,

Σαν σήμερα 27 Μαρτίου: O Αθανάσιος Διάκος κηρύσσει την Επανάσταση στην Ανατ. Στερεά Ελλάδα

Ελληνικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον αρματολό Πανουργιά, ελευθερώνουν την πρωτεύουσα της Φωκίδας, Σάλωνα (Άμφισσα)

27 Μαρτίου 2025

του/της Θεοφανία Μίγκου

O Αθανάσιος Διάκος, μετά από δοξολογία στη Μονή του Οσίου Λουκά, κηρύσσει την Επανάσταση στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα. Ελληνικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον αρματολό Πανουργιά, ελευθερώνουν την πρωτεύουσα της Φωκίδας, Σάλωνα (Άμφισσα).

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας τα Βοιωτικά Μοναστήρια αναδεικνύονται σε κινητήριες δυνάμεις του αγώνα των υπόδουλων Ρωμιών εναντίον των Τούρκων κατακτητών.

Στην Ιερά Μονή του Οσίου Λουκά την 27η Μαρτίου 1821 κηρύσσεται η Επανάσταση στη Ρούμελη με επικεφαλής τον Δεσπότη των Σαλώνων Ησαΐα, τον Αθανάσιο Διάκο και τον εκπρόσωπο της Φιλικής Εταιρείας Αθανάσιο Ζαρείφη· στο Καθολικό της Μονής γίνεται δοξολογία, ευλογούνται τα όπλα και όλοι κλήρος και λαός ξεχύνονται στον αγώνα υπέρ πίστεως και πατρίδος.

Ο Αθανάσιος Διάκος ξεκινάει για να καταλάβει τη Λιβαδειά, ο Ησαΐας Σαλώνων φεύγει για την Άμφισσα μεταφέροντας το μήνυμα της Επανάστασης στη Δωρίδα και τη Λοκρίδα, ενώ οι μοναχοί της Μονής, εκατό τον αριθμό, μαζί με τους κατοίκους των γύρω χωριών κατευθύνονται στο Δίστομο, όπου συλλαμβάνουν τον Αστυνόμο του Διστόμου και αδελφό του βοεβόδα της Λιβαδειάς με τη συνοδεία του.

Ο Όσιος Λουκάς γίνεται ορμητήριο των επαναστατημένων και διατρέφει τα στρατεύματα που καταλύουν στο μοναστήρι. Όταν το 1823 ο στρατός του Μπερκόφτσαλη καταστρέφει τα πάντα στο διάβα του αρπάζοντας τις τροφές και καίγοντας τα χωριά, το Μοναστήρι γίνεται τροφός και καταφύγιο των υπόδουλων Ρωμιών.

Το Μοναστήρι σύμφωνα με έγγραφα που έχουν σωθεί προμηθεύει με τρόφιμα και χρήματα τον αγώνα και τους οπλαρχηγούς Διάκο, Ανδρούτσο, Γκούρα, Κριεζώτη, Τζαβέλλα, Καραϊσκάκη, κ.ά.

Αναλυτικά έδωσε:

Από 27 Μαρτίου μέχρι 6 Απριλίου του 1821 διέτρεφε όλο τον στρατό του Διάκου. Επίσης, έδωσε στην Εφορία της Λιβαδειάς 300 γρόσια για την επανάσταση.

Το 1823 έδωσε 191 οκάδες λάδι.

Το 1824 έδωσε προς την εφορία και τον στρατό του Οδυσσέα Ανδρούτσου, σύμφωνα με έγγραφο της Εφορίας Λιβαδειάς, 71 οκάδες λάδι, 461 οκάδες ψωμί, 20.250 οκάδες σιτάρι, 7.533 οκάδες κριθάρι, 1.450 αιγοπρόβατα, 3.200 οκάδες οίνο, 950 οκάδες τυρί, 3.250 οκάδες ελιές.

Το 1824 σε στράτευμα στο Δίστομο έδωσε ψωμί, 50 αιγοπρόβατα και 397 οκάδες λάδι.

Το 1826 έδωσε 900 οκάδες αλεύρι και 700 γρόσια.

Το 1828 έδωσε 80 οκάδες κρασί, 50 οκάδες ελιές και 20 λάδι.

Το 1829 έδωσε 1.540 οκάδες κρασί, 210 οκάδες ελιές, 230 τυρί, 75 οκάδες σίτο, 140 οκάδες όσπρια, 450 οκάδες κριθάρι, 52 οκάδες λάδι, 12 αίγες, 10 οκάδες αραβόσιτο καθώς και 2.000 γρόσια. [Γεωργίου Κρέμου, Ιστορία της εν τη Φωκίδι Μονής του Οσίου Λουκά τουπίκλιν Στειριώτου, τόμος Β΄, (Εν Αθήναις: Εκδ. Εκ του τυπογραφείου της Εφημερίδος των Συζητήσεων, 1880), σελ.108-109]. Αυτά και πολλά άλλα για τα οποία δεν έχουν σωθεί αποδείξεις έδωσε το Μοναστήρι του Οσίου Λουκά για την Επανάσταση.

Κι όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ιστορικός της Μονής Γεώργιος Κρέμος: «Απερίγραπτοι αι θυσίαι αίματος, χρημάτων και τροφών, ας η μονή εποίησε κατά την επανάστασιν, ου ένεκα αυτή τε και οι μονασταί αυτής επτώχευσαν». (Γ. Κρέμου, όπ.π. σελ.109).

*Από άρθρο της Αρετής Μουλαρά, Θεολόγου-Εκπαιδευτικού «Τα Βοιωτικά Μοναστήρια στην Επανάσταση του 1821» που δημοσιεύτηκε στην pemptousia.gr

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1809: Πόλεμος της Ιβηρικής Χερσονήσου: Μία γαλλο-πολωνική δύναμη νικά τους Ισπανούς στη μάχη της Θιουδάδ Ρεάλ.

1821: Οι επαναστάτες του Αλέξανδρου Υψηλάντη εισέρχονται στο Βουκουρέστι. «Και εις τα πύλας του Βυζαντίου» του εύχονται οι παριστάμενου στη δοξολογία.

1821: Ο Αθανάσιος Διάκος, μετά από δοξολογία στη Μονή του Οσίου Λουκά, κηρύσσει την Επανάσταση στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα. Ελληνικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον αρματολό Πανουργιά, ελευθερώνουν την πρωτεύουσα της Φωκίδας, Σάλωνα (Άμφισσα).

1833: Ο Γεώργιος Λουδοβίκος φον Μάουρερ, αρμόδιος για τα εκκλησιαστικά θέματα του Συμβουλίου της οθωνικής Αντιβασιλείας, συγκροτεί κληρικολαϊκή νομοπαρασκευαστική επιτροπή υπό την προεδρία του Σπυρίδωνα Τρικούπη με σκοπό την εκπόνηση οριστικού σχεδίου διοίκησης της Εκκλησίας της Ελλάδος.

1886: Ο Τζερόνιμο, πολεμιστής των Απάτσι, παραδίνεται στον αμερικανικό στρατό.

1941: Αξιωματικοί της πολεμικής αεροπορίας της Γιουγκοσλαβίας ανατρέπουν την κυβέρνηση σ’ ένα αναίμακτο πραξικόπημα.

1946: Ο Μίκης Θεοδωράκης μεταφέρεται σε νοσοκομείο της Αθήνας με σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, οι οποίες θα του προκαλέσουν μόνιμο πρόβλημα στον αριστερό οφθαλμό. Την προηγούμενη μέρα έλαβε μέρος σε συλλαλητήριο του ΚΚΕ κατά των εκλογών της 31ης Μαρτίου και συνελήφθη από την Αστυνομία.

1855: Ο Καναδός χημικός, Έιμπραμ Γκέσνερ, φτιάχνει ένα νέο καύσιμο-παράγωγο του πετρελαίου και το ονομάζει «κηροζίνη», από την ελληνική λέξη «κηρός» (κερί).

1958: Ο Νικίτα Χρουστσόφ γίνεται πρόεδρος του Συμβουλίου των Υπουργών της Σοβιετικής Ένωσης.

1961: Κλείνουν οι φυλακές Γυάρου με τη μεταφορά σε άλλες φυλακές των τελευταίων 137 κρατουμένων, πολιτικών στη μεγάλη πλειοψηφία τους, που βρίσκονταν εκεί.

1970: Αρχίζει η δίκη των μελών της «Δημοκρατικής Άμυνας», οι περισσότεροι από τους οποίους κατηγορούνται για βομβιστικές ενέργειες κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Ανάμεσά τους, ο Σάκης Καράγιωργας, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος και ο στρατηγός Ιορδανίδης.

1871: Πραγματοποιείται ο πρώτος διεθνής αγώνας ράγκμπι, όταν η Σκωτία νικά την Αγγλία στο Εδιμβούργο.

1914: Στις Βρυξέλλες, πραγματοποιείται η πρώτη επιτυχημένη μετάγγιση αίματος.

1973: Ο Μάρλον Μπράντο αρνείται το Όσκαρ που κέρδισε για την ταινία «Ο Νονός», στέλνοντας την ινδιάνα ηθοποιό Σαχίν Λιτλφίδερ στην τελετή απονομής για να περιγράψει την άσχημη κατάσταση των Ινδιάνων της Αμερικής.

1977: Δύο Boeing 747, ένα της KLM κι ένα της PanAm, συγκρούονται στο διάδρομο απογείωσης της Τενερίφης στα Κανάρια Νησιά. Πρόκειται για το πιο πολύνεκρο αεροπορικό δυστύχημα, καθώς 583 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους και μόλις 61 διασώζονται.

1992: Μια γυναίκα φέρεται να έδωσε τηλεφωνικώς πληροφορίες στην Αστυνομία για πιθανό χτύπημα της «17 Νοέμβρη» στην οδό Λουίζης Ριανκούρ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ήρθαν στο φως από τις καταθέσεις των συλληφθέντων ως μελών της οργάνωσης, εκείνο το διάστημα η τρομοκρατική οργάνωση έκανε πρόβες για την επιχείρηση που σχεδίαζε εναντίον ενός αξιωματούχου του υπουργείου Οικονομίας. Το πρωί της 27ης Μαρτίου 1992 αστυνομικοί των ΕΚΑΜ θα στήσουν μπλόκο στη Ριανκούρ, αλλά τα μέλη της «17Ν» τους αντιλαμβάνονται και τρέπονται σε φυγή, με την επιχείρηση να καταλήγει σε φιάσκο.

2020: Η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας γίνεται το 30ό μέλος του NATO έπειτα από διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν έναν χρόνο.

Γεννήσεις

1938 – Κατερίνα Γιουλάκη, ελληνίδα ηθοποιός, γνωστή από τη συμμετοχή της σε θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές ταινίες και ιδιαίτερα δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές των δεκαετιών ’70 και ’80.

1959 – Ιβάν Σαββίδης, ελληνοπόντιος επιχειρηματίας και πολιτικός, με έντονη παρουσία στην Ελλάδα μέσω επενδύσεων στα ΜΜΕ και στον αθλητισμό, ιδιαίτερα ως ιδιοκτήτης της ΠΑΕ ΠΑΟΚ.

1963 – Κουέντιν Ταραντίνο, αμερικανός σκηνοθέτης και σεναριογράφος, γνωστός για τις αντισυμβατικές του ταινίες με έντονη βία, χιούμορ και ανατροπές, όπως «Pulp Fiction», «Kill Bill» και «Once Upon a Time in Hollywood».

1970 – Μαράια Κάρεϊ, αμερικανίδα τραγουδίστρια και συνθέτρια, με εντυπωσιακή φωνητική έκταση και δεκάδες επιτυχίες, γνωστή για τραγούδια όπως «Hero», «We Belong Together» και το χριστουγεννιάτικο κλασικό «All I Want for Christmas Is You».

1975 – Φέργκι (κατά κόσμον Στέισι Αν Φέργκιουσον), αμερικανίδα τραγουδίστρια και μέλος των Black Eyed Peas, με επιτυχημένη σόλο πορεία και κομμάτια όπως «Big Girls Don’t Cry» και «Fergalicious».

1977 – Ιωάννης Μελισσανίδης, έλληνας γυμναστής, χρυσός ολυμπιονίκης στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα το 1996 στο δίζυγο, πρώτος έλληνας που κατέκτησε χρυσό μετάλλιο στη γυμναστική.

Θάνατοι

1897 – Ανδρέας Αναγνωστάκης, έλληνας ιατρός και από τους πρωτοπόρους της οφθαλμολογίας στην Ελλάδα, με σημαντική συμβολή στην ιατρική εκπαίδευση και την οργάνωση της οφθαλμολογικής υπηρεσίας.

1968 – Γιούρι Γκαγκάριν, σοβιετικός κοσμοναύτης, ο πρώτος άνθρωπος που ταξίδεψε στο διάστημα το 1961 με το Vostok 1, σύμβολο της σοβιετικής υπεροχής στην αρχή της διαστημικής εποχής.

2010 – Καίσαρ Αλεξόπουλος, έλληνας βιολόγος και ακαδημαϊκός, με διεθνή αναγνώριση στον τομέα της μυκητολογίας και σημαντική συνεισφορά στην ανάπτυξη της βιολογικής επιστήμης στην Ελλάδα.

2023 – Κώστας Μίσσιος, έλληνας ποιητής και συγγραφέας, γνωστός για τα βιωματικά του έργα με κοινωνικό και πολιτικό φορτίο, όπως το «…Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς», που άφησαν ισχυρό αποτύπωμα στην ελληνική λογοτεχνία.

Γιορτάζουν

Ματρώνα, Ματρώνη

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Διεθνής Ημέρα Ουίσκι
Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

18 Απριλίου 2025