Γράφει η Κατερίνα Μπατζελή, πρώην υπουργός και επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης «πατρίδα μας η Στερεά».

Το μεγάλο στοίχημα και διακύβευμα των θεσμών της Κεντρικής και Περιφερικής Διακυβέρνησης πρέπει να είναι η ανασυγκρότηση της χώρας, κοινωνικά, οικονομικά και παραγωγικά μετά την καθίζηση και του τελευταίου «πανδημικού χρόνου». Οι προκλήσεις πολλές όπως και εκείνες των εξελίξεων σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Οι πολίτες, τα νοικοκυριά, επιχειρήσεις ήδη βρίσκονται μπροστά σε υποχρεώσεις, φορολογικές, ασφαλιστικές, δανειακές, και της ίδιας της επιβίωσης τους που έχουν συσσωρευτεί από τον πανδημικό «εσωκλεισμό». Οι παρεμβάσεις σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο πρέπει να είναι άμεσες, οργανωμένες και αποτελεσματικές με εμπροσθοβαρή μέτρα και πολιτικές ώστε να μην φτωχοποιηθεί η κοινωνία .

Κύριο βάρος φέρει η Κυβέρνηση. Της πολιτικής επιλογής, των διαβουλεύσεων με τους οικονομικούς εταίρους και των διαπραγματεύσεων με τους ευρωπαϊκούς εταίρους.

Υπάρχουν μόνο αμφιταλαντευόμενες πολιτικές, αποσπασματικές προτάσεις για την παραγωγική και αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της χώρας ενώ  δεν υπάρχει ολιστικό πρόγραμμα ανάσχεσης της βαθιάς ύφεσης και των κοινωνικών προβλημάτων που προκαλεί η πανδημία.

Ως Περιφερειακή παράταξη που πιστεύουμε ότι η ισχυροποίηση  της περιφερειακής ανάπτυξης και διακυβέρνησης συνδέεται και με τις κεντρικές πολιτικές, την λειτουργία του κράτους, επισημάνουμε ζητήματα τα οποία θα έχουν επιπτώσεις στον περιφερειακό σχεδιασμό. Ζητήματα τα οποία οφείλουμε, εφόσον εντάσσονται στις  πολιτικές  μας επιλογές, να τα αντιμετωπίσουμε, να τα διεκδικήσουμε. Ειδικότερα:

1. Επικεντρωνόμαστε σε 7 βασικά σημεία κεντρικών πολιτικών επιλογών: α) Στην κλειστή δομή διαχείρισης του Ταμείου Ανάκαμψης, β)Στην έλλειψη ολιστικού σχεδίου για το σύνολο των πόρων και του χρονοδιαγράμματος διαθρωτικών παρεμβάσεων, γ) Στην έλλειψη περιφερειακής διάστασης των μεγάλων έργων και της ανταποδοτικότητας τους σε περιφερικό επίπεδο δ) Στη μη κατανομή των πόρων σε συγκεκριμένες κατηγορίες έργων, ε) Στην υποβάθμιση του ρόλου των κοινωνικών υποδομών στ) Στην μη συμπληρωματικότητα των αναπτυξιακών ταμείων για έργα και κοινωνικές παρεμβάσεις και ζ) Στο ανεπαρκές Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) που το αντιμετωπίζουν και οι δυο βαθμοί αυτοδιοίκησης. Προβλήματα και ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη στον περιφερειακό σχεδιασμό, την ουσιαστική μεταρρύθμιση της Περιφερειακής Διακυβέρνησης και της απλοποίησης των διαδικασιών με μείωση της γραφειοκρατίας.
2. Αδυναμία να αξιοποιηθεί η ευελιξία που παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αφορά στη διαχείριση του υφιστάμενου ΕΣΠΑ. Επιπρόσθετα, πλημμελή ενίσχυση των μικρών και μικρομεσαίων αγροτικών επιχειρήσεων στα πλαίσια αντιμετώπισης της πανδημίας, καθώς από τα 10 δις του ΕΠΑ 2021-2025, μόλις 28 εκατομμύρια ευρώ θα κατευθυνθούν στον αγροδιατροφικό τομέα. Προβλήματα που έχουν διαπιστωθεί και στο σύνολο των αγροτικών περιοχών της ΠΣΤΕ που καλούνται να αντιμετωπίσουν την «πανδημική κρίση» αλλά και να προετοιμαστούν για την νέα ΚΑΠ μέσα σε ένα δυσμενές περιβάλλον.
3. Προωθείται το αλλοιωμένο flexicurity, όπου το κράτος εγγυάται την «ευελιξία» των εργοδοτών αλλά σταδιακά μειώνει τα εισοδήματα των εργαζόμενων και ελαστικοποιεί ακραία τις εργασιακές σχέσεις. Δεν προέχει η συμμετοχή των εργαζομένων στο παραγωγικό μοντέλο, η αντιμετώπιση της φτώχειας με όρους κοινωνικούς, η εφαρμογή ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης και η στήριξη της υγιούς επιχειρηματικότητας, που είναι «εκ των ων ουκ άνευ» προϋποθέσεις για την διαμόρφωση συνθηκών οικονομικής ανάπτυξης με κοινωνικό προοδευτικό πρόσημο. Το ζήτημα αυτό θα έχει και επιπτώσεις στην ΠΣΤΕ ,που χαρακτηρίζεται από παραγωγικό «δυϊσμό», με συγκέντρωση βιομηχανιών αλλά και μεγάλο αριθμό μικρών ,με ανεργία και δη των νέων που θα επιβαρυνθεί και με την αλλαγή των εργασιακών σχέσεων και καθεστώτος.
4. Δεν έχει παρουσιασθεί το νέο εθνικό και περιφερειακό παραγωγικό σχέδιο και με «ποιους» για την επομένη μέρα της κοινωνίας και την παραγωγική ανασυγκρότηση μετά την πανδημία. Για ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης και παραγωγής, με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και ποιοτικές θέσεις εργασίας, με αξιοποίηση των επιτευγμάτων της επιστήμης, της σύγχρονης τεχνολογίας, με αναζωογόνηση των δημοκρατικών λειτουργιών και θεσμών, με σύγχρονο κοινωνικό κράτος και ουσιαστική περιφερειακή διακυβέρνηση. Η ΠΣΤΕ μέχρι σήμερα ακολουθεί τον ίδιο βηματισμό της συγκέντρωσης των επενδυτικών παρεμβάσεων σε μεγάλες οδικές υποδομές και επιχειρήσεις χωρίς κοινωνικό-περιορίζεται σε επιδοματικού χαρακτήρα λογικές λόγω covid 19- και περιβαλλοντικό πρόσημο και ενεργειακή δημοκρατία.
5. Δεν υπάρχει παρέμβαση στις τράπεζες ώστε να διοχετεύσουν ρευστότητα στις επιχειρήσεις, αφού μόλις 30.000 επιχειρήσεις έχουν πρόσβαση. ‘Έχουν μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις. Δεν έχει αποφασιστεί συνολική παρέμβαση που να προβαίνει σε μείωση προκαταβολής φόρου, αύξηση επιστρεπτέας, μακροχρόνιες ρυθμίσεις, κούρεμα οφειλών και αναστολή του Πτωχευτικού Κώδικα και πλειστηριασμών, μη διαχείρισης των «κόκκινων δανείων» ,μέσα από αλλαγές στην τραπεζική δομή. Καλούνται οι Περιφέρειες, με τους περιορισμένους πόρους λόγο μείωσης του ΠΔΕ, να μοχλεύουν από δικούς τους πόρους την στήριξη της επιχειρηματικότητας και των μικρών επιχειρήσεων, στήριξη που διαφοροποιείται από περιφέρεια σε περιφέρεια δημιουργώντας ένα άτυπο «αθέμιτο» ανταγωνισμό .Ενώ στερούνται ιδίων μηχανισμών για την στήριξη της ρευστότητας της παραγωγικών μονάδων και κλάδων.
6. Αντί να προωθηθεί αποφασιστικά η «υγειονομική μεταρρύθμιση» με ενίσχυση της Δημόσιας Υγείας και του Κράτους Πρόνοιας, την επιπλέον αποκέντρωσης της με σχέδιο και αντίστοιχες χρηματοδοτήσεις με την άμεση δημιουργία 13^ων ΥΠΕ δηλ. σε κάθε περιφέρεια, εργαλειοποιούνται οι πόροι των Περιφερειών. Χρησιμοποιείται η «ευαισθησία και η υπευθυνότητα» που έχουμε ως περιφερειακοί θεσμοί για τους συμπολίτες μας. Η μεταρρύθμιση για την Αυτοδιοίκηση που θα ακολουθήσει το επόμενο διάστημα δεν μπορεί να είναι «εκλογοκεντρική» αλλά να έχει πολιτικές για την ουσιαστική Περιφερειακή Διακυβέρνηση.

Κλείνοντας, όλα τα παραπάνω οφείλουμε να τα λάβουμε υπόψη για τον σχεδιασμό και την λήψη αποφάσεων με ανοικτούς  τους διαύλους των  διαβουλεύσεων με τους παραγωγικούς φορείς και την κοινωνία. Ο διάλογος είναι «δημόσιο» αγαθό  και όχι επίκτητο δικαίωμα της κάθε εξουσίας…