,

Σαν σήμερα 24 Φεβρουαρίου: Βυθίζεται το πλοίο Χρυσή Αυγή στο Κάβο Ντόρο οδηγώντας στον θάνατο 28 ανθρώπους

Ακόμη, η έναρξη του επαναστατικού αγώνα και το «Πραξικόπημα της Πιτζάμας»

24 Φεβρουαρίου 2025

του/της Θεοφανία Μίγκου

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 23 Φεβρουαρίου του 1983, όταν βυθίστηκε το πλοίο «Χρυσή Αυγή» μεταξύ Κάβο Ντόρο και Άνδρου παρασύροντας στον βυθό 28 ανθρώπους!

Το «Χρυσή Αυγή» είχε ναυπηγηθεί το 1970 στην Yoshiura της Ιαπωνίας και είχε ονομαστεί HAYABUSA για την ιαπωνική εταιρεία «Kyoei Unyu K.K.». Επτά χρόνια μετά, το πλοίο πουλήθηκε στην ελληνική εταιρεία συμφερόντων Πολέμη «Γραμμή Ηπείρου Ε.Π.Ε.» με έδρα της την Άνδρο.

Το απόγευμα της 23ης Φεβρουαρίου του 1983, υπό τον πλοίαρχο Αντώνη Γαρδέλη, απέπλευσε φορτωμένο με εννέα βυτιοφόρα, τέσσερα φορτηγά, 21 επιβάτες και 21 μέλη του πληρώματος, από την Ραφήνα προς Άνδρο-Πάρο-Νάξο

Τα βυτιοφόρα οχήματα μετατοπίστηκαν

Απόγευμα κοντά στις 18:30 και ενώ το πλοίο ταξίδευε κάτω από δυσχερείς καιρικές συνθήκες, μετατοπίστηκαν τα βυτιοφόρα οχήματα που βρίσκονταν στην πλώρη με αποτέλεσμα το πλοίο να πάρει κλίση. Μετά λίγα λεπτά και ενώ το πλοίο βρισκόταν περίπου δυο ναυτικά μίλια από την νησίδα Μαντήλι, ακούστηκαν διαδοχικές εκρήξεις από τις οποίες – όπως προέκυψε αργότερα – δημιουργήθηκαν ρήγματα και το πλοίο αναποδογύρισε.

Το πλοίο παρέμεινε αναποδογυρισμένο στην επιφάνεια της θάλασσας επί τρεις ώρες μέχρι που βυθίστηκε. Από τους 42 επιβαίνοντες διασώθηκαν 14 από τους οποίους μόνο οι τρεις ήταν μέλη του πληρώματος: Οι μηχανικοί Σίμος Λάβδας και Αντώνης Κοκκίνης και ο ναύτης Γιάννης Μπαρμπούνης. Ο πλοίαρχος και τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος έχασαν τη ζωή τους. Να πούμε ότι το «Χρυσή Αυγή» παρέσυρε… στον βυθό και την εταιρία του καπετάν Αυγουστή Πολέμη, αλλά και τον ίδιο αφού πέθανε πολύ γρήγορα μετά το μοιραίο ναυάγιο.

Συγκλονιστική αφήγηση του Β’ Μηχανικού

Ένας από τους τρεις διασωθέντες – μέλος του πληρώματος, ο Σίμος Λάβδας, Β΄ Μηχανικός, αφηγήθηκε στην ιστοσελίδα «Εν Άνδρω» (www.enandro.gr) και στον δημοσιογράφο Διαμαντή Μπασαντή την ιστορία της διάσωσης του, καταθέτωντας ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες από τη βύθιοση του πλοίου, αλλά και την διάσωσή του: «Εκείνο τον Φεβρουάριο είχαμε πολλά απαγορευτικά. Αλλά και πολλά χιόνια. Επειδή δεν υπήρχε άλλο πλοίο στη γραμμή μας πιέζανε από το Γραφείο και πολλές φορές φεύγαμε με απαγορευτικό. Κάθε Τετάρτη το πλοίο έκανε μεταφορές καυσίμων με βυτία. Την είχαμε γλυτώσει δύο-τρεις φορές με απλά μπαταρίσματα, μέχρι που ήρθε η μοιραία Τετάρτη και βουλιάξαμε. Θυμάμαι είχαμε φύγει Τετάρτη πρωί από Τήνο για Άνδρο και Ραφήνα. Η θάλασσα έβγαζε φίδια. Δόθηκε απαγορευτικό, όμως με υπογραφή του καπετάνιου αποφασίστηκε να γίνει το δρομολόγιο. Φύγαμε με θάλασσα 9 μποφόρ. Τα χιόνια έφταναν μέχρι την Ραφήνα. Το λεωφορείο του ΚΤΕΛ δεν μπόρεσε να περάσει την Αγία Παρασκευή. Αποτέλεσμα ήταν να μην έχουμε κόσμο. Το πλοίο, φτάνοντας στον Κάβο Ντόρο, ζορίστηκε και άρχισε τις πλαγιοκοπήσεις και τα βουτήγματα. Κάποια στιγμή ακούγεται ένας παράξενος θόρυβος και το πλοίο μπατάρισε από τη δεξιά μεριά. Στο γκαράζ όλα τα βυτία ήταν μπαταρισμένα. Χυνόντουσαν βενζίνες και πετρέλαια. Βγήκαμε επάνω και πήγαμε στην πρύμνη του πλοίου. Εκεί ήταν ο ναύτης Πολύκαρπος Χορευτής και έδινε σωσίβια στον κόσμο. Προσπαθήσαμε να λύσουμε τις βάρκες αλλά δεν γινόταν. Λόγω του μπαταρίσματος του πλοίου τα βαρελάκια δεν πέφτανε γιατί δεν λυνόντουσαν τα σχοινάκια. Είχαν κολλήσει με την μπογιά. Έπρεπε να φέρουμε τσεκούρι.

Αλλά φοβόμασταν να πάμε επειδή οι οδηγοί των βυτιοφόρων μας έλεγαν πως τα καύσιμα θα εκραγούν και το πλοίο θα βουλιάξει. Όλο το πλήρωμα έβαζε σωσίβια. Δεκαπέντε λεπτά από την στιγμή που το πλοίο πήρε μόνιμη κλίση έγινε μια τρομερή έκρηξη. Το πλοίο κυκλώθηκε από φωτιά. Όσοι είμαστε ακόμα στην πρύμνη αρχίσαμε να πέφτουμε στην θάλασσα όπως μπορούσε ο καθένας. Με το που έγινε η έκρηξη και πέσαμε στην θάλασσα άρχισαν να πέφτουν από τον ουρανό ρόδες αυτοκινήτων και άλλα αντικείμενα. Για λίγο το πλοίο έγινε λαμπάδα και φώτιζε όλο τον Κάβο Ντόρο. Η θερμοκρασία στην ατμόσφαιρα ήταν μηδέν βαθμούς και στη θάλασσα πέντε! Κάποια στιγμή άρχισα να χάνω τις αισθήσεις μου. Λίγο πριν τις χάσω είδα έναν προβολέα που χτύπαγε προς το ναυάγιο. Κάπου εκεί όλα έσβησαν και δεν θυμάμαι τίποτα. Ξύπνησα μετά από ώρες. Ήμουν στο ρώσικο πλοίο Σάμπυ Ράμπατ. Μου είπαν πως ήταν ωκεανογραφικό. Από πάνω μου είδα νοσοκόμες και γιατρό. Τις πρωινές ώρες της Πέμπτης μας φέρανε στην Ραφήνα. Στο λιμεναρχείο ήρθαν τα ασθενοφόρα και μας πήγαν στο Γενικό Κρατικό. Εγώ έμεινα 16 μέρες στο νοσοκομείο με ειδική θεραπεία γιατί τα πνευμόνια μου ήταν γεμάτα αλάτι και πετρέλαιο. Έζησα την κόλαση»…
Στον τόπο του ναυαγίου προσέτρεξαν για βοήθεια δυο πλοία του Πολεμικού Ναυτικού και τρία επιβατηγά, όμως ένα ρωσικό Ωκεανογραφικό ήταν εκείνο που βοήθησε πραγματικά ανασύροντας από τη θάλασσα 12 ανθρώπους από τους οποίους μόνο ο ένας ήταν ήδη νεκρός.

Σαν σήμερα το 2022, ο κόσμος ξύπνησε σε μια νέα πραγματικότητα. Οι ρωσικές δυνάμεις, υπό τις εντολές του Βλαντιμίρ Πούτιν, εισέβαλαν στην Ουκρανία, σηματοδοτώντας την έναρξη της μεγαλύτερης ένοπλης σύγκρουσης στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τρία χρόνια μετά, ο πόλεμος συνεχίζεται, αφήνοντας πίσω του χιλιάδες νεκρούς, εκατομμύρια εκτοπισμένους και έναν γεωπολιτικό χάρτη που δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος.

Η εισβολή ξεκίνησε με πυραυλικές επιθέσεις σε μεγάλες ουκρανικές πόλεις, όπως το Κίεβο, το Χάρκοβο και η Μαριούπολη. Οι ρωσικές δυνάμεις προχώρησαν γρήγορα σε πολλά μέτωπα, αλλά η σθεναρή αντίσταση του ουκρανικού λαού, υπό την ηγεσία του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ανέτρεψε τα σχέδια μιας «γρήγορης νίκης» που ήλπιζε η Μόσχα. Η Ουκρανία όχι μόνο άντεξε τα πρώτα χτυπήματα αλλά κατάφερε να ανακαταλάβει εδάφη, όπως τη Χερσώνα και μεγάλο μέρος του Χαρκόβου.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι μόνο στρατιωτικός. Οι κυρώσεις που επέβαλε η Δύση στη Ρωσία προκάλεσαν οικονομικές αναταράξεις σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ η ενεργειακή κρίση που ακολούθησε επηρέασε την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες στήριξαν την Ουκρανία με όπλα, οικονομική βοήθεια και πολιτική υποστήριξη, ενώ η Ρωσία βρέθηκε όλο και πιο απομονωμένη στη διεθνή σκηνή.

Τρία χρόνια μετά ο πόλεμος συνεχίζεται με αβέβαιη έκβαση. Η Ουκρανία παλεύει για την εδαφική της ακεραιότητα και την ελευθερία της, ενώ η Ρωσία δείχνει αποφασισμένη να μην υποχωρήσει. Οι διπλωματικές προσπάθειες για μια ειρηνευτική λύση δεν έχουν αποδώσει, και ο κίνδυνος μιας παρατεταμένης σύγκρουσης εξακολουθεί να απειλεί την ασφάλεια της Ευρώπης και του κόσμου.

Η 24η Φεβρουαρίου 2022 θα μείνει στην ιστορία ως η ημέρα που άλλαξε τον ρου του 21ου αιώνα. Ένας πόλεμος που ξεκίνησε από τη δίψα για εξουσία και εδαφική επέκταση συνεχίζει να γράφει τις πιο σκοτεινές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

391: Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Θεοδόσιος Α’, απαγορεύει την ειδωλολατρία. Στο πλαίσιο αυτό παύει και η τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων που είχαν ξεκινήσει το 776 π.Χ.

1704Πέθανε ο Μαρκ Αντουάν Σαρπεντιέ, Γάλλος συνθέτης της εποχής του μπαρόκ. Η πιο γνωστή σύνθεσή του είναι το πρελούδιο από το «Te Deum, που υιοθετήθηκε ως ύμνος της Eurovision.

1821: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κηρύσσει στο Ιάσιο την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα. Κυκλοφορεί την επαναστατική προκήρυξη «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος», με την οποία ζητά από τους Έλληνες της Μολδαβίας και της Βλαχίας να επαναστατήσουν. Η ενέργειά του αυτή σηματοδοτεί και την επίσημη έναρξη της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.

1847 Στον απόηχο της οικονομικής κρίσης του 1847 χιλιάδες εργάτες του Παρισιού εξεγείρονται. Επεμβαίνει ο στρατός και στήνονται οδοφράγματα. Ο βασιλιάς της Γαλλίας παραιτείται από τον θρόνο του και καταφεύγει στην Αγγλία.

1863 Κάνουν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους σε αποκριάτικη παρέλαση στη Νέα Ορλεάνη της Λουϊζιάνας, τα αποκριάτικα άρματα

1920 Ιδρύεται το Ναζιστικό κόμμα της Γερμανίας

1924 Ύστερα από φυλάκιση δύο χρόνων ο Μαχάτμα Γκάντι (ηγετική μορφή του εθνικού κινήματος για την ινδική ανεξαρτησία και εμπνευστής της μεθόδου παθητικής αντίστασης χωρίς τη χρήση βίας έναντι των καταπιεστών) αφήνεται ελεύθερος.

1942: Η μάχη του Λος Άντζελες: Ένας λανθασμένος συναγερμός οδηγεί σε μπαράζ αντιαεροπορικών πυρών που κράτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της 25ης Φεβρουαρίου.

1975: Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελος Αβέρωφ, ανακοινώνει την καταστολή συνωμοτικής κίνησης στο στράτευμα, γνωστής ως το «Πραξικόπημα της Πιτζάμας». Η συνωμοσία οργανώνεται από ομάδα αξιωματικών που πρόσκεινται στο καθεστώς της Χούντας των Συνταγματαρχών, με στόχο την ανατροπή της μεταπολιτευτικής κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Η αποκάλυψη της κίνησης οδηγεί σε συλλήψεις στρατιωτικών και επιβεβαιώνει τη διαρκή απειλή της αντιδημοκρατικής δράσης στο εσωτερικό των Ενόπλων Δυνάμεων μετά την πτώση της δικτατορίας. Η ονομασία «Πραξικόπημα της Πιτζάμας» προέρχεται από το γεγονός ότι οι συνωμότες συνελήφθησαν τη νύχτα, φορώντας τις πιτζάμες τους, λίγο πριν επιχειρήσουν να θέσουν το σχέδιό τους σε εφαρμογή.

1981: Ισχυρός σεισμός χτυπά τις Αλκυονίδες με 6,6 Ρίχτερ, αφήνοντας πίσω του μεγάλες καταστροφές και τους Αθηναίους να περνούν αρκετά βράδια στα πάρκα και τους δρόμους της πόλης. Ο επίσημος απολογισμός των θυμάτων είναι 20 νεκροί, εκ των οποίων οι περισσότεροι από καρδιακή προσβολή.

1981: Στη Μεγάλη Βρετανία, τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ αναγγέλλουν τους αρραβώνες του πρίγκιπα Κάρολου με τη Λαίδη Νταϊάνα Σπένσερ.

1983: To πλοίο «Χρυσή Αυγή» βυθίζεται στον Κάβο ντ’ Όρο, έχοντας παρασύρει στον θάνατο 28 επιβαίνοντες.

1994: Η Βουλή των Ελλήνων με ομόφωνο ψήφισμα αναγνωρίζει, μετά από 70 χρόνια, την Γενοκτονία των Ποντίων, ορίζοντας την 19η Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».

2012: Ο Πάνος Καμμένος, μετά την αποχώρησή του από τη Νέα Δημοκρατία λόγω μνημονίων, ιδρύει νέο πολιτικό σχηματικό, με την ονομασία «Ανεξάρτητοι Έλληνες».

2022: Ξεκινά ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Γεννήσεις

1934 – Χρήστος Λαμπράκης, έλληνας εκδότης, γνωστός για τη συμβολή του στην προώθηση του πολιτισμού και της ενημέρωσης στην Ελλάδα

1949 – Πασχάλης Τερζής, έλληνας τραγουδιστής, με ερμηνείες που συνδυάζουν την παράδοση με το σύγχρονο μουσικό ύφος

1955 – Στιβ Τζομπς, αμερικανός επιχειρηματίας, ιδρυτής της Apple και πρωτοπόρος της τεχνολογικής επανάστασης

1989 – Κώστας Κουφός, έλληνας καλαθοσφαιριστής, που ξεχώρισε με τις αθλητικές του επιτυχίες τόσο σε συλλογικό όσο και σε διεθνές επίπεδο

Θάνατοι

1810 – Χένρι Κάβεντις, αγγλός επιστήμονας, διάσημος για τις πρωτοποριακές του μελέτες στην ηλεκτρική φόρτιση και τη θερμοδυναμική, καθώς και για το περίφημο πείραμα του Κάβεντις, το οποίο μετρήθηκε τη δύναμη της βαρύτητας και επέτρεψε τον υπολογισμό της πυκνότητας της Γης

1980 – Γεώργιος Ανδριανόπουλος, έλληνας ποδοσφαιριστής, διακεκριμένος για την εξαιρετική του τεχνική και την πολύτιμη συμβολή του στο ελληνικό ποδόσφαιρο

1984 – Κούλης Στολίγκας, έλληνας ηθοποιός, από τους χαρακτηριστικούς ρολίστες της «χρυσής εποχής» του ελληνικού κινηματογράφου

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

25 Απριλίου 2025