Ξεκίνησε η ισχύς του τέλους ταφής απορριμμάτων

Ξεκίνησε από την 1η Ιανουαρίου να ισχύει η «περιβαλλοντική εισφορά» για τα σκουπίδια, δηλαδή η υποχρέωση των ΦοΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) να καταβάλλουν στο Πράσινο Ταμείο την εισφορά των 10 ευρώ ανά τόνο σκουπιδιών που οδηγούνται για ταφή χωρίς επεξεργασία και ανάκτηση των ωφέλιμων πόρων. Το ποσό, από το 2021 και μετά, θα αυξάνεται […]

12 Φεβρουαρίου 2020

του/της Newsroom

Ξεκίνησε από την 1η Ιανουαρίου να ισχύει η «περιβαλλοντική εισφορά» για τα σκουπίδια, δηλαδή η υποχρέωση των ΦοΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) να καταβάλλουν στο Πράσινο Ταμείο την εισφορά των 10 ευρώ ανά τόνο σκουπιδιών που οδηγούνται για ταφή χωρίς επεξεργασία και ανάκτηση των ωφέλιμων πόρων.

Το ποσό, από το 2021 και μετά, θα αυξάνεται κατά 5 ευρώ ανά έτος αν οι δήμοι δεν συμμορφώνονται. Τα κονδύλια που θα συγκεντρώνονται θα αξιοποιούνται για τη χρηματοδότηση έργων κυκλικής οικονομίας. Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη εισφορά αντικατέστησε το ειδικό τέλος ταφής (35 ευρώ ανά τόνο), το οποίο δεν είχε καταβληθεί ποτέ από τους δήμους της χώρας.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση ζητά από την Ελλάδα μία εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου που διαχειρίζεται τα απορρίμματα της. Μια αλλαγή που ξεκινά από το επίπεδο του σχεδιασμού των προϊόντων, επεκτείνεται στη βελτίωση των συστημάτων ανακύκλωσης και των επιδόσεων των μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων και αφορά βέβαια και την κοινωνία, που πάντα δείχνει ο τελευταίος τροχός της αμάξης στις προτεραιότητες των κυβερνήσεων, των δήμων και των υπολοίπων εμπλεκόμενων στην υπόθεση αυτή.

Τι προβλέπουν οι νέες οδηγίες, που πρέπει να ενσωματωθούν έως τον Ιούλιο του 2020 (πλην της οδηγίας για τα πλαστικά μιας χρήσης που έχει περιθώριο έως το 2021).

 Νέα οδηγία για τα απόβλητα (2018/851)

– Ορίζονται νέοι στόχοι για την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση: Τουλάχιστον 55% κατά βάρος έως το 2025, 60% έως το 2030, 65% έως το 2035. Για να λάβουν παράταση έως 5 έτη τα κράτη θα πρέπει να υποβάλουν έως το 2023 αναλυτικό σχέδιο.

– Έως το τέλος του 2023 τα κράτη πρέπει να εξασφαλίσουν ότι τα βιολογικά απόβλητα δεν αναμειγνύονται με τα υπόλοιπα, αλλά συλλέγονται χωριστά.

– Οι χώρες θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα απόβλητα που έχουν υποβληθεί σε εργασίες ανάκτησης (λ.χ. διαλογή από σύμμεικτα ή ανακυκλώσιμα) θα είναι υψηλής ποιότητας, βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών.

– Θα πρέπει να ενισχυθεί η χωριστή συλλογή αποβλήτων τουλάχιστον για χαρτί, μέταλλα, πλαστικό και γυαλί (που τα κράτη-μέλη όφειλαν να έχουν καθιερώσει από το 2015).

– Γίνεται υποχρεωτική από την 1η Ιανουαρίου 2025 η χωριστή συλλογή επικίνδυνων οικιακών αποβλήτων, όπως χρώματα, βερνίκια, διαλύτες ή προϊόντα καθαρισμού και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων.

– Το υλικό που τοποθετείται για την κάλυψη των σκουπιδιών στους ΧΥΤΑ θα συνυπολογίζεται στις ποσότητες που θάβονται.

– Οι χώρες θα πρέπει να θεσπίσουν οικονομικά μέτρα όπως τέλος ταφής ή τέλος αποτέφρωσης, προγράμματα «πληρώνω όσο πετάω», διευκόλυνση της δωρεάς τροφίμων κ.ά.

– Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη μείωση των τροφίμων που απορρίπτονται, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωσή τους.

Τίθεται ενδεικτικός στόχος της μείωσης κατά 30% έως το 2025 και 50% έως το 2030. Ορίζεται η παροχή κινήτρων για τη συλλογή απούλητων προϊόντων διατροφής και την ασφαλή αναδιανομή τους λ.χ. σε φιλανθρωπικές οργανώσεις.

– Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, τα κράτη θα πρέπει να μεριμνήσουν για την επαναχρησιμοποίηση των πρώτων υλών που έχουν συμπεριληφθεί στον «κατάλογο κρίσιμης σημασίας» για την ευρωπαϊκή οικονομία.

 Οδηγία 2018/852 για τα απόβλητα συσκευασίας

– Αναθεωρούνται οι στόχοι για τις συσκευασίες, προκειμένου να ανακυκλώνεται έως το 2025 το 50% των πλαστικών, το 20% του ξύλου, το 70% των σιδηρούχων μετάλλων, το 50% του αλουμινίου, το 70% του γυαλιού και το 75% του χαρτιού και χαρτονιού. Το 2030 τα αντίστοιχα ποσοστά ανακύκλωσης πρέπει να είναι 55% για τα πλαστικά, 30% για το ξύλο, 80% για τα σιδηρούχα μέταλλα, 60% για το αλουμίνιο, 75% για το γυαλί και 85% για το χαρτί και το χαρτόνι. Γενικώς έως το τέλος του 2030 πρέπει να ανακυκλώνεται το 70% των αποβλήτων συσκευασίας.

– Επιτρέπεται παράταση έως 5 έτη στην επίτευξη των στόχων, υπό προϋποθέσεις. Μέχρι το 2023 το ενδιαφερόμενο κράτος πρέπει να υποβάλει λεπτομερές σχέδιο.

– Τα κράτη θα πρέπει να θεσπίσουν οικονομικά και άλλα (αντι)κίνητρα, ενισχύοντας τη χρήση υλικών που είναι κατάλληλα για πολλαπλές ανακυκλώσεις.

– Οι ξύλινες συσκευασίες θα πρέπει να συνυπολογίζονται.

– Θα πρέπει να τεθούν χωριστοί στόχοι για την ανακύκλωση αλουμινίου.

– Τα κράτη θα πρέπει να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για να ενθαρρύνουν την επαναχρησιμοποίηση προϊόντων όπως τη χρήση οικονομικών κινήτρων και τον ορισμό ελάχιστου ποσοστού επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών που διατίθενται στην αγορά ανά είδος συσκευασίας.

Να σημειωθεί ότι η οδηγία έχει ενσωματωθεί μερικώς (με πολλές ελλείψεις) με τον ν.4496/17.

Οδηγία 2018/850 για την υγειονομική ταφή

– Τα κράτη εξασφαλίζουν ότι από το 2030 δεν θα θάβονται απόβλητα που είναι κατάλληλα για ανακύκλωση ή άλλου είδους ανάκτηση. Από το 2035 δεν πρέπει να θάβεται περισσότερο από το 10% των αποβλήτων κατά βάρος. Δίνεται η δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας κατά πέντε έτη, θα πρέπει όμως το οικείο κράτος-μέλος να διασφαλίσει ότι το 2035 θα θάβεται λιγότερο από 25%. Εξαιρούνται οι «απομονωμένοι» οικισμοί, δηλαδή με λιγότερους από 2.000 κατοίκους και απόσταση 100 χλμ. από το πλησιέστερο αστικό κέντρο.

Οδηγία 2018/849 για οχήματα, μπαταρίες, ηλεκτρικά/ηλεκτρονικά απόβλητα

– Ορίζεται ότι πρέπει να μειωθεί ο αδειοδοτικός φόρτος για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ανακύκλωση τους.

– Οι ποσοτικοί στόχοι δεν τροποποιούνται, εισάγονται όμως κίνητρα για την εφαρμογή της ιεράρχησης των αποβλήτων.

Οδηγία 2019/904 για τα πλαστικά μιας χρήσης

– Απαγορεύεται η κυκλοφορία συγκεκριμένων πλαστικών προϊόντων: μπατονέτες, μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, αναδευτήρες ποτών, περιέκτες τροφίμων από διογκωμένο πολυστυρένιο, περιέκτες ποτών και κυπελλάκια από το ίδιο υλικό.

– Εως το 2021 τα κράτη καταρτίζουν σειρά μέτρων για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης έως το 2026.

– Τα πλαστικά μπουκάλια που έχουν πλαστικά καπάκια θα μπορούν να κυκλοφορούν μόνο εφόσον το καπάκι δεν αποσπάται.

– Εως το 2025 πρέπει να συλλέγονται χωριστά για ανακύκλωση το 77% των πλαστικών μιας χρήσης και έως το 2029 το 90%.

– Τα μπουκάλια από ΡΕΤ θα πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 25% ανακυκλωμένο πλαστικό.

– Διευρύνεται η ευθύνη των παραγωγών των προϊόντων αυτών. Οι παραγωγοί και εισαγωγείς πλαστικών προϊόντων πρέπει να αναλαμβάνουν το κόστος συλλογής και επεξεργασίας των προϊόντων τους, το κόστος καθαρισμού του περιβάλλοντος και ευαισθητοποίησης του κοινού. Το ίδιο ισχύει και για όσους παράγουν προϊόντα καπνού με φίλτρο ή φίλτρα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

28 Μαρτίου 2024