Στοιχεία από γεγονότα, εγκυκλίους, προφορικές ή γραπτές οδηγίες – εντολές και μαρτυρίες για προφορικές πιέσεις αναφέρουν οι Εκπαιδευτικοί Εν Δράσει Φθιώτιδας σε ανακοίνωσή τους. Παράλληλα εκφράζουν ερωτήματα και αγωνίες εκπαιδευτικών, μαθητών και γονιών, ζητώντας απαντήσεις από τους υπεύθυνους.
Αναλυτικά η ανακοίνωσή τους έχει ως εξής: «Σε καιρούς πανδημίας το Υπουργείο Παιδείας επιλέγει η εκπαιδευτική προσπάθεια να συνεχιστεί με εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Η προσπάθεια έγινε και θα συνεχιστεί. Γεννήθηκαν όμως ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις που μέχρι στιγμής δεν δίνονται.
Είναι νόμιμη η εξ αποστάσεως εκπαίδευση;
Είναι διασφαλισμένα τα προσωπικά δεδομένα;
Τι συμβαίνει με τα πνευματικά δικαιώματα;
Είναι παιδαγωγικά ορθός ο τρόπος εκπαιδευτικής διαδικασίας;
Τι γίνεται με τα προβλήματα που δημιούργησε ο εγκλεισμός μαθητών και γονιών όλο αυτό το διάστημα;
Τι θα προκύψει μελλοντικά και ποιος προγραμματισμός υπάρχει;
Στο κείμενο που παραθέτουμε συλλέξαμε στοιχεία από γεγονότα, εγκυκλίους, προφορικές ή γραπτές οδηγίες – εντολές, μαρτυρίες για προφορικές πιέσεις και προσπαθούμε να εκφράσουμε ερωτήματα και αγωνίες εκπαιδευτικών , μαθητών και γονιών ελπίζοντας να δοθούν απαντήσεις από τους υπεύθυνους.
Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο SCH.GR δέχτηκε hacking επίθεση από τους Pøwerful Greek Army. Σε περίοδο πανδημίας και ενώ η μεταφορά της χωράς στο διαδίκτυο υλοποιείται με ταχύτατους ρυθμούς, φαίνεται πως συγκεκριμένες υπηρεσίες του Ελληνικού Δημοσίου δεν είναι προετοιμασμένες για μια τόσο μεγάλη αλλαγή. Σε ότι μας αφορά, το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο SCH.GR, το οποίο κατάφεραν, χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, να παραβιάσουν Έλληνες hackers.
Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση λόγω της καραντίνας για τον Κορονοϊό αποτελεί «λύση» για όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας με στόχο να μην χαθεί η φετινή σχολική χρονιά. Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια, Πανεπιστήμια αλλά και εκπαιδευτικά σεμινάρια έχουν μεταφερθεί σε “online αίθουσες” με τους μαθητές να παρακολουθούν μαθήματα είτε σύγχρονης, είτε ασύγχρονης εκπαίδευσης.
Ο αγώνας διασφάλισης των δεδομένων και του απορρήτου στο διαδίκτυο είναι συνεχής και κουραστικός, δεδομένου ότι υπάρχουν εκατομμύρια κακόβουλοι χρήστες που περιμένουν αδυναμία σε λογισμικό (bugs/exploit) για να εισβάλουν στα συστήματα, χωρίς να εντοπιστούν και να κλέψουν ευαίσθητες προσωπικές πληροφορίες χρηστών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως ανακοινώθηκε, εκτέθηκαν δεδομένα εκπαιδευτικών, μαθητών, διοικητικών στελεχών αλλά και γενικότερα χρηστών που είχαν καταχωρηθεί σε database του sch.gr. Το hackinggroup με την επωνυμία Pøwerful Greek Army, απόκτησε μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε ευαίσθητους εξυπηρετητές (servers) που ανήκουν στις υποδομές του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Αξίζει να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με όσα ανέφεραν οι hackers, εκμεταλλεύτηκαν αδυναμία SQL injection για την επίθεση στο SCH.GR
Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο ως γνωστό είναι το μεγαλύτερο δημόσιο δίκτυο που διασυνδέει όλα τα σχολεία, τους εκπαιδευτικούς και πλήθος διοικητικών υπηρεσιών και εποπτευόμενων φορέων του Υπουργείου. Υποστηρίζει επίσης και το διοικητικό έργο της Εκπαίδευσης, καθώς διαθέτει προς χρήση εφαρμογές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για τη διαχείριση της εκπαίδευσης, όπως π.χ. για τη συλλογή στοιχείων του μαθητικού και εκπαιδευτικού δυναμικού, για τον προγραμματισμό και την υλοποίηση των προσλήψεων των εκπαιδευτικών και τη μισθοδοσία τους, για τη διανομή των βιβλίων, κ.α.
Διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν πλήθος αδυναμιών σε πολλαπλές παραμέτρους των ιστοσελίδων, που καθιστά τις εν λόγω περιοχές της ιστοσελίδας προσβάσιμες από τον οποιονδήποτε με μέσο ή χαμηλό γνωστικό επίπεδο και χρήση δημοσίως διαθέσιμων εργαλείων, που μπορεί καθένας να εντοπίσει και να χρησιμοποιήσει στο διαδίκτυο! Πράγματι τα στοιχεία που αντλήθηκαν φέρονται να είναι πολλά mb δεδομένων, με usernames/κωδικούς πρόσβασης/διευθύνσεις και τηλέφωνα. Η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, πρέπει να ενεργοποιήσει τις δικλίδες ασφαλείας εφόσον η διαρροή που έχει συντελεστεί αφορά μεγάλο αριθμό πολιτών, τα στοιχεία των οποίων εν αγνοία τους εκτέθηκαν στην ομάδα των hackers.
Στόχος τόσο της επισήμανσης είναι να ενημερώσουμε γονείς και παιδιά, αναφορικά με την ασφαλή πλοήγηση των ίδιων και των παιδιών τους. Το κομμάτι της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης παίζει βασικό ρόλο στην ψηφιακή μας ασφάλεια και εξέλιξη. Πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας, ότι για να είναι ένα παιδί ασφαλές πρέπει να γνωρίζει τόσο το Διαδίκτυο όσο και τους κινδύνους που κρύβει.
Με σωστές συμπεριφορές οι κίνδυνοι μειώνονται, ωστόσο, πάντα ελλοχεύουν. Τα παιδιά που στερούνται ουσιαστικής επικοινωνίας με τους γονείς τους, τείνουν είτε να την ψάχνουν αλλού είτε να γεμίζουν τα κενά ζώντας στον ψηφιακό κόσμο. Δυστυχώς εκείνο είναι το σημείο στο οποίο βρίσκονται άνθρωποι «αρπακτικά», και είναι εκεί για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των παιδιών και στην πορεία να τα εκμεταλλευτούν. Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν πως να διαφυλάξουν την διαδικτυακή τους «υγιεινή», να μη μοιράζονται άσκοπα προσωπικά τους δεδομένα και στοιχεία.
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί εκατοντάδες περιστατικά σοβαρού διαδικτυακού εκφοβισμού. Το cyber– crime&bullying είναι ένα φαινόμενο εποχής, το οποίο ωστόσο δεν αποτελεί μάστιγα ακόμα στη χώρα μας. Πρέπει να μάθουμε να ξεχωρίζουμε τις συνθήκες που προκαλούν τρομοκρατία – βία και απειλούν τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα ενός παιδιού, από μία παρεξήγηση πάνω στο παιχνίδι που λέγετε ζωή.
Όταν το παιδί βρίσκεται σε έναν αυτόματο πιλότο, το tablet και ο υπολογιστής αποτελούν μία σύγχρονη νταντά και με τα σημερινά δεδομένα ο σύγχρονος δάσκαλος – καθηγητής. Ο εθισμός στα διαδικτυακά μαθήματα και παιχνίδια και όχι μόνο, αποτελεί μάστιγα της εποχής εξαναγκαστικού εγκλεισμού εξαιτίας της Πανδημίας. Κρατήστε ότι δεν διαφέρει σε τίποτα από έναν οποιουδήποτε άλλο εθισμό, όπως τον αλκοολισμό ή τον τζόγο. Τα παιδί βιώνει μία παράλληλη ψηφιακή πραγματικότητα με την οποία ταυτίζεται και σταδιακά γίνεται ένα με αυτή.
Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στο OnlineGaming και προτελευταία στον διαδικτυακό Αλφαβητισμό. Τα παιδιά και οι γονείς έχουν ένα εξαιρετικό εργαλείο στα χέρια τους, το οποίο όμως δυστυχώς δεν ξέρουν να το χρησιμοποιήσουν σωστά και με ασφάλεια. Ο χρόνος στο διαδίκτυο διαμορφώνεται στο κάθε παιδί διαφορετικά, αναλόγως της συμπεριφοράς του και της εγκράτειας του.
Ο γονέας θα πρέπει να εξοικειωθεί με το διαδίκτυο. Να ενημερωθεί και να μάθει. Άλλωστε αυτός είναι και ο σκοπός της επισήμανσης μας. Μόνο έτσι θα μπορεί να βρίσκεται δίπλα στο παιδί του και να το νουθετεί σωστά. Η λύση δεν βρίσκεται στο να απομακρύνουμε το παιδί από τη τεχνολογία και το διαδίκτυο. Η λύση υπάρχει μόνο στην εκπαίδευση και την ενημέρωση. Πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι κάτι που μπορεί για τους περισσότερους να φανεί αθώο και φυσιολογικό, για κάποιους άλλους σημαίνει άλλα πράγματα.
Λέμε ευθύς εξαρχής ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση του υπουργείου Παιδείας είναι προδήλως παράνομη και αντισυνταγματική. Είναι προδήλως παράνομη, γιατί πολύ απλά δεν έχει νομοθετηθεί. Αυτή τη στιγμή διενεργείται χωρίς να υπάρχει νομικό-θεσμικό πλαίσιο που να προβλέπει και να ρυθμίζει την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ανηλίκων στην Ελλάδα. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει πως όσοι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν σε αυτή είναι έκθετοι νομικά και δεν καλύπτονται από πουθενά.
Φανταστείτε το υπουργείο Παιδείας να οραματίζεται έναν νέο τύπο σχολείου ή την εισαγωγή μιας νέας εκπαιδευτικής δομής με την ευρύτερη έννοια. Πώς θα το έκανε αυτό; Θα ετοίμαζε σχέδιο νόμου φυσικά που θα το έθετε σε διαβούλευση και στη συνέχεια θα το εισήγε προς ψήφιση στη Βουλή. Θα ψηφιζόταν και στη συνέχεια θα ξεκινούσε η υλοποίηση.
Τι έχουμε όμως στην περίπτωση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης; Τίποτα απολύτως. Το υπουργείο εισήγαγε την εξ αποστάσεως εκπαίδευση χωρίς να νομοθετήσει. Ακόμη και τώρα δυο μήνες μετά την εφαρμογή της προτιμά να νομοθετεί για θέματα αντίθετα με το πνεύμα της υγειονομικού προβλήματος (πχ. αύξηση μαθητών στην τάξη).
Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση ανηλίκων νομοθετημένη θα έπρεπε να υπακούσει στη βασική και θεμελιώδη αρχή του Συντάγματος για τη δωρεάν παροχή εκπαίδευσης στους μαθητές και συγκεκριμένα σε όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές. Σε κανονικές συνθήκες φυσικής τάξης δωρεάν σημαίνει να μην πληρώνουν οι κηδεμόνες τους για να αποκτήσουν τα παιδιά βιβλία και να μην πληρώνουν για να έχουν το δικαίωμα να μπουν στην «ηλεκτρονική τάξη» για να παρακολουθούν το μάθημα. Σε συνθήκες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, που θα είναι συμβατή με τη θεμελιώδη υποχρέωση της πολιτείας να παράσχει δωρεάν εκπαίδευση στους μαθητές, αυτό θα αντιστοιχούσε όχι απλώς στη δωρεάν παροχή τάμπλετ, υπολογιστή, λάπτοπ ή κινητού στους μαθητές, όχι απλά με τη δωρεάν είσοδό τους σε ηλεκτρονική πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης, αλλά και με τη δωρεάν παροχή ίντερνετ ΣΕ ΟΛΟΥΣ (αν υπάρχει ρεύμα φυσικά στο σπίτι)…
Όπως γνωρίζουμε κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι αυτή τη στιγμή ένας σεβαστός αριθμός μαθητών δεν έχει πρόσβαση στο ίντερνετ (υπολογίζετε στο ¼ οικογενειών), ούτε τον κατάλληλο εξοπλισμό για να συνδεθεί και να παρακολουθήσει τηλεμάθημα. Άρα, εξ ορισμού αποκλείονται αυτοί οι μαθητές από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ήδη βεβαρημένη λόγω υποχρεωτικού εγκλεισμού ψυχολογία τους. Όμως, θα απαντήσει κάποιος ότι έχει τουλάχιστον προβλεφθεί η παρακολούθηση του τηλεμαθήματος μέσω σταθερού τηλεφώνου για όσους δεν έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ. Πράγματι, μόνο που αυτό γίνεται με αστική ΧΡΕΩΣΗ. Για όσους πάλι δεν έχουν σταθερό δεν έχει προβλεφθεί τίποτα. Τι ακριβώς από αυτά συνάδει με τη συνταγματική υποχρέωση της πολιτείας για δωρεάν εκπαίδευση όλων των μαθητών; Ακόμη και αυτοί που έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο την πληρώνουν. Ακόμη και αυτοί που δεν έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο, αλλά έχουν σταθερό τηλέφωνο, χρεώνονται.
Ακριβώς λοιπόν, επειδή η τηλεκπαίδευση, όπως γίνεται τώρα, είναι προδήλως αντισυνταγματική, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο και δεν έχει νομοθετηθεί. Και αφού δεν έχει νομοθετηθεί, αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή είναι παράνομο. Μα είναι δυνατόν το υπουργείο να εμπλέκει τους εκπαιδευτικούς σε κάτι που είναι παράνομο; Μα, το υπουργείο δεν τους υποχρέωσε. Η εμπλοκή είναι δική τους επιλογή, αφού σε κανένα έγγραφο του υπουργείου δεν γίνεται λόγος για υποχρεωτικότητα. Μα υπήρξαν πιέσεις προφορικές από διευθυντές σχολείων και διευθυντές Δευτεροβάθμιας και περιφερειακές διευθύνσεις και υπουργικούς παράγοντες θα αντιτείνει κάποιος, και όντως γνωρίζουμε ότι υπήρξαν πιέσεις, αλλά και έμμεσος εκβιασμός μέσω της υποχρέωσης των διευθυντών των σχολείων να στείλουν στοιχεία για το πόσοι συμμετέχουν.
Δεν υπήρξε προβληματισμός για το αν υπάρχει νομικό πλαίσιο, αν επιτρέπεται η εξ αποστάσεως εκπαίδευση ανηλίκων στην Ελλάδα, ποιο είναι το νομικό πλαίσιο υπό το οποίο θα εργαστεί ως τηλε-εκπαιδευτικός παρέχοντας τηλεμαθήματα σε ανήλικους.
Ξέρουμε ότι πολλοί αναρωτήθηκαν πώς προστατεύονται οι ίδιοι ως εργαζόμενοι σε συνθήκες τηλεργασίας έχοντας απέναντί του ανήλικους. Πολλοί προβληματίστηκαν για ένα σωρό νομικά ζητήματα που τίθενται και τα οποία θα όφειλε να ρυθμίσει εκ των προτέρων ή έστω και τώρα νομοθετικά το υπουργείο Παιδείας προστατεύοντας τόσο τα παιδιά όσο και τους εκπαιδευτικούς ως ο εργοδότης τους.
Βεβαίως το υπουργείο Παιδείας ανέθεσε κατ’ αποκλειστικότητα (αλήθεια μέσω ποιας διαδικασίας;) σε μια ιδιωτική πολυεθνική εταιρεία με έδρα τις ΗΠΑ, που δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα στον τομέα της παροχής υπηρεσιών πληροφορικής και επικοινωνίας, τη διεξαγωγή της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Στο δελτίο τύπου του υπουργείου διαβάζουμε ότι η εταιρεία αυτή παραχωρεί δωρεάν (για πόσο;) την ηλεκτρονική της πλατφόρμα Webex για το σκοπό αυτό. Έτσι, λοιπόν, κάποια στιγμή οι εκπαιδευτικοί έλαβαν στην ηλεκτρονική τους διεύθυνση ένα e-mail από την εν λόγω εταιρεία που τους καλούσε να ενεργοποιήσουν έναν σύνδεσμο για να δημιουργήσουν έτσι την ηλεκτρονική τους τάξη.
Ευλόγως πολλοί αναρωτήθηκαν πού βρήκε η ιδιωτική αυτή εταιρεία την ηλεκτρονική τους διεύθυνση, για να μάθουν ότι το υπουργείο παραχώρησε τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις όλων των εκπαιδευτικών σε αυτή την εταιρεία αυτοβούλως, γιατί πολύ απλά είναι υπάλληλοί του! Άρα, του ανήκουν ως περιουσιακό στοιχείο που χειρίζεται κατά το δοκούν! Πιο σαφές δεν θα μπορούσε να γίνει! Έχουν άραγε οι διαχειριστές του Myschool των σχολικών μονάδων έστω τσεκάρει την επιλογή «επιθυμεί να ενημερώνεται : επιθυμώ» στην καρτέλα του εκπαιδευτικού; Το υπουργείο Παιδείας, χωρίς να ζητήσει και να λάβει την άδεια από κανένα, έδωσε σε μια ιδιωτική εταιρεία χιλιάδες ηλεκτρονικές διευθύνσεις που δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς θα αξιοποιηθούν στο μέλλον. Κατά τη γνώμη μας τίθεται μέγιστο ζήτημα, και νομικό και ηθικό!
Επίσης η σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, η εκπαίδευση με συμμετοχή του εκπαιδευτικού και των μαθητών του σε πραγματικό χρόνο, γίνεται στο ηλεκτρονικό περιβάλλον της πλατφόρμας με χρήση μικροφώνων και καμερών. Πέρα από το γεγονός ότι πολλοί μαθητές αλλά και εκπαιδευτικοί δεν διαθέτουν τον ανάλογο εξοπλισμό, μιας και ουδέποτε υπήρξε ως προϋπόθεση η κατοχή τους για τη διδασκαλία, τίθενται ξεκάθαρα ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, όπως είναι το πρόσωπο, ο λόγος και η φωνή τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των ίδιων των μαθητών, που πρέπει συνεχώς να υπενθυμίζουμε ότι είναι ανήλικοι. Οι μαθητές, προκειμένου να έχουν πρόσβαση στην πλατφόρμα και την ηλεκτρονική τάξη, δηλώνουν ότι συναινούν στη λήψη φωτογραφιών και στην ηχογράφηση. Πώς ακριβώς προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα των ανήλικων μαθητών, τη στιγμή που υποχρεώνονται να εμφανίσουν το πρόσωπό τους στο ηλεκτρονικό περιβάλλον και το οποίο μπορεί να αποτυπωθεί σε στιγμιότυπο ή φωτογραφία; Πώς προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα, όταν υποστηρίζεται η βιντεοσκόπηση του ηλεκτρονικού μαθήματος και καταγράφονται τα πάντα;
Πώς είναι δυνατόν τη στιγμή που στο κανονικό σχολείο απαγορεύεται η χρήση κινητών και καμερών, ακριβώς για να προστατευτούν τα προσωπικά δεδομένα κυρίως των ανήλικων μαθητών αλλά και των εκπαιδευτικών, να επιβάλλεται στους ανήλικους μαθητές να εμφανίσουν το πρόσωπό τους στο διαδίκτυο μέσω της κάμερας, να ηχογραφηθεί η φωνή τους, να ληφθεί φωτογραφικό στιγμιότυπο με τα πρόσωπά τους και να βιντεοσκοπηθούν; Πώς είναι δυνατόν να επιτρέπεται να εισχωρεί η κάμερα στον προσωπικό χώρο των ανήλικων μαθητών, αλλά και στον ευρύτερο χώρο της οικίας του κάθε μαθητή, αλλά και του εκπαιδευτικού; Τι γίνεται με την προστασία του οικογενειακού ασύλου, που μάλιστα προστατεύεται και από την ελληνική νομοθεσία και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων; Η αναγκαστική συναίνεση σε όλα αυτά των κηδεμόνων ή/και των μαθητών, αλλά και των εκπαιδευτικών, προκειμένου να συμμετάσχουν τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί στη σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, που επαναλαμβάνουμε ότι δεν είναι νομοθετημένη, δεν απαλλάσσει την πολιτεία από την υποχρέωση να παράσχει εκπαίδευση με τρόπο που δεν θίγει ακριβώς τον πυρήνα της ιδιωτικότητας και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των ανηλίκων, αλλά και των εκπαιδευτικών.
Άλλο ζήτημα είναι η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιείται αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία είτε του δημιουργού του, που μπορεί να είναι άλλος από τον εκπαιδευτικό που το χρησιμοποιεί, είτε του ίδιου του εκπαιδευτικού, αν είναι ο δημιουργός του εκπαιδευτικού υλικού. Αλλά και το ίδιο το μάθημα ως πνευματικό έργο αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία των συμμετεχόντων του. Ο εκπαιδευτικός οπωσδήποτε είναι αυτός που έχει την ευθύνη του περιεχομένου της διδασκαλίας καθ’ όλη τη διάρκειά της. Και φυσικά έχουν και οι μαθητές την πνευματική ιδιοκτησία των εργασιών που κάνουν, των κειμένων που παράγουν, αλλά και των σκέψεων που καταθέτουν και εκφράζουν κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Σε ποιον όμως ανήκει πνευματικά το τηλεμάθημα ως τελικό αποτέλεσμα; Ποιος άλλος έχει πρόσβαση στο τηλεμάθημα μετά το πέρας του ή και κατά τη διάρκειά του; Μπορεί το τηλεμάθημα να βιντεοσκοπηθεί και να ελεγχθεί το περιεχόμενό του από κάποιον άλλο. Ποιος μπορεί να είναι αυτός; Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά σε μια αξιολόγηση του εκπαιδευτικού;
Το ίδιο ζήτημα περί προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων, με όλες τις προεκτάσεις που δώσαμε παραπάνω, τίθεται φυσικά και στην περίπτωση της ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Ποιος άλλος πλην του εκπαιδευτικού έχει πρόσβαση στην ιστοσελίδα του κάθε εκπαιδευτικού στο e-class ή στο e-me; Μπορεί να αξιολογηθεί και να λογοκριθεί το περιεχόμενο που αναρτάται και σε αυτές τις πλατφόρμες του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου στην περίπτωση της ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης;
Εδώ αξίζει να επισημάνουμε την επίμονη όχληση του υπουργείου να αξιοποιηθούν αποκλειστικά τα εργαλεία που αυτό προτείνει, την πλατφόρμα Webex για τη σύγχρονη και τις ηλεκτρονικές τάξεις e-class και e-me για την ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις περί χρήσης όποιου μέσου θεωρεί κατάλληλο ο κάθε εκπαιδευτικός. Σε κάθε περίπτωση, πάει περίπατο η παιδαγωγική ελευθερία που απολάμβανε ως τώρα ο εκπαιδευτικός μέσα στη φυσική τάξη.
Τεράστιο ζήτημα παιδαγωγικό είναι ο εξαναγκασμός των παιδιών σε μια μορφή εκπαίδευσης που προϋποθέτει την καθήλωσή τους επί ωρών μπροστά σε μια οθόνη, είτε αυτή είναι υπολογιστή/λάπτοπ είτε κινητού/τάμπλετ. Αλήθεια, πώς γίνεται ξαφνικά να απαιτεί το υπουργείο οι ανήλικοι μαθητές ακόμη και του δημοτικού να βρίσκονται 4 ώρες προσηλωμένοι στην ηλεκτρονική διδασκαλία και μάλιστα σε ωράριο 12-4, παρεμπιπτόντως παραβιάζοντας το εργασιακό ωράριο των εκπαιδευτικών, αφού προηγουμένως αυτοί οι μαθητές δημοτικού έχουν παρακολουθήσει και δύο ώρες εκπαιδευτικής τηλεόρασης από τις 10 το πρωί ως τις 12, δηλαδή συνολικά 6 ώρες ημερησίως μπροστά στην τηλεόραση, τον υπολογιστή/λάπτοπ/κινητό/τάμπλετ, μόνο για να παρακολουθήσουν μάθημα! Να προσθέσουμε και τις ώρες για να μελετήσουν το υλικό, να λύσουν ασκήσεις, να γράψουν εργασίες-κείμενα, να τις στείλουν στον εκπαιδευτικό κτλ.
Πόσες ώρες συνολικά μόνο για εκπαιδευτικούς λόγους επιβάλλει ουσιαστικά το υπουργείο να βρίσκονται τα παιδιά μπροστά στην οθόνη; Τι έχουν να πουν οι ειδικοί επιστήμονες για όλα αυτά; Πόσο ωφέλιμο τελικά είναι αυτό το σύστημα εκπαίδευσης για τα παιδιά; Ποιες οι συνέπειες αυτής της υπερέκθεσης στις οθόνες και την ακτινοβολία τους τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχολογία και το νου του μαθητή; Είναι νομικά υπεύθυνο το υπουργείο για τυχόν αρνητικές επιδράσεις και φαινόμενα που θα παρατηρηθούν σε επόμενο ίσως χρόνο ως απόρροια της υπερβολικής χρήσης κινητών τηλεφώνων και υπολογιστών και μάλιστα σε συνθήκες εγκλεισμού των παιδιών, που από μόνες τους επιβαρύνουν την ψυχολογία των παιδιών και των εφήβων; Σε ποια επιστημονική προεργασία βασίστηκε και άναψε το πράσινο φως για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, χωρίς αυτή να έχει νομοθετηθεί, ας μην το ξεχνάμε!
Και βέβαια, ποια η επίπτωση στην ψυχολογία εκείνων των μαθητών που εκ των πραγμάτων αποκλείονται από την τηλεκπαίδευση λόγω δυσμενών υλικών συνθηκών; Τι γίνεται με τη διόγκωση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων; Τι γίνεται με τη σίτιση των μη προνομιούχων παιδιών που λάμβαναν δωρεάν σχολικά γεύματα όσο ήταν τα σχολεία ανοιχτά; Τι γίνεται με την επιβίωση των μαθητών που προέρχονται από οικογένειες που οι γονείς τους ήταν άνεργοι ή έμειναν άνεργοι λόγω κορονοϊού; Τι γίνεται με τα παιδιά που διαβιούν σε σπίτια χωρίς ρεύμα ή νερό; Μια δημοκρατική εκπαίδευση θα έπρεπε να μεριμνήσει μέσω του υπουργείου Παιδείας και των υπηρεσιών του για όλα αυτά.
Επιπρόσθετα, ποιος μεριμνά για την άμβλυνση των καταπιεστικών συνθηκών εγκλεισμού σε τοξικά πολλές φορές οικογενειακά περιβάλλοντα, όπου ενδημούν φαινόμενα οικογενειακής βίας, που σύμφωνα με τους ειδικούς ψυχολόγους και ψυχιάτρους θα ενταθούν αυτή την περίοδο, αλλά και σε βάθος χρόνου, εξαιτίας του υποχρεωτικού εγκλεισμού; Αντί το υπουργείο και οι συμβουλευτικές του υπηρεσίες να ασχοληθούν με το μετριασμό του άγχους, της φοβίας, της ανασφάλειας, της ανίας και της αγωνίας που ο υπαρκτός κίνδυνος κατά της ζωής λόγω της πανδημίας δημιουργεί, αλλά και των κινδύνων που ο υποχρεωτικός εγκλεισμός εγκυμονεί για τα παιδιά ακόμη περισσότερο λόγω και τοξικού οικογενειακού περιβάλλοντος, έρχεται να δημιουργήσει μια πρόσθετη πηγή άγχους στους γονείς και τους μαθητές, που αγωνίζονται να συνδεθούν στις πλατφόρμες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και που νιώθουν υποχρεωμένοι να το κάνουν φοβούμενοι ότι τα παιδιά τους παίρνουν απουσίες αν δεν συνδεθούν, γιατί θεωρούν ότι είναι υποχρεωτικό, αλλά και να αυξήσει τον όγκο των σχολικών υποχρεώσεων των μαθητών, ενώ τα σχολεία είναι κλειστά.
Εδώ πρέπει να γίνει λόγος και για τις ατελείωτες ώρες που αφιερώνουν οι εκπαιδευτικοί, προκειμένου να συνδεθούν στις πλατφόρμες και να ανεβάσουν υλικό σε ένα Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο που κατά κοινή ομολογία σέρνεται, με αποτέλεσμα να ξενυχτούν και να εργάζονται καθ’ υπέρβαση κάθε έννοιας εργασιακού ωραρίου. Εργασιακά δικαιώματα, ωράριο, αργίες, πνευματικά δικαιώματα, ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, έχουν πάει όλα περίπατο με ευθύνη του υπουργείου, που φυσικά θα νίψει τας χείρας του -το σλόγκαν της περιόδου- σε περίπτωση καταγγελίας ή μήνυσης από κάποιον κηδεμόνα, μιας και οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν οικειοθελώς και όχι υποχρεωτικά σε αυτό που δεν είναι νομοθετημένο. Άρα, έχουν ατομική ευθύνη για ό,τι συμβεί, όπως ακριβώς και όλοι οι κάτοικοι αυτής της χώρας, σύμφωνα με τη στρατηγική που ακολουθούν οι υπεύθυνοι για τη σωτηρία μας από τον κορονοϊό. Τι γίνεται όμως με την κρατική ευθύνη; Έχει ευθύνη το υπουργείο Παιδείας για τυχόν νομικές περιπέτειες στις οποίες θα μπουν οι εκπαιδευτικοί λόγω της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης; Έχουμε την αίσθηση ότι, ακριβώς όπως το υπουργείο Υγείας στέλνει τους γιατρούς στην πρώτη γραμμή της μάχης απροστάτευτους, έτσι και το υπουργείο Παιδείας στέλνει τους εκπαιδευτικούς στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, χωρίς να τους προστατεύει. Ούτε αυτούς ούτε φυσικά τα παιδιά και τους γονείς τους.
Και επιπλέον, η βιασύνη και η προχειρότητα του υπουργείου Παιδείας θα έπρεπε να μας υποψιάσει για το ζοφερό μέλλον που ετοιμάζουν στην εκπαίδευση, ειδικά όταν η υπουργός και η υφυπουργός δηλώνουν ότι η τωρινή εξ αποστάσεως εκπαίδευση «αφήνει παρακαταθήκη για το μέλλον» και ότι «ήρθε για να μείνει».
Οι πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνουμε μας φέρνουν όλους ενώπιον των ευθυνών μας για την προστασία των μορφωτικών δικαιωμάτων των παιδιών. Το υπουργείο Παιδείας, που έχει στην ηγεσία του μια νομικό, οφείλει να λειτουργήσει σύννομα και συνταγματικά. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να καταγγείλουν την παρανομία του υπουργείου και να μην είναι πειθήνια εκτελεστικά όργανα των μη σύννομων και αντισυνταγματικών εγχειρημάτων του υπουργείου. Για να προστατέψουν τους εαυτούς τους, αλλά πρωτίστως τους μαθητές και τους γονείς τους και την εκπαίδευση.
Καλούμε επίσης την Ομοσπονδία μας, η οποία διαθέτει νομικό να πάρει θέση και να δώσει μια τεκμηριωμένη νομική απάντηση.
Οι εκπαιδευτικοί πρώτοι από όλους γνωρίζουν πώς να έρθουν σε επικοινωνία με τους μαθητές και τους κηδεμόνες τους αυτή την περίοδο.
Οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν πώς να δείξουν αλληλεγγύη και ενδιαφέρον γι’ αυτούς έμπρακτα.
Οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν ότι οι μαθητές και οι γονείς τους έχουν ανάγκη την ανθρώπινη επικοινωνία αυτή τη στιγμή. Και το γνωρίζουν αυτό ως άνθρωποι. Όχι ως δημόσιοι υπάλληλοι. Και αυτό πράττουν πέρα και έξω από τις ιλουστρασιόν, κενές περιεχομένου πρακτικές του υπουργείου.
Καλούμε λοιπόν όλους τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, τους γονείς ,τα παιδιά, την Ομοσπονδία μας, την ΟΛΜΕ, τους Συλλόγους των εκπαιδευτικών, τις Ενώσεις Γονέων & Κηδεμόνων, τους Συλλόγους Γονέων & Κηδεμόνων, τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, το Συνήγορο του Πολίτη, τους αρμόδιους φορείς τοπικούς και μη αλλά και το Υπουργείο Παιδείας να αφυπνιστούν έστω και την ύστατη στιγμή για να σταματήσει αυτή η αντισυνταγματική εκπαιδευτική απορρύθμιση που ξεθεμελιώνει κάθε έννοια προσωπικής ελευθερίας, προσωπικών δεδομένων και παιδαγωγικής δεοντολογίας».
