία ότι στην διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης κατατέθηκαν σχεδόν 15.000 -για την ακρίβεια 14.716 σχόλια- προς το Υπουργείο Παιδείας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θέλω να σταθώ σε έξι σημαντικές καινοτομίες τις οποίες εισάγει αυτό το νομοσχέδιο. Επιχείρησα να παρακολουθήσω, όσο μου επιτρεπόταν, τη συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή αλλά και στην Ολομέλεια. Και προσπαθώ ακόμα να καταλάβω, και για τους έξι αυτούς πυλώνες, πού ακριβώς στηρίζονται, πού ακριβώς εδράζονται οι ουσιαστικές ενστάσεις της αντιπολίτευσης. Γιατί είναι πάρα πολύ εύκολο να αποδομήσει κανείς ένα τέτοιο νομοσχέδιο, χρησιμοποιώντας πολυφορεμένα κλισέ και τσιτάτα του παρελθόντος.

Αναρωτιέμαι λοιπόν, κατά πόσο η καθιέρωση εργαστηρίων δεξιοτήτων με τέσσερις σημαντικούς θεματικούς κύκλους: ευ ζην, περιβάλλον, κοινωνική ευθύνη και δημιουργική σκέψη και πρωτοβουλία, υπηρετεί ή δεν υπηρετεί αυτό τον σκοπό. Κατά την άποψή μας τον υπηρετεί. Και δυσκολεύομαι να βρω διαφορετική επιχειρηματολογία, γιατί αυτές οι θεματικές, οι οποίες προφανώς και θα προσαρμόζονται ανά ηλικία, ανά τάξη, για ζητήματα που τα παιδιά θα συναντήσουν στη ζωή τους, όπως ο εθελοντισμός, η οικολογική ευαισθησία, η οδική ασφάλεια, η προστασία από φυσικές καταστροφές, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, -θέμα το οποίο ήταν και σε ένα βαθμό παραμένει ταμπού για τα σχολεία μας, αδικαιολόγητα τελείως- ο αλληλοσεβασμός, η ανοχή στη διαφορετικότητα, η πρόληψη από εξαρτήσεις, οι βασικές αρχές δημόσιας υγείας ήρθαν στην επιφάνεια με πολύ μεγάλη ένταση λόγω του κορονοϊού αλλά και γνωστικά αντικείμενα, όπως η επιχειρηματικότητα, η  ρομποτική, οι νέες τεχνολογίες, γιατί όχι η τεχνητή νοημοσύνη γιατί αυτά δεν πρέπει να τα διδάσκονται σήμερα τα παιδιά μας, συμπληρώνοντας το ωρολόγιο πρόγραμμα το οποίο καλύπτει τα βασικά γνωστικά αντικείμενα, με τα οποία πρέπει να εξοικειωθούν.

Σκοπός μας δεν είναι μόνο να διαμορφώσουμε παιδιά τα οποία θα έχουν πρόσβαση και γνώση και κατοχή της γνώσης, αλλά να διαμορφώσουμε και σωστούς και υπεύθυνους ανθρώπους της εποχής τους. Μια εποχή που αλλάζει με τόσο γρήγορους ρυθμούς. Και δεύτερο παράθυρο, κατά την άποψή μας, στην πρόοδο είναι, ναι, και η γνωριμία με ξένες γλώσσες από μικρή ηλικία. Άκουσα διάφορα επιχειρήματα τα οποία μπορώ στην καλύτερη περίπτωση να τα χαρακτηρίσω ως παντελώς ανυπόστατα, ότι η ικανότητα που μπορούν να έχουν τα ελληνόπουλα να επικοινωνούν ή να μαθαίνουν αγγλικά είναι κάποιο σχέδιο διεθνούς συνωμοσίας, του ιμπεριαλισμού. Δεν ξέρω ποιων συμφερόντων. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να σοβαρευτούμε. Πιο πολλές ευρωπαϊκές χώρες διδάσκουν δεύτερη ξένη γλώσσα στα παιδιά του νηπιαγωγείου από την ηλικία των 4ων ετών. Αυτή είναι και η δική μας πρόθεση.

Και πρέπει να σας πω ότι, επειδή μελέτησα το θέμα επισταμένα, κατά τεκμήριο η επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει ότι ο εγκέφαλος στην παιδική ηλικία έχει πολύ μεγάλη πλαστικότητα και πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα απορρόφησης διαφορετικών γλωσσών από ό,τι τα παιδιά σε μεγαλύτερη ηλικία. Αυτό μας λέει η επιστήμη. Δεν αμφισβητείται αυτό. Οι απόψεις που ισχυρίζονται το αντίθετο -κύριε Φίλη σας είδα να κουνάτε το κεφάλι σας- είναι μειοψηφικές απόψεις.

Δεν γνωρίζουμε σε αυτήν την αίθουσα τι μας λένε οι επιστήμονες, ότι ο εγκέφαλος των παιδιών και η δυνατότητα απορρόφησης γνώσης διαμορφώνεται σε πολύ μικρή ηλικία; Κατά συνέπεια έχουμε υποχρέωση στα παιδιά να τους δώσουμε όλα τα απαραίτητα ερεθίσματα νωρίτερα και όχι αργότερα. Ότι οι ταξικές ανισότητες, που μπορεί να συνοδεύουν τα παιδιά ως αποτέλεσμα γνωστικών ανεπαρκειών, μπορεί να είναι αποτέλεσμα του τι κάνουμε σε αυτά τα πρώτα 6, 7, 8 χρόνια της ζωής των παιδιών; Γι’ αυτό αποδίδουμε τόσο μεγάλη σημασία και στο νηπιαγωγείο και στο τι γίνεται στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Έχει πάρα, πάρα πολύ μεγάλη σημασία αυτό.

Θέλω, με την ευκαιρία αυτή, να κάνω μία αναφορά σε ένα θέμα το οποίο προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, νομίζω άνισες και νομίζω ότι κάπου ενδεχομένως διαστρεβλώθηκε και η πραγματική πρόθεση της κυβέρνησης: Την αναγραφή της διαγωγής στους τίτλους σπουδών. Ακούω πρόθυμα τον κάθε αντίθετο προβληματισμό. Δεν αντιλαμβάνομαι όμως γιατί το σχολείο να αυτοπεριορίζεται στη μετάδοση μόνο γνώσεων και όχι ήθους. Να διδάσκει δηλαδή απλώς μαθηματικά, γλώσσα, βιολογία ή χημεία και να μη διδάσκει δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις. Και γιατί -ένα παράδειγμα να φέρω μόνο- οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί να αδρανούν απέναντι σε φαινόμενα, όπως η ενδοσχολική βία; Άραγε οι πρώτοι δεν έχουν ανάγκη από πρότυπα συμπεριφοράς; Και οι δεύτεροι, οι εκπαιδευτικοί, είναι ανίκανοι να αξιολογούν και να νουθετούν τα παιδιά; Και πρέπει τελικά να υπάρχει ένας μηχανισμός αξιολόγησης και της συμπεριφοράς των παιδιών στο σχολείο;

Το λέμε διαγωγή. Θα προσδιοριστεί με υπουργική απόφαση ο χαρακτήρας της. Μπορεί να έχει περιγραφικό χαρακτήρα. Μπορεί να πρέπει να ξεφύγουμε από τη λέξη «κοσμιοτάτη» και «κοσμία», που ενδεχομένως να παραπέμπει σε μία άλλη εποχή, αλλά δεν είναι αυτό το βασικό ζητούμενο της σημερινής συζήτησης. Το ζητούμενο είναι αν πρέπει ή όχι να υπάρχει μία αξιολόγηση και της συμπεριφοράς των παιδιών. Κατά την άποψή μας, πρέπει να υπάρχει και αυτό υπηρετεί το συγκεκριμένο άρθρο του νομοσχεδίου.

Έρχομαι τώρα σε μία επόμενη μεγάλη τομή του νομοσχεδίου για την οποία πιστεύω ότι αρκούν μόνο κάποια λόγια, τα οποία γράφτηκαν σε μία άλλη εποχή. Διαβάζω: «Η οργάνωση των σχολείων πρέπει να βασίζεται στην ψυχική εξέλιξη των παιδιών και στα ενδιαφέροντά των, καθώς και στις ανάγκες των επαγγελμάτων. Η επιλογή των ικανών και των ειδικά προικισμένων παιδιών πρέπει να γίνει το μόνο κριτήριο για την κατάταξή τους στα διάφορα είδη σχολείων». Το απόσπασμα αυτό αφορά ένα δημόσιο και δημοκρατικό θεσμό που συκοφαντήθηκε και συκοφαντείται και σήμερα ακόμα, και πολεμήθηκε και πολεμάται και σήμερα ακόμα όσο λίγοι: Τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία. Αυτά τα οποία χαρακτηρίστηκαν από εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ ως «καρκίνωμα», επαναλαμβάνω, «καρκίνωμα στα σπλάχνα της δημόσιας εκπαίδευσης».

Ναι, υπάρχουν χαρισματικά παιδιά στα μαθηματικά, στις γλώσσες, όπως υπάρχουν χαρισματικά παιδιά στη γυμναστική, στη μουσική και το χάρισμα αυτό με κάποιο τρόπο πρέπει να υποστηρίζεται και πρέπει να καλλιεργείται. Δεν κάνει κάτι διαφορετικό το πρότυπο σχολείο απ’ αυτό.

Το πειραματικό κάνει κάτι διαφορετικό, εξίσου σημαντικό. Με μία τυχαία διαστρωμάτωση παιδιών μας δίνει τη δυνατότητα να μπορούμε να δοκιμάσουμε νέα μοντέλα εκπαίδευσης, νέα γνωστικά αντικείμενα. Και αυτό είναι εξίσου σημαντικό, για να μπορούμε τα μηνύματα αυτά και τα βιώματα και τις εμπειρίες αυτές να τις μεταφέρουμε, συνολικά, στο δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης. Εξακολουθώ λοιπόν, πραγματικά, να μην αντιλαμβάνομαι αυτήν την επίμονη άρνηση για οποιαδήποτε προσπάθεια ενίσχυσης των πρότυπων και των πειραματικών σχολείων.

Όταν εμπιστευόμαστε στους εκπαιδευτικούς μας ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε, την εκπαίδευση των παιδιών μας, νομίζω ότι είναι τουλάχιστον ανυπόστατο, ξεπερασμένο, κοντόφθαλμο να μην αναγνωρίζουμε επί της αρχής ότι, ναι, αυτό το έργο πρέπει με κάποιο τρόπο να αξιολογείται. Αυτή η κυβέρνηση στα ζητήματα της αξιολόγησης δεν θα κάνει πίσω. Όπως δεν θα κάνει πίσω και από την ανάγκη να στηρίζει με σταθερό και συστηματικό τρόπο τα παιδιά τα οποία έχουν τις μεγαλύτερες ανάγκες.

Για πρώτη φορά γίνονται μόνιμοι διορισμοί εκπαιδευτικών στην ειδική αγωγή. Αναρτήθηκαν οι οριστικοί πίνακες, 4.500 εκπαιδευτικοί και ειδικό εκπαιδευτικό και βοηθητικό προσωπικό προσλαμβάνονται. Μόνιμα στελέχη. Στην ειδική αγωγή, θα ξεκινήσουν να υποστηρίζουν αυτά τα παιδιά μας με τις τόσες ειδικές ανάγκες αλλά και ειδικές δεξιότητες από τον Σεπτέμβριο. Σήμερα οι παραπάνω μεταρρυθμίσεις πλαισιώνονται από μία ακόμα σημαντική παρέμβαση που αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με τρεις κατευθύνσεις: Τον εκσυγχρονισμό της εκλογής των διοικήσεων των πανεπιστημίων, τον εξορθολογισμό του πλαισίου μετεγγραφών των φοιτητών και την τόνωση της εξωστρέφειας των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.

Και αναθεωρείται η διαδικασία ανάδειξης των Πρυτανικών Αρχών. Πρυτάνεις εκλέγονται πλέον για μία θητεία, τετραετή, ώστε να έχουν το χρονικό περιθώριο να μπορούν να επιτελέσουν καλύτερα το έργο τους. Υποψήφιοι για Πρυτάνεις και Αντιπρυτάνεις θα περιλαμβάνονται σε ενιαίο ψηφοδέλτιο, μένοντας μακριά από ομαδοποιήσεις, παραταξιακές σκοπιμότητες. Και η ηλεκτρονική ψηφοφορία θα κάνει απλούστερη τη συμμετοχή, θα διασφαλίζει το αδιάβλητο της εκλογής.

Βελτιώνεται, επίσης, το πλαίσιο των μετεγγραφών. Καθιερώνεται για πρώτη φορά ένα πρόσθετο ακαδημαϊκό κριτήριο. Για να μεταφερθεί ένα φοιτητής από ένα τμήμα σε ένα άλλο, πρέπει η βαθμολογία του να μην υστερεί πολύ έναντι εκείνης που είχε το τμήμα αυτό. Μας έχει προβληματίσει πολύ αυτή η διάταξη και πρέπει να σας πω ότι έχω μιλήσει με πάρα πολλούς καθηγητές. Η εικόνα η οποία μεταφέρεται συστηματικά από τα πανεπιστήμιά μας είναι ότι πολλές φορές παιδιά τα οποία έρχονται με μεταγραφή από πανεπιστήμια τα οποία είχαν πολύ χαμηλότερο βαθμό εισαγωγής σε σχέση με το πανεπιστήμιο ή το τμήμα στο οποίο μετεγγράφονται, έχουν δυσκολία να παρακολουθήσουν και να είναι ανταγωνιστικά ως προς την ποιότητα της εκπαίδευσης των υπόλοιπων φοιτητών.

Και βέβαια, ενισχύουμε την εξωστρέφεια των ελληνικών πανεπιστημίων τα οποία θα μπορούν πλέον να ιδρύουν ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα χωρίς την προηγούμενη έγκριση του Υπουργού. Έχουμε μιλήσει πολλές φορές για το πώς θέλουμε να απεμπλέξουμε τα πανεπιστήμια από την ασφυκτική γραφειοκρατία και τον έλεγχο του Υπουργείου Παιδείας και να ενισχύσουμε με αυτόν τον τρόπο το αυτοδιοίκητό τους και αυτό κάνουμε, ουσιαστικά. Όπως θεσμοθετούμε τα κοινά, τα joint, τα διπλά, τoυς dual κύκλους σπουδών μεταξύ ελληνικών και ξένων ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά και των θερινών προγραμμάτων.

Και βέβαια, ναι, το έχουμε πει πολλές φορές, θέλουμε να προσελκύσουμε στην Ελλάδα στα δημόσια πανεπιστήμιά μας αλλοδαπούς φοιτητές, οι οποίοι θα πληρώνουν δίδακτρα, να κάνουμε την Ελλάδα εκπαιδευτικό κέντρο στην νοτιοανατολική Μεσόγειο. Αν διαφωνείτε να μας το πείτε, να μας πείτε: «Ναι, ξεκάθαρα, διαφωνούμε με αυτήν την πολιτική».

Θα ήταν ευχής έργον πραγματικά εάν όχι τουλάχιστον στο σύνολο του νομοσχεδίου, έστω σε κάποιες πτυχές του, ενδεχομένως σε κάποιους από τους άξονες για τους οποίους μίλησα, να μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε την ανάγκη να υπάρξει μία απαραίτητη συναίνεση.

Θα ήθελα πραγματικά να δω τον αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης να έρχεται σ’ αυτό το βήμα και αντί να ασκεί μόνο κριτική, κριτική καλοδεχούμενη -και προφανώς έχουμε πολύ διαφορετικές ματιές στο πώς αντιλαμβανόμαστε την παιδεία- αλλά αντί να ασκεί μόνο κριτική, να πει: Ναι, υπάρχουν τρία, τέσσερα, πέντε σημεία στα οποία μπορούμε να συμφωνήσουμε για να διαμορφώσουμε τουλάχιστον ένα πλαίσιο σε ζητήματα τα οποία θεωρώ ότι είναι αυτονόητα. Δεν ξέρω εάν θα το κάνει. Θα προσπαθήσω να είμαι εδώ το απόγευμα. Για κάποιο λόγο ο κύριος Τσίπρας επιμένει να αποφεύγει τις συζητήσεις παρόντων των υπόλοιπων πολιτικών αρχηγών και να μιλάει σε άλλους χρόνους από εμάς τους υπολοίπους.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

22 Μαρτίου 2024