Η συμμετοχή των πολιτών και οι επενδύσεις προϋπόθεση για την κλιματική ουδετερότητα των πόλεων, ήταν το κεντρικό συμπέρασμα στο «2ο Εργαστήριο για την Αστική Πράσινη Συμφωνία», που διοργάνωσε η Οργάνωση Γη, σε συνεργασία με το World Urban Campaign του UN Habitat, το European Climate Pact, και την κίνηση πολιτών ΚΟΣΜΟΣ.
Στη συζήτηση έγινε εκτενής ανάλυση για τα εργαλεία και τις καλές πρακτικές που απαιτούνται, προκειμένου να προχωρήσουν αποτελεσματικά οι πόλεις στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Συμμετείχαν οι Μαρία Αλεξίου, πρόεδρος CSR Hellas-μέλος της Ομάδας Εργασίας για τα Μη Χρηματοοικονομικά Ρίσκα του European Financial Reporting Advisory Group, Μαρία Βασιλάκου, μέλος του Horizon Europe Mission Board for Climate Neutral and Smart Cities-αντιδήμαρχος Βιέννης 2010-2019, Αλέξης Γαληνός γενικός διευθυντής-Οργάνωση Γη, Πέτρος Κόκκαλης, ευρωβουλευτής, Δημήτρης Παπαστεργίου, δήμαρχος Τρικκαίων-πρόεδρος ΚΕΔΕ.
H κύρια διαπίστωση του εργαστηρίου είναι ότι η αντιμετώπιση των κλιματικών προκλήσεων πρέπει να έχει ως αφετηρία τις πόλεις και την δική τους πράσινη μετάβασή προς την κλιματική ουδετερότητα. Σύμφωνα με την Μαρία Βασιλάκου: «Η αποστολή της ΕΕ για την επίτευξη 100 κλιματικά ουδέτερων ευρωπαϊκών πόλεων μέχρι το 2030 είναι μια χρυσή ευκαιρία για να ξεκινήσουμε όλοι μαζί άμεσα στο ταξίδι αυτό που οδηγεί στην απάντηση της μεγαλύτερης πρόκλησης του 21ου αιώνα».
Σημειώνεται, ότι στα αστικά κέντρα συγκεντρώνεται η ανθρώπινη δραστηριότητα και παράγεται σήμερα πάνω από το 70% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενώ εκτιμάται ότι το κύμα αστικοποίησης θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, με το 85% του πληθυσμού να μένει στις πόλεις έως το 2050.
Επιπλέον, μια σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει η τοπική αυτοδιοίκηση είναι ότι δεν διαθέτει τις κατάλληλες δομές και την τεχνογνωσία για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στον μετασχηματισμό που καλείται να ηγηθεί. Ο κ. Κόκκαλης και ο κ. Παπαστεργίου στάθηκαν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πόλεις στην άντληση κεφαλαίων και τόνισαν την ανάγκη υποστήριξης των δομών και των μηχανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης, που καλούνται να κάνουν τις απαραίτητες παρεμβάσεις.
Αναφέρθηκαν επίσης στις δυνατότητες χρηματοδότησης που υπάρχουν σήμερα τόσο μέσω της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας όσο και μέσω των Τοπικών Πράσινων Συμφωνιών.
Όπως υπογραμμίστηκε: «Για να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα, εκτός από την κινητοποίηση των κρατικών και τοπικών μηχανισμών, απαιτείται και η ενεργοποίηση και συνεργασία των ίδιων των πολιτών, καθώς και η προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος από τον ιδιωτικό τομέα».
«Η μετάβαση σε μία οικονομία χωρίς άνθρακα δεν είναι εφικτή χωρίς την ενεργή συμμετοχή των πολιτών, των εργαζομένων, των επιχειρήσεων, της κοινωνίας των πολιτών και κυρίως της τοπικής αυτοδιοίκησης που καλείται να ηγηθεί της προσπάθειας αυτής σε τοπικό επίπεδο», τόνισε χαρακτηριστικά η Μαρία Αλεξίου.
Θετική διαπίστωση της συζήτησης ήταν ότι η ΕΕ κινείται ήδη με ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, μέσω του οποίου μπορεί να υποστηρίξει την τοπική αυτοδιοίκηση με χρηματοδοτικά εργαλεία και άλλες πρακτικές όπως οι λύσεις βασισμένες στη φύση (nature based solutions).
Μια τέτοια λύση είναι οι πράσινες υποδομές που «προσφέρουν τη δυνατότητα αντιμετώπισης πολλών προκλήσεων ταυτόχρονα στην ίδια χωρική έκταση. Για παράδειγμα, διατηρούν ή και ενισχύουν την τοπική βιοποικιλότητα, αυξάνουν τη δέσμευση του άνθρακα, βελτιώνουν το μικροκλίμα, αλλά και την ανθεκτικότητά μας σε ακραία καιρικά φαινόμενα, βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και αναβαθμίζουν την ταυτότητα μια γειτονιάς», όπως τόνισε ο κ. Γαληνός, αναφερόμενος στο έργο της Οργάνωσης Γη.
Την διαδικτυακή συζήτηση συντόνισε ο Κωνσταντίνος Μαχαίρας εθνικός συντονιστής του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα (European Climate Pact) και παρακολούθησαν μέλη της τοπικής αυτοδιοίκησης και εκπρόσωποι φορέων που ασχολούνται με την πράσινη μετάβαση των πόλεων.
Οργάνωση Γη
H Οργάνωση Γη είναι μια μη-κερδοσκοπική οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών με αντικείμενο τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η δουλειά μας επικεντρώνεται στη βελτίωση της ανθεκτικότητας της κοινωνίας μας στα αστικά κέντρα μέσω πράσινων υποδομών. Μέσα στο 2021, η Οργάνωση Γη προχώρησε σε συμπράξεις με την τοπική αυτοδιοίκηση και τον ιδιωτικό τομέα για το πρόγραμμα με την P&G. Στο πλαίσιο του προγράμματος, σε λιγότερο από έναν χρόνο, δημιουργήθηκαν 7 νέοι χώροι πρασίνου εντός του επιβαρυμένου αστικού ιστού της Αττικής και υλοποιήθηκαν δεκάδες εργαστήρια ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης μικρών και μεγάλων με στόχο την επανασύνδεση των πολιτών με τη φύση.
