Ως μαρτυρικά χωριά αναγνωρίστηκαν η Μενδενίτσα Φθιώτιδας και ο Άγιος Θωμάς Βοιωτίας

Το ιστορικό του Ολοκαυτώματος της Μενδενίτσας, οι μνήμες της Ομάδας Ανάδειξης Αγίου Θωμά και η μαρτυρία ενός τραυματία του 2ου Λόχου, 31ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα του ΕΑΜ «Ελεύθερη Λέσβος» της Πέμπτης 8 Φεβρουαρίου 1945. Ρεπορτάζ: Παύλος Σφέτσας Στα μαρτυρικά χωριά εντάχθηκαν και επίσημα (ΦΕΚ 59/Α/12-3-2020) η Μενδενίτσα Καμένων Βούρλων του νομού […]

16 Απριλίου 2020

του/της Newsroom

Το ιστορικό του Ολοκαυτώματος της Μενδενίτσας, οι μνήμες της Ομάδας Ανάδειξης Αγίου Θωμά και η μαρτυρία ενός τραυματία του 2ου Λόχου, 31ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα του ΕΑΜ «Ελεύθερη Λέσβος» της Πέμπτης 8 Φεβρουαρίου 1945.

Ρεπορτάζ: Παύλος Σφέτσας

Στα μαρτυρικά χωριά εντάχθηκαν και επίσημα (ΦΕΚ 59/Α/12-3-2020) η Μενδενίτσα Καμένων Βούρλων του νομού Φθιώτιδας και ο Άγιος Θωμάς Τανάγρας του νομού Βοιωτίας.

Το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα υπογράφουν ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, και ο Υπουργός Εσωτερικών, Παναγιώτης Θεοδωρικάκος.

Μενδενίτσα Φθιώτιδας

Το αρχικό αίτημα χαρακτηρισμού της Μενδενίτσας ως Μαρτυρικού Χωριού, τεκμηριώθηκε από μια άτυπη επιτροπή Μενδενιτσιωτών το καλοκαίρι του 2018 και υποβλήθηκε μέσω του Προέδρου της κοινότητας για έγκριση στο Δήμο Καμένων Βούρλων στις 27 Αυγούστου 2018. Το αίτημα εγκρίθηκε ομόφωνα από το Δημοτικό Συμβούλιο Βούρλων στις 24 Οκτωβρίου 2018 και στη συνέχεια υποβλήθηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών από τον Δήμο με αριθμό πρωτοκόλλου 68715/29-11-2018. Το αίτημα εγκρίθηκε κατ’ αρχήν από την Επιτροπή κρίσης του Υπουργείου Εσωτερικών στις 2 Οκτωβρίου 2019, ενώ ο χαρακτηρισμός της Μενδενίτσας ως Μαρτυρικού Χωριού τέθηκε σε ισχύ, μετά την τελική του έγκριση από το Υπουργείο Εσωτερικών και το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την δημοσίευση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 12 Μαρτίου2020.

Ο Δήμος Καμένων Βούρλων έχει εγγράψει στον φετινό του προϋπολογισμό κονδύλι 20.000 ευρώ για την κατασκευή στο ιστορικό χωριό της Μενδενίτσας Ενιαίου Μνημειακού Χώρου, ο οποίος θα περιλαμβάνει και το Μνημείο Ολοκαυτώματος Μενδενίτσας, ενώ πρόκειται να προβεί άμεσα στη τοποθέτηση, στις οδικές εισόδους του χωριού, καλαίσθητων ενδεικτικών πινακίδων χαρακτηρισμού της Μενδενίτσας ως Μαρτυρικού Χωριού.

Το ιστορικό του Ολοκαυτώματος της Μενδενίτσας

Στις 21 Σεπτεμβρίου 1943 έγινε μάχη, πλησίον των Θερμοπυλών, μεταξύ των ανταρτών και των ναζιστικών γερμανικών στρατευμάτων κατοχής με μεγάλες απώλειες για τις κατοχικές δυνάμεις. Επακολούθησαν δεκαπενθήμερες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις από τα ναζιστικά γερμανικά στρατεύματα και αντίποινα στη Δυτική Λοκρίδα.

Στις 8 Οκτωβρίου 1943 τα ναζιστικά γερμανικά στρατεύματα της ορεινής Μεραρχίας «Εντελβάις» ανέβηκαν από τον Μώλο στη Μενδενίτσα, η οποία τότε αποτελούσε επιχειρησιακό κέντρο της Εθνικής αντίστασης Δυτικής Λοκρίδας, αρχικά με πέντε τανκς και στη συνέχεια με πεζικό. Οι κάτοικοι του χωριού σκορπίστηκαν στο βουνό και στις ρεματιές όπου κρύφτηκαν, ενώ στο χωριό παρέμειναν λίγοι ηλικιωμένοι και άρρωστοι. Αυτούς τους διέταξαν να βγουν στα υψώματα και να φωνάξουν στον κόσμο να γυρίσει, υποσχόμενοι ότι δεν θα τους πειράξουν. Το βράδυ έπιασαν όλους τους ηλικιωμένους, με σκοπό να τους κρατήσουν ομήρους. Όλο το βράδυ λεηλατούσαν το χωριό. Συγκέντρωσαν μερικές γυναίκες που κατάφεραν να συλλάβουν και βίασαν κοπέλες μπροστά στα μάτια των μανάδων τους. Το πρωί της επόμενης ημέρας, 9 Οκτωβρίου 1943, συγκέντρωσαν τους ηλικιωμένους στην πλατεία και τους έστησαν για εκτέλεση. Δεν τους εκτέλεσαν γιατί στο μεταξύ πήραν εντολή να κάψουν το χωριό. Ανατίναξαν το ξωκκλήσι του Αγίου Αθανασίου, κοντά στο νεκροταφείο του χωριού, γιατί βρήκαν εκεί πυρομαχικά και στη συνέχεια έβαλαν φωτιά και πυρπόλησαν όλο το χωριό από άκρη σε άκρη. Από τα 310 σπίτια που είχε τότε το χωριό, κάηκαν ολοσχερώς τα 297 μαζί με το σχολείο και το κοινοτικό κατάστημα, ενώ πέντε γλίτωσαν από τύχη. Επίσης δεν κάηκε η εκκλησία του χωριού (Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου). Οκτώ σπίτια καταστράφηκαν μερικώς. Μαζί με τα σπίτια κάηκαν και όλα τα υπάρχοντα και οι σοδειές των κατοίκων που είχαν αποθηκευτεί για το χειμώνα.

Μαζί με τη Μενδενίτσα έκαψαν την επόμενη ημέρα και το συνοικισμό των Καραβιδίων, καθώς και αγροικίες και υποστατικά της Μενδενίτσας στην περιοχή Άρνιτσα, όπως επίσης και το ορεινό χωριό της Δρακοσπηλιάς, οκτώ χιλιόμετρα δυτικά της Μενδενίτσας. Την επόμενη μέρα τα γερμανικά στρατεύματα, αφού είχαν καταστρέψει ολοσχερώς το χωριό, αποχώρησαν από τη Μενδενίτσα και οι κάτοικοι άρχισαν να επιστρέφουν στο χωριό, θρηνούντες για την καταστροφή και τα θύματα της θηριωδίας. Το ολοκαύτωμα της Μενδενίτσας είναι κοινώς γνωστό στην περιοχή της Φθιώτιδας και ειδικότερα της Λοκρίδας και άφησε οδυνηρές μνήμες.

Η όλη επιχείρηση του ολοκαυτώματος προκάλεσε τον βίαιο θάνατο αθώων ανθρώπων, των οποίων τα ονόματα παρατίθενται: 1) Κωνσταντίνος Μέντης, ετών 60, από τη Μενδενίτσα, 2) Μαρία Μέντη, ετών 55, από τη Μενδενίτσα, 3) Δέσποινα Χαλδούπη, ετών 26, από τη Μενδενίτσα, 4) Θεόδωρος Σάλιαρης, ετών 55,από τη Μενδενίτσα, 5) Θανάσης Μιχαηλίδης, ετών 23, από τη Μενδενίτσα, 6) Γεώργιος Αυλακιώτης, ετών 25, από τον Μώλο, 7) Μαρία Γεωργίου, ετών 28, από τα Καραβίδια, 8) Δημήτριος Τζακώστας, ετών 30, από τα Καραβίδια, 9) Αικατερίνη Βλάσση, ετών 76, από τα Καραβίδια, 10) Δημήτριος Λύτας, ετών 75 από τα Καραβίδια, και 11) Ρίζος Ρήττας, ετών 85, από τα Καραβίδια. Επίσης συνέλαβαν στην περιοχή της Άρνιτσας ένα νεαρό αντάρτη ονόματι Παπαρούνη (αγνώστων λοιπών στοιχείων), τον οποίο μετά από βασανισμούς, κρέμασαν στη Λαμία λίγες μέρες αργότερα.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία για το ολοκαύτωμα της Μενδενίτσας και των Καραβιδίων αναφέρονται με πολλές ακόμη λεπτομέρειες στα παρακάτω βιβλία: Γιώργη Μωραϊτη «ΒΟΔΟΝΙΤΣΑ- ΚΑΣΤΡΟ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ», Τυποεκδοτική Α.Ε, σελ. 206-211, Γιώργη Μωραίτη «ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΑΝΤΑΕΡΗ» Β’ Εκδόσεις Καστανιώτη, σελ. 321- 351, Μαρίας Λάμπρου «ΜΕΝΔΕΝΙΤΣΑ- Η ΑΜΥΝΤΗΡΙΟΣ ΕΠΑΥΛΙΣ», εκδόσεις Κ. Μ. Ζαχαράκης, σελ. 264-275, (όπου αναφέρονται με εύγλωττη και οδυνηρή αφήγηση οι μαρτυρίες πολλών Μενδενιτσιωτών που έζησαν τις τραγικές εκείνες στιγμές και είχαν προσωπική αντίληψη του ολοκαυτώματος της Μενδενίτσας), Αλεξάνδρας Βλάσση-Θεοδωρικάκου «ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΡΙΖΕΣ», εκδόσεις Εμπειρία Εκδοτική, Αθήνα 2009, Νάσου Φαφούτη-Αθανασίου- «ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ- ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ», Αθήνα 1996, Εκδόσεις Πάσσαρη, σελ. 394-397, Νίκου Μανιά «ΣΤΟΝ ΑΣΥΡΜΑΤΟ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ»,Αθήνα 2009, σελ. 59-62. Επίσης βλέπε δημοσίευση εφημερίδας καταλόγου των χωριών του Νομού Φθιώτιδας, που υπέστησαν καταστροφές κατά την κατοχή, (ο κατάλογος αυτός προέρχεται από την έκδοση« ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΕΙΣΑΙ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 1940-1945» του Υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας Αθήνα, 1946, και σε αυτόν φαίνεται ότι η Μενδενίτσα είναι το μόνο χωριό της Λοκρίδας που καταστράφηκε ολοσχερώς),και κατάλογο του Γιάννη Κ. Καρπούζη «ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1940-45»που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΑΙΑΣ Ο ΛΟΚΡΟΣ», τεύχος του Οκτωβρίου, Νοεμβρίου, Δεκεμβρίου 2010.

Άγιος Θωμάς Βοιωτίας

Το τοπικό Ολοκαύτωμα ολοκληρώθηκε ανήμερα της Αγίας Παρασκευής, 26 Ιουλίου 1944.

Στο «δικό μας ολοκαύτωμα, μάχη με τη λήθη» γράφει μεταξύ άλλων ο Γιώργος Η. Ζωίτσης από την Ομάδα Ανάδειξης Αγίου Θωμά (2018): «…Πέρασαν. Απείλησαν. Λεηλάτησαν. Λαφυραγώγησαν. Έκαψαν. Εκτέλεσαν. Έφυγαν. Δεν πλήρωσαν μέχρι σήμερα ούτε… δραχμή.

Το 1944 το Γ’ Ράιχ πνέει πλέον τα λοίσθια και αντιλαμβάνεται σιγά σιγά ότι πρέπει να εγκαταλείψει τον τόπο. Ο αλαζονισμός όμως της αρίας φυλής δεν επιτρέπει ειρηνική απομάκρυνση. Διψάει για επιπλέον αίμα των κατακτημένων και νέο κύκλο θυσιών.

Η ευκαιρία δίνεται. Μια γερμανική πομπή δοκιμάζεται από την αγανάκτηση του λαού και έτοιμη η αφορμή.

20 Ιουλίου 1944

Ο μάχιμος πληθυσμός έχει εγκαταλείψει το χωριό και κάποιοι από αυτούς συλλαμβάνονται στον Αυλώνα. Μεταφέρονται και κρατούνται σε αποθήκη του χωριού μαζί με άλλους από το Κλειδί και τα Δερβενοχώρια.

22 Ιουλίου 1944

Οι περισσότεροι οδηγούνται ρακένδυτοι και εκτελούνται στο οροπέδιο των Δερβενοχωρίων.

Αικατερίνης Ιωάννης, Βουγέσης Δημήτριος, Γκίκας Αθανάσιος, Χρόνης Αριστείδης, Καγιάρας Νικόλαος, Μιχαλάκης Χρήστος, Σηφάκης Νικόλαος.

Μια εβδομάδα ολόκληρη, οι Γερμανοί στρατιώτες σκορπούν τρόμο, απειλούν, ληστεύουν και επιδεικνύουν τη δύναμή τους στις γυναίκες και τα παιδιά που έχουν απομείνει.

Εισβάλουν στα σπίτια με την κάνη στραμμένη στα παιδικά μάτια.

Ο φόβος και η απελπισία έχει κυριεύσει το χωριό. Η πείνα και οι αρρώστιες οδηγούν χωριανούς σε αποτρόπαιες πράξεις, ώσπου στις 25 Ιουλίου οι δυνάστες προειδοποιούν για τελευταία φορά, ότι θα αφανίσουν τον οικισμό με πυρπολισμό, πράξη που υλοποιούν την επόμενη μέρα, στις 26 Ιουλίου στο χωριό μας και το κλειδί ταυτόχρονα.

“Wie einige von euch mit den Rebellen zusammengearbeitet, wird das Dorf verbannt werden”. Επειδή ορισμένοι από εσάς συνεργάστηκαν με τους αντάρτες, το χωριό θα πυρποληθεί. Φώναζε ο τηλεβόας!

Από το Μυδάλι βλέπουν το χωριό να γίνεται παρανάλωμα του πυρός και προσπαθούν να συνέλθουν από το θέαμα.

Την ίδια μέρα δολοφονούν και τον 28χρονο, Χρίστο Μιχαλάκη.

Τραγική και η πορεία της οικογένειας του Θοδωρή Χ. Σύρμα. Η μάνα φεύγει για άλεσμα σε μύλο της περιοχής του Σχηματαρίου και μετά τα γεγονότα εγκλωβίζεται εκεί, ανήμπορη να επιστρέψει στα πέντε παιδιά της. Ο πατέρας αντί να φύγει και να σωθεί, αγνοεί τις υποδείξεις συγχωριανών. Προτιμά να σταθεί δίπλα στα μικρά του και συλλαμβάνεται. Ταλαιπωρείται, ξεγυμνώνεται, ταπεινώνεται και τελειώνεται με φρικτό τρόπο από τα γερμανικά κοντάκια. Χωρίς αίτιο αποπληρώνει τις καχυποψίες του κατακτητή. ΄Παράπλευρες απώλειες’ είναι ο όρος που ακούγεται ως εύηχη δικαιολογία σήμερα.

Ο Ιούλιος του 1944 έχει μείνει στη μνήμη μας ως ο ματωμένος Ιούλιος της Λιάτανης.

Τα έφερε έτσι η μοίρα που ο κατακτητής είτε κατά μέτωπο, είτε φυτεύοντας σπόρο διχόνοιας εκτελεί και διαλύει οικογένειες.

Το 1944 μαζί με τους πιο πάνω αναφερόμενους δολοφονούνται: Ανυφαντής Γεώργιος, Βέρδης Κωνσταντίνος, Θεοδώρου Ασήμω συζ. Μιχάλη (Κάνταρη), Καββάς Δημήτριος, Κιόκιας Σωτήριος, Παπαδέδες Κωνσταντίνος, Σύρμας Ευθύμιος.

Δυο ολόκληρα χωριά αφανίζονται. Οι πρόγονοί μας, με την επιστροφή τους από τα γύρω χωριά, δεν αναγνωρίζουν τα σπίτια τους. Σπίτια με μαύρα μισοριγμένα ντουβάρια που καπνίζουν ακόμη. Παντού στάχτη.

Κάηκαν ζώα, κλινοσκεπάσματα και τροφές. Η λιγοστή σοδειά λεηλατήθηκε. Ο χειμώνας αναμένεται και οι νοικοκυραίοι πρέπει να βρουν τρόπο να στεγάσουν τις φαμίλιες, να γιατρέψουν πληγές και να εξασφαλίσουν τα λιγοστά που στέρησαν οι βάνδαλοι.

Ολική καταστροφή για περίπου 500 κατοικίες στα 2 χωριά (Άγιος Θωμάς και Κλειδί)…».

Η μαρτυρία ενός αντάρτη

Στην εφημερίδα του ΕΑΜ «Ελεύθερη Λέσβος» της Πέμπτης 8 Φεβρουαρίου 1945 δημοσιεύθηκε η εξής μαρτυρία ενός τραυματία του 2ου Λόχου, 31ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (από το μπλογκ του Αγίου Θωμά Βοιωτίας)»: «17 Ιουλίου 1944. Μεσάνυχτα. Ο σκοπός ακίνητος, αφουγκράζεται και τον παραμικρότερο θόρυβο. Από μακριά, απ’ το Κλειδί, βιαστικό ποδοβολητό αλόγου φανερώνει πως κάποιος σύνδεσμος έρχεται. – Συναγωνιστή, ξύπνα αμέσως τον επικεφαλής, είναι ανάγκη!

Η διαταγή του Λόχου έλεγε, πως η φρουρά του τυπογραφείου έπρεπε να ενωθεί με την Ι Διμοιρία και μαζί να ελιχθούμε γιατί σύμφωνα με πληροφορίες απ’ την Αθήνα οι Γερμανοί θα ‘καναν μεγάλη ξεκαθαριστική επιχείρηση στην περιφέρεια Πάρνηθας – Δερβενοχωρίων.

Συγκεντρωμένη η διμοιρία αντίκρυ απ’ το Χλεμποτσάρι, περιμένει. Κατά τις 5 το απόγευμα μια ατέλειωτη φάλαγγα από αυτοκίνητα και τανκς προχωρεί προς το Σχηματάρι. Οι Γερμανοί, ανεβαίνουν απ’ το Κριεκούκι ενισχυμένοι κι απ’ την αεροπορία τους, που αδιάκοπα πετά πάνω απ’ τα καμένα χωριά και βομβαρδίζει και πολυβολεί τον κόσμο που αλωνίζει τα γενήματα. Οδηγοί τους οι ασφαλίτες του Σχηματαρίου.

Κοντά στη Λιάτανη ακούστηκαν δυο φοβερές εκρήξεις. Οι γερμανικές νάρκες, που τοποθέτησε η ομάδα του Καπετάν – Αράπη, έκαναν τη δουλειά τους: η φάλαγγα σταμάτησε. Δυο τανκς τινάχτηκαν στον αέρα.

20 Ιουλίου. Ανεβασμένοι στον ψηλό βράχο της Αγ. Σωτήρας ξεκουραζόμαστε απ’ τη νυχτερινή πορεία. Το βράδι, κατά τη Λιάτανη, τεράστιες φλόγες, φωτίζουν τον απέραντο ορίζοντα. Οι φασίστες συνεχίζουν την καταστροφή της Ελλάδας καίνε τώρα τη Λιάτανη και το Κλειδί.

Στο Πλατανάκι, πρόσφυγες απ’ τα καμένα χωριά ήρθαν να συναντήσουν το Λόχο. Με το μίσος ζωγραφισμένο στο πρόσωπο μας εξιστορούν τις θηριωδίες των Γερμανών και των ασφαλιτών. Δεκάδες συλλήψεις, αφάνταστη τρομοκρατία. Παντού σκότωσαν, ατίμασαν κορίτσια. Ένα γέρο τον έπνιξαν σ’ ένα πηγάδι. Οι προδότες ασφαλίτες της Χασιάς κουβάλησαν όλες τις θημωνιές των Δερβενοχωριτών. Στην Πάρνηθα, σκότωσαν τσοπάνηδες κ’ εκατοντάδες γιδοπρόβατα. Ό,τι μπορούσε να κουβαληθεί το άρπαξαν. Και πρωτοστάτες σ’ όλα αυτά τα εγκλήματα οι ασφαλίτες του Σχηματαρίου.

Τα παιδιά του επαναστατημένου λαού, οι Ελασίτες, ακούν! Στη συνέλευση, όλοι με μια φωνή οργισμένη ζητούν εκδίκηση.

Κ’ ένα απόγευμα η αντάρτικη φάλαγγα των Εκδικητών ξεκίνησε για το Σχηματάρι.

Το Σχηματάρι έχει αεροδρόμιο. Γι’ αυτό οι Γερμανοί το έχουν κυκλωμένο με φρουρές, με πυροβολεία, με πολυβολεία. Κι όμως! Η ώρα είναι 11 πριν τα μεσάνυχτα. 150 άντρες του ΕΛΑΣ βρίσκονται στην καρδιά του Σχηματαρίου, χωρίς ούτε σκυλί να τους πάρει χαμπάρι. Με τη φωτοβολίδα δόθηκε το σύνθημα, και οι «μπόμπες – Αποστόλη» – κουτιά από κονσέρβες γεμάτα δυναμίτη που ο χειρισμός τους είναι όμοιος με της χειροβομβίδας – μπήκαν σ’ ενέργεια. Τρομαγμένοι οι Γερμανοί απ’ τον αιφνιδιασμό, δεν τόλμησαν να ξεμυτίσουν απ’ τα συρματοπλέγματα.

Περιορίστηκαν μονάχα να φωταγωγήσουν το Σχηματάρι με τις φωτοβολίδες τους και να χτυπούν με τα πολυβόλα όλες τις διαβάσεις έξω απ’ το χωριό. Οι Γερμανοί που βρισκόταν μέσα στο χωριό και αρκετοί προδότες πλήρωσαν με το κεφάλι τους. Και οι εμπρηστικές σφαίρες των Γερμανών συμπλήρωναν την καταστροφή. Τεράστιες φλόγες ξεπετάχτηκαν απ’ τις θυμωνιές και φώτισαν τον κάμπο και τα βουνά των Δερβενοχωρίων. Οι ίδιες φλόγες φώτιζαν το δρόμο του γυρισμού στα λεύτερα βουνά μας».

Ποια χωριά αναγνωρίστηκαν ως μαρτυρικά

Η κοινότητα Λάγκας (πρώην τοπική κοινότητα Λάγκας) της δημοτικής ενότητας Άργους Ορεστικού του Δήμου Άργους Ορεστικού Νομού Καστοριάς, η κοινότητα Γέρμα (πρώην τοπική κοινότητα Γέρμα) της δημοτικής ενότητας Ίωνος Δραγούμη του Δήμου Άργους Ορεστικού Νομού Καστοριάς, η κοινότητα Κοσματίου (πρώην τοπική κοινότητα Κοσματίου) της δημοτικής ενότητας Θεόδωρου Ζιάκα του Δήμου Γρεβενών Νομού Γρεβενών, η κοινότητα Κρυοπηγής (πρώην τοπική κοινότητα Κρυοπηγής) της δημοτικής ενότητας Ζαλόγγου του Δήμου Πρέβεζας Νομού Πρέβεζας, η κοινότητα Σαρανταπόρου (πρώην τοπική κοινότητα Σαρανταπόρου) της δημοτικής ενότητας Σαρανταπόρου του Δήμου Ελασσόνας Νομού Λάρισας, η κοινότητα Αγίου Θωμά (πρώην τοπική κοινότητα Αγίου Θωμά) της δημοτικής ενότητας Οινοφύτων του Δήμου Τανάγρας Νομού Βοιωτίας, η κοινότητα Μενδενίτσης (πρώην τοπική κοινότητα Μενδενίτσης) της δημοτικής ενότητας Μώλου του Δήμου Καμένων Βούρλων Νομού Φθιώτιδας, η κοινότητα Κοσμά (πρώην τοπική κοινότητα Κοσμά) της δημοτικής ενότητας Κοσμά του Δήμου Νότιας Κυνουρίας Νομού Αρκαδίας, η κοινότητα Γερακίου (πρώην τοπική κοινότητα Γερακίου) της δημοτικής ενότητας Αμαλιάδος του Δήμου Ήλιδας Νομού Ηλείας χαρακτηρίζονται ως μαρτυρικά χωριά.

Δείτε στο παρακάτω συνημμένο το σχετικό ΦΕΚ:

ΦΕΚ 59Α 12-3-2020

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

28 Μαρτίου 2024