Με την πρωτοβουλία της εξ αποστάσεως διδασκαλίας το Υπουργείο Παιδείας, ενεργοποιεί ψηφιακά εργαλεία που επιτρέπουν την επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών. Η διαδικασία υλοποιείται από κάθε εκπαιδευτικό είτε με σύγχρονες, είτε με ασύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, είτε συνδυαστικά.

Σύγχρονη τηλεκπαίδευση είναι η απευθείας διδασκαλία και μετάδοση μαθήματος σε πραγματικό χρόνο από εκπαιδευτικό, μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, σε μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές που παρακολουθούν ζωντανά μέσω υπολογιστή, κινητού ή tablet.

Ασύγχρονη είναι η διδασκαλία κατά την οποία ο μαθητής συνεργάζεται με τον εκπαιδευτικό σε διαφορετικό χρόνο από τη διαδικασία παράδοσης του μαθήματος ή δημιουργίας υλικού από τον εκπαιδευτικό, έχοντας πρόσβαση σε μαθησιακό υλικό και χρονοδιάγραμμα μελέτης μέσω διαδικτύου.

Θέληση υπάρχει από πλευράς σχολείων και εκπαιδευτικής κοινότητας ώστε να επιτευχθεί το πρόγραμμα, όμως καταγράφονται σημαντικές δυσκολίες και εμπόδια που άπτονται του γεγονότος ότι πολλές οικογένειες δεν διαθέτουν υπολογιστή ή σύνδεση στο ίντερνετ. Δάσκαλοι προσπαθούν να οργανώσουν την ύλη και να την ανεβάσουν στην πλατφόρμα και προθυμοποιούνται να βοηθήσουν τους γονείς στον τρόπο εγγραφής στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο.

Μέχρι και σήμερα, στα σχολεία έχουν δημιουργηθεί 113.974 ψηφιακές τάξεις και έως και 21.592 ψηφιακές τάξεις την ημέρα. Στις ψηφιακές τάξεις αθροιστικά έχουν συμμετάσχει 1.884.981 μαθητές και 398.219 καθημερινά. Ο συνολικός χρόνος διάρκειας των μαθημάτων είναι 7.366.124 λεπτά.

Η Ευδοκία Ζέρβα, δασκάλα δημοτικού και Διευθύντρια του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ν. Αρτάκης μίλησε στα ΝΕΑ ΤΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ για την διαδικασία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, τις δυσκολίες και για τις συνθήκες που ζούμε σήμερα.

• Διδασκαλία εξ αποστάσεως. Μπορεί να καλύψει την ανάγκη να διατηρήσουν οι μαθητές την επαφή τους με την εκπαιδευτική διαδικασία για το διάστημα που τα σχολεία θα είναι κλειστά;

Η εκπαιδευτική διαδικασία δεν είναι αποστειρωμένη. Η ψυχοκοινωνική της διάσταση δεν καλύπτεται με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, όταν βέβαια αυτή υλοποιείται, γιατί δεν υλοποιείται για όλα τα παιδιά. Η εκπαιδευτική διαδικασία δεν είναι παροχή πληροφοριών, ούτε μόνο παροχή γνώσεων. Το σχολείο είναι ένας ζωντανός οργανισμός που αναπνέει χάρη στις φυσικές παρουσίες. Η ενεργητική συμμετοχή των παιδιών στην κατασκευή της γνώσης μέσα από την αλληλεπίδραση με συμμαθητές και εκπαιδευτικούς είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί μέσα από την εξ αποστάσεως διδασκαλία και δη την ασύγχρονη. Όμως στις συνθήκες που ζούμε σήμερα η εξ αποστάσεως εκπαίδευση μοιάζει αναπόφευκτη.

• Πολλοί εκπαιδευτικοί περιγράφουν ένα ηλεκτρονικό σύστημα που «σέρνεται», «πέφτει» ή τους πετάει έξω.

Τις πρώτες ημέρες το πρόβλημα ήταν πολύ έντονο. Μετά από τις αναβαθμίσεις που έγιναν η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη.

• Είναι μια δύσκολη διαδικασία για τους εκπαιδευτικούς, που οφείλουν να εντάξουν την τεχνολογία στη δουλειά τους;

Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις ΤΠΕ και όχι μόνο, είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό θέμα. Δυστυχώς δεν είχε έως τώρα τον καθολικό χαρακτήρα που θα χρειαζόταν. Πολύ μεγάλος αριθμός εκπαιδευτικών δεν διαθέτει τις απαιτούμενες δεξιότητες για να εργαστεί στα ψηφιακά περιβάλλοντα. Και κλήθηκε μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και κάτω από πρωτόγνωρες συνθήκες γενικότερης πίεσης να αποκτήσει και να εφαρμόσει αυτές τις δεξιότητες.

• Αυτές οι ημέρες θα μας κάνουν καλύτερους δασκάλους και γονείς; Γιατί μας σπρώχνουν να σκεφτούμε δράσεις και δραστηριότητες που έχουν περιορισμούς;

Κάτω από συνθήκες πίεσης νομίζω ότι όλοι οι άνθρωποι καλούνται να αναμετρηθούν πρωτίστως με τον εαυτό τους. Αν σε χαρακτηρίζει η ανάγκη να έχεις καλή σχέση με τα παιδιά, πάντα βρίσκεις τον τρόπο. Αν αυτές τις μέρες και οι γονείς έχουν αναγκαστεί να μην εργάζονται, μπορούν να περάσουν το χρόνο με τα παιδιά τους δημιουργικά και να ενδυναμώσουν τη σχέση τους.

• Ένα μεγάλο ζήτημα, είναι ότι η «διαδικτυακή εκπαίδευση» αποκλείει μεγάλη μερίδα μαθητών/τριών που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο ή στον εξοπλισμό που απαιτείται και τις γνώσεις να τον διαχειριστούν αυτοί και οι γονείς τους. Αρκετοί δε διαθέτουν καν ηλεκτρονικό υπολογιστή…

Το Σύνταγμα της Ελλάδας αναφέρει ότι όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα στη δωρεάν παιδεία, σε όλες τις βαθμίδες της. Την ισότητα των ευκαιριών στη δωρεάν παιδεία προβλέπει και η Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα των παιδιών. Το Υπουργείο Παιδείας ζήτησε στις 7 Απριλίου να καταγραφούν άμεσα οι ανάγκες σε εξοπλισμό, αναγνωρίζοντας την έλλειψη αυτή για πολλούς εκπαιδευτικούς και μαθητές και κάνοντας λόγο για ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση όλων, και εκείνων που δεν διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό. Όμως, αφού έληξε η προθεσμία λίγων ωρών για την καταγραφή και απεστάλησαν τα αποτελέσματά της, το Υπουργείο με νέο έγγραφό του ανέφερε ότι «η καταγραφή αναγκών εξοπλισμού αφορά σχολικές μονάδες και επ’ ουδενί φυσικά πρόσωπα». Ο εξοπλισμός στα άδεια σχολεία δεν χρησιμεύει στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Βέβαια και το να μπει ένα λάπτοπ ή ένα τάμπλετ σ’ ένα σπίτι που κανείς δεν ξέρει να τα χειρίζεται δεν θα έλυνε το πρόβλημα. Το ποσοστό των γονιών που δυσκολεύονται να υποστηρίξουν τα παιδιά τους δεν είναι αμελητέο.

«Σε αυτή τη μορφή εκπαίδευσης δεν γίνεται να υπάρξει ισότιμη πρόσβαση»

• Πώς μπορεί να υπάρχει ισότιμη συμμετοχή στην διαδικασία μάθησης, με όποιον τρόπο κι αν αυτή υλοποιείται, για να μην λείψει κανένα παιδί από την Εκπαιδευτική Διαδικασία;

Είναι προφανές, και από όσα είπαμε έως τώρα, ότι και σε αυτή τη μορφή εκπαίδευσης δεν γίνεται να υπάρξει ισότιμη πρόσβαση.

• Είναι αυτοί λόγοι για να χαθεί η επαφή του εκπαιδευτικού με τους μαθητές; ‘Η υπάρχει λύση και εξαρτάται από την διάθεση του κάθε εκπαιδευτικού;

Το ΠΕΚΕΣ Στερεάς Ελλάδας, με τον οργανωτικό του συντονιστή κ. Μαρκαντώνη κατέστησε σαφές ότι και μια απλή τηλεφωνική επικοινωνία είναι ουσιαστικός τρόπος επικοινωνίας του εκπαιδευτικού με τα παιδιά και τους γονείς τους, τους ενδυναμώνει και τους στηρίζει. Στο σχολείο μας χρησιμοποιούμε πολλούς και διαφορετικούς τρόπους επικοινωνίας με τους μαθητές στις περιπτώσεις που είναι αδύνατη η συμμετοχή τους στο eclass. Φυσικά, την αδυναμία της πολιτείας να οργανώσει σωστά τη διαδικασία ώστε να μην αποκλείεται κανένα παιδί, δεν μπορούμε να την χρεώσουμε στους εκπαιδευτικούς κατηγοριοποιώντας τους σε εργατικούς με διάθεση να προσφέρουν και μη εργατικούς χωρίς διάθεση.

• Τα σημερινά παιδιά περνούν πολύ χρόνο μπροστά στις οθόνες. Μήπως, τώρα, είναι η ευκαιρία να αξιοποιήσουν προς όφελος της μόρφωσής τους, την παραμονή μπροστά στην οθόνη;

Η σχέση του παιδιού με την οθόνη αποκτά μια νέα διάσταση που ήρθε για να μείνει και που παράλληλα αναδεικνύει την απουσία του καθοριστικού βιωματικού στοιχείου. Όταν επιστρέψουμε στην κανονικότητα θα είμαστε πιο σοφοί και ως προς την ένταξη των ΤΠΕ στο σχολείο.

• Τα παιδιά, με το κλείσιμο του σχολείου και την απαγόρευση των συναναστροφών, έχασαν την καθημερινή τους επαφή με τους συμμαθητές τους και τους φίλους τους, σταμάτησαν τις δραστηριότητες που είχαν πριν, περιορίστηκε η ελευθερία τους, άλλαξε απότομα η καθημερινότητά τους. Τί κόστος θα έχει όλο αυτό στην ψυχολογία τους;

Αυτό θα το δείξει το μέλλον. Φαίνεται ότι αυτά τα παιδιά της κρίσης γεννήθηκαν για να ζήσουν πολλά. Ελπίζουμε στην ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών και στη θέληση των εκπαιδευτικών και των γονιών να τα στηρίξουν.

• Πώς θα είναι πιστεύετε τα παιδιά, όταν ο κορονοϊός θα αποτελεί παρελθόν και θα επιστρέψουν στο σχολείο τους;

Ο ρόλος που καλείται να παίξει το σχολείο είναι καθοριστικός. Υπάρχουν και θα υπάρξουν παιδιά που θα ζήσουν πολύ πιο έντονο το στρες είτε γιατί θα νοσήσει κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο, είτε γιατί οι κοινωνικές και οικονομικές δυσκολίες που φέρνει αυτή η κρίση θα είναι δυσβάσταχτες για τις οικογένειές τους. Και οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να συνεχίσουν να σηκώνουν μόνοι τους αυτό το βάρος. Το δημόσιο σχολείο χρειάζεται ειδικούς παιδαγωγούς, ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Χρειάζεται να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο προστασίας για όλη την εκπαιδευτική κοινότητα.

• Η αγωνία των γονέων για την εκπαίδευση των παιδιών τους, είναι δικαιολογημένη στις ημέρες που ζούμε;

Οι αγωνίες των γονιών μαθητών της 3ης λυκείου και των γονιών μαθητών του δημοτικού σχολείου είναι διαφορετικές. Είναι δικαιολογημένες όταν είναι λελογισμένες.

• Τί θα συμβουλεύατε τους μαθητές σας και τους γονείς τους αυτό το διάστημα;

Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει όλοι να τηρούμε τα μέτρα προστασίας, να κάνουμε υπομονή, να μη χάσουμε το γέλιο μας και τη διάθεση για ζωή. Να είμαστε αισιόδοξοι· κι απ’ όλο αυτό που μας βρήκε να βγούμε καλύτεροι άνθρωποι και να συνειδητοποιήσουμε ότι τα δημόσια αγαθά, όπως η υγεία και η παιδεία, δεν πρέπει να απαξιώνονται, να υποχρηματοδοτούνται και ενίοτε να λοιδορούνται. Αντίθετα θα πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη προτεραιότητα μιας συνεκτικής κοινωνίας αλληλεγγύης.