Μιλούν στα «ΣΤΕΡΕΑ ΝΕΑ» οι Πρόεδροι των Ενώσεων Ξενοδόχων Φθιώτιδας και Εύβοιας, Παναγιώτα Σαμαρά και Μιλτιάδης Χέλμης αντίστοιχα. Συζητούμε με τον Αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού, Ηλία Μπουρμά για τα στοιχεία αυτά και το μέλλον του τουρισμού στην Περιφέρειά μας. Ο κ. Μπουρμάς αποκαλύπτει παράλληλα πως επίκειται συνεργασία για να αξιοποιηθεί το αεροδρόμιο της Σκύρου.

Ρεπορτάζ: Παύλος Σφέτσας

Η πανδημία του κορωνοϊού ανέκοψε την ανοδική πορεία που κατέγραφαν στο σύνολό τους τα τουριστικά μεγέθη της χώρας έως το 2019.

Το εύρος της μείωσης των τουριστικών μεγεθών το 2020 δεν έχει προηγούμενο, τόσο για τον παγκόσμιο, όσο και για τον ελληνικό τουρισμό. Υπό αυτό το πρίσμα, το 2019 αναδεικνύεται ως έτος αναφοράς για τη σύγκριση που θα γίνεται τα επόμενα χρόνια, στο πλαίσιο της προσπάθειας για την επάνοδο του τουρισμού στα προ κρίσης επίπεδα.

Ιδιαίτερα χρήσιμα στην εν λόγω προσπάθεια, μπορεί να αποδειχθούν τα στοιχεία που περιέχονται στη δεύτερη έκδοση των Ετήσιων Εκθέσεων Ανταγωνιστικότητας και Διαρθρωτικής Προσαρμογής στον Τομέα του Τουρισμού των 13 Περιφερειών της χώρας και έδωσε στη δημοσιότητα το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ).

Οι εκθέσεις περιλαμβάνουν δεδομένα για το φυσικό και κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον κάθε Περιφέρειας, τους τουριστικούς της πόρους, το μέγεθος της τουριστικής οικονομίας και απασχόλησης, τα βασικά μεγέθη και τους δείκτες εισερχόμενου τουρισμού (αφίξεις, διανυκτερεύσεις, εισπράξεις, πληρότητα κλπ.), την αεροπορική, θαλάσσια και οδική κίνηση, την επισκεψιμότητα σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, τις τουριστικές υποδομές, τους βασικούς δείκτες απόδοσης των ξενοδοχείων, καθώς και τις προβλέψεις του εκάστοτε Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου στον τουρισμό, όπου αυτό έχει θεσμοθετηθεί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των εκθέσεων, οι επισκέψεις στις 13 Περιφέρειες της χώρας την περίοδο 2017-2019 αυξήθηκαν κατά 18% (από 31 εκατ. σε 36,6 εκατ.). Αντίστοιχα, οι τουριστικές εισπράξεις στην Ελλάδα την ίδια περίοδο αυξήθηκαν κατά 24% (από 14,2 δισ. ευρώ το 2017 σε 17,7 δισ. ευρώ το 2019). Επίσης, η Μέση Δαπάνη ανά Επίσκεψη ανά Περιφέρεια στην Ελλάδα το 2019 αυξήθηκε κατά 5% σε σχέση με το 2017, στα 482 ευρώ. Επιμέρους, η Μέση Δαπάνη κατέγραψε θετική ποσοστιαία μεταβολή σε όλες τις Περιφέρειες, με εξαίρεση τη Στερεά Ελλάδα, την Ήπειρο και την Αν. Μακεδονία και Θράκη.

Να σημειωθεί ότι ως επισκέψεις ορίζονται οι επισκέψεις που κάνει ένας τουρίστας στις επιμέρους Περιφέρειες της χώρας. Για παράδειγμα, ένας τουρίστας που ταξιδεύει στην Ελλάδα και επισκέπτεται δύο Περιφέρειες (π.χ. Αττικής και Νοτίου Αιγαίου) καταγράφεται στην Έρευνα Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος ως μια άφιξη και δύο επισκέψεις. Για τον λόγο αυτό, το σύνολο των επισκέψεων στις Περιφέρειες υπερβαίνει το σύνολο των αφίξεων στη χώρα.

Ειδικότερα, στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας οι επισκέψεις, οι τουριστικές εισπράξεις και το ποσοστό μεταβολής μεταξύ 2017 και 2019 διαμορφώθηκαν ως εξής:

Επισκέψεις: +81%, από 376 χιλ. σε 679 χιλ.

Εισπράξεις: +59%, από 113 εκατ. ευρώ σε 180 εκατ. ευρώ

Μέση δαπάνη: -12% από 301 ευρώ σε 265 ευρώ

Οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις την περίοδο 2014-2019, σημείωσαν αύξηση κατά 46% (από 14,7 εκατ. σε 21,6 εκατ.).

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας υποδέχθηκε το 2% των επισκέψεων που καταγράφηκαν στις Περιφέρειες της Ελλάδας το 2019, σημειώνοντας αύξηση κατά 81% σε σύγκριση με το 2017 (από 376 χιλ. σε 679 χιλ.). Αναφορικά με τις χώρες προέλευσης όλες οι σημαντικές αγορές καταγράφουν θετική ποσοστιαία μεταβολή: ΗΠΑ (+85%, από 50 χιλ. το 2017 σε 93 χιλ. το 2019), Γαλλία (+63%, από 37 χιλ. σε 61 χιλ.), Γερμανία (+40%, από 42 χιλ. σε 59 χιλ.), Ην. Βασίλειο (+53%, από 28 χιλ. σε 43 χιλ.) και λοιπές (+94%, από 218 χιλ. σε 422 χιλ.).

Η Περιφέρεια κατέχει μερίδιο 1% στο σύνολο των τουριστικών εισπράξεων που καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2019, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 59% σε σύγκριση με το 2017 (από 113 εκατ. ευρώ σε 180 εκατ. ευρώ).

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας καταγράφει τη δεύτερη χαμηλότερη διεθνή αεροπορική κίνηση στο σύνολο των 13 Περιφερειών έχοντας 3.100 αφίξεις το 2019. Επίσης, η Περιφέρεια κατέχει το 3% των διακινηθέντων ακτοπλοϊκώς στο εσωτερικό της χώρας, σημειώνοντας την περίοδο 2014-2019 αύξηση κατά 5% (από 2,1 εκατ. σε 2,2 εκατ.).

Την ίδια περίοδο, οι απασχολούμενοι στον κλάδο της εστίασης σημείωσαν αύξηση κατά 35% (από 10 χιλ. το 2014 σε 14 χιλ. το 2019) ενώ οι απασχολούμενοι στα καταλύματα αύξηση κατά 91% (από 2 χιλ. σε 3 χιλ.).

Αβέβαιο το μέλλον για τον ξενοδοχειακό κλάδο

Καμία εκτίμηση δεν μπορεί να γίνει για την τουριστική κίνηση στη Στερεά Ελλάδα το ερχόμενο καλοκαίρι, αφού τα δεδομένα με την πανδημία αλλάζουν συνεχώς και πρόκειται σαφώς για μια εξελισσόμενη και δυναμική διαδικασία.

Για το πόσο επηρεάστηκε ο ξενοδοχειακός κλάδος κι αν τα μέτρα που εξαγγέλλονται απ’ την κυβέρνηση είναι αρκετά, μιλούν στα «ΣΤΕΡΕΑ ΝΕΑ» οι Πρόεδροι των Ενώσεων Ξενοδόχων Φθιώτιδας και Εύβοιας, Παναγιώτα Σαμαρά και Μιλτιάδης Χέλμης αντίστοιχα.

Η κα Σαμαρά τονίζει πως η πανδημία «μας έχει επηρεάσει πάρα πολύ. Ποτέ ξανά ένα επεισόδιο ή συμβάν δεν επηρέασε τόσο πολύ τον κλάδο μας. Στη Λαμία, καλοκαίρι και χειμώνα, τα πράγματα είναι πολύ άσχημα γιατί δουλεύουμε πολύ με εμπορικό κόσμο, ο οποίος εκ των πραγμάτων δεν μπορεί τώρα να ταξιδέψει. Θα έπρεπε να υπάρξει μεγαλύτερη στήριξη στον κλάδο μας, ο οποίος έχει πληγεί πανελληνίως, πολύ δε περισσότερο εμείς που είμαστε ξενοδοχεία εμπορικής κίνησης και περιμένουμε κόσμο όλον τον χρόνο. Είναι αρκετές οι θέσεις εργασίας στον κλάδο μας και υπάρχει μεγάλο θέμα με το προσωπικό. Μας στηρίζουν στις αναστολές εργασίας, αλλά για πόσους μήνες μπορεί να ζήσει μια οικογένεια με 534 ευρώ;»

Απ’ την πλευρά του, ο κ. Χέλμης σημειώνει: «Το καλοκαίρι δουλέψαμε 2-3 μήνες, ενώ για τόσο χρονικό διάστημα ήμασταν κλειστά. Σε ετήσια βάση η κίνηση είναι κατά 50% μειωμένη εδώ στη Χαλκίδα. Αν συγκριθεί με το ποσοστό άλλων περιοχών -που άγγιξε το 80%- δεν είναι το χειρότερο, αλλά αντιλαμβάνεστε ότι μια μείωση της τάξης του 50% δεν είναι κάτι καλό. Μιλάμε για οικονομικά προβλήματα καθώς προστίθενται χρέη στις επιχειρήσεις. Τα ξενοδοχεία είναι ανοιχτά αυτό το διάστημα με απαγόρευση μετακίνησης όμως από Νομό σε Νομό κι αυτό από μόνο του δημιουργεί ένα πρόβλημα. Εσωτερικός τουρισμός δεν υπάρχει, παρά μόνο ο επαγγελματικός».

Ηλίας Μπουρμάς: «Είμαστε έτοιμοι να καταγράψουμε αντίστοιχα με το 2019 νούμερα»

Διαβάστε αναλυτικά τη συζήτηση που είχαμε τον Αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού, Ηλία Μπουρμά, τόσο για τα στοιχεία της Έκθεσης, όσο και για το αύριο του τουρισμού στη Στερεά Ελλάδα.

Από το 2017 έως το 2019 παρουσιάστηκε αύξηση σε επισκέψεις, εισπράξεις και απασχολούμενους. Που πιστεύετε πως οφείλεται αυτή η αύξηση;

Είναι γεγονός ότι υπήρξε μια αύξηση και μάλιστα μεγάλη. Η αύξηση αυτή έρχεται σε συνέχεια κι απ’ το χρονικό διάστημα ’16-’18, που είχε παρατηρηθεί αντίστοιχη αύξηση, 42% στους επισκέπτες και 65% στη Μέση Δαπάνη. Τα στοιχεία που αναφέρετε, έρχονται σε συνέχεια μιας διετίας, επίσης με πολύ αυξητικές τάσεις. Αυτό είναι κάτι πάρα πολύ ευχάριστο και θεωρούμε ότι οφείλεται σε πολλούς λόγους.

Οι πιο σημαντικοί είναι, πρώτον ότι με τη δουλειά που συντελείται η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας αποκτά brand name, υπόσταση, η οποία αρχίζει και γίνεται κατανοητή σε όλους τους ανθρώπους είτε στην Ελλάδα, είτε στο εξωτερικό. Δεύτερον, γίνεται συστηματική δουλειά και δεν το λέω για να ευλογήσω τα γένια μας, είναι πραγματικότητα, τουλάχιστον τα τελευταία πέντε χρόνια που μπορώ να την παρακολουθώ ως Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού. Δουλεύουμε καθημερινά, νυχθημερόν θα έλεγα. Είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με όλον τον κόσμο είτε διαδικτυακά, είτε διά ζώσης όταν μας επιτρέπεται. Φυσικά σε επαφή με το Υπουργείο Τουρισμού, τον ΕΟΤ και τις υπόλοιπες Περιφέρειες, με σκοπό να βάλουμε την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και όλα αυτά που προσφέρει στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη.

Είναι σημαντικό να αναφέρω πως παρατηρείται μια αλλαγή στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη, ο κόσμος αρχίζει πλέον να ενδιαφέρεται περισσότερο με τον τουρισμό εμπειρίας κι αυτό ευνοεί πολύ την Περιφέρειά μας, καθώς αυτό το κομμάτι μπορεί να το υπηρετήσει σε πολύ υψηλό βαθμό. Διαθέτει τα πάντα που προσφέρουν σε κάποιον μια μοναδική εμπειρία. Όλα αυτά μαζί βοήθησαν στο να έχουμε όντως αυξητικά νούμερα σε πολύ μεγάλο βαθμό. Να διευκρινίσω το εξής: Δεν πανηγυρίζουμε, δεν θριαμβολογούμε, είναι όμως μια πραγματικότητα κι αυτό μας δίνει κίνητρο για να συνεχίσουμε.

Παράλληλα, από τις 13 Περιφέρειες ήμασταν η δεύτερη χαμηλότερη σε διεθνή αεροπορική κίνηση. Αυτό οφείλεται στο ότι δεν έχουμε αεροδρόμιο. Δε νομίζετε πως είναι καιρός να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση;

Καταρχάς να πούμε πως αυτή η ένδειξη είναι λίγο παραπλανητική κι ο λόγος είναι ο εξής: Αφενός -όπως είπατε- δεν υπάρχει αεροδρόμιο, αφετέρου η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, στον μεγαλύτερό της βαθμό, εξυπηρετείται απ’ το «Ελ. Βενιζέλος». Ας μην ξεχνάμε δηλαδή ότι προκειμένου κάποιος να έρθει π.χ. στη Χαλκίδα απ’ το «Ελ. Βενιζέλος», χρειάζεται λιγότερο χρόνο απ’ ό,τι να κινηθεί στα όρια της Περιφέρειας Αττικής. Πολύ μεγάλο μέρος, λοιπόν, του κοινού που επισκέπτεται την Περιφέρειά μας χρησιμοποιεί το «Ελ. Βενιζέλος», καθώς είναι εύκολη η πρόσβαση σε Βοιωτία, Εύβοια και Φθιώτιδα. Παράλληλα, το αεροδρόμιο της Σκύρου καταγράφει όλον τον χρόνο όλο και μεγαλύτερα νούμερα και μάλιστα θέλω να πιστεύω πως σύντομα θα είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε και μια πολλή δυνατή συνεργασία…

Σε ό,τι αφορά την υλοποίηση δημιουργίας ενός αεροδρομίου στην Περιφέρειά μας, θα σας πω πως, αν και δεν είναι της παρούσης, είναι κάτι που απασχολεί πάρα πολύ το μυαλό μας. Όντως αποτελεί θέμα συζητήσεων, όντως είναι κάτι που θα το θέλαμε, αντιλαμβάνεστε όμως ότι δεν μπορώ να σας απαντήσω αυτή τη στιγμή με σιγουριά ότι θα υλοποιηθεί το άμεσο προσεχές διάστημα. Σίγουρα πάντως είναι κάτι που μας απασχολεί πάρα πολύ.

Αυτή η δυνατή συνεργασία, που αναφέρατε, περί τίνος πρόκειται;

Τυχαίνει συχνά, σε διάφορες επαφές που κάνουμε με ανθρώπους απ’ όλον τον κόσμο, κάποιοι να εκδηλώνουν ενδιαφέρον για κάποιες περιοχές. Στο πλαίσιο αυτό, είχαμε μια ευχάριστη «ενόχληση» από ευρωπαϊκή χώρα, προκειμένου να αξιοποιήσει το αεροδρόμιο της Σκύρου, δεδομένου ότι η Σκύρος –κατά την επιθυμία τους- ικανοποιούσαν αυτά που ζητούσαν από έναν τουριστικό προορισμό. Κάναμε αμέσως όλες τις απαραίτητες διαδικασίες. Ήρθαμε σε επαφή με όλους τους ανθρώπους του τουρισμού και τον Δήμο της, στείλαμε ένα συγκεκριμένο απαντητικό στη συγκεκριμένη Πρεσβεία προκειμένου να τους δείξουμε ότι η Σκύρος διαθέτει ένα αεροδρόμιο που πληροί όλες τις προϋποθέσεις, για να μπορέσει να εξυπηρετήσει αυτό το οποίο ζητάνε και είμαστε εν αναμονή της επισκέψεως και απάντησής τους. Είμαστε αισιόδοξοι, αλλά για ευνόητους λόγους δεν θέλω να πω κάτι περισσότερο, αλλά είμαστε κοντά στην υλοποίηση της συνεργασίας.

Έχοντας κλείσει έναν χρόνο πανδημίας, μπορείτε να εκτιμήσετε πως θα κινηθεί η τουριστική κίνηση το ερχόμενο καλοκαίρι;

Μιλώντας πάντα- όπως είπατε κι εσείς- με εκτιμήσεις, θέλω να πιστεύω ότι και φέτος το καλοκαίρι θα μας δοθεί η δυνατότητα κάποια συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα να μπορέσουμε να μετακινηθούμε. Η λογική λέει ότι πιθανότατα αυτό θα γίνει στον εσωτερικό χώρο. Δύσκολα θεωρώ πως θα δοθεί η δυνατότητα σε κάποιους να μπορέσουν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό κι αν δοθεί, θα είναι με τόσο αυστηρά κριτήρια που δύσκολα θα μπορέσει να γίνει υλοποιήσιμη. Οπότε μιλάμε για κάποιο άνοιγμα της τουριστικής περιόδου πιθανότατα για τον εσωτερικό χώρο.

Όπως αντίστοιχα πέρσι κινηθήκαμε με μια πολλή δυνατή καμπάνια, προκειμένου να στρέψουμε τα βλέμματα των Ελλήνων στη Στερεά Ελλάδα και να εκμεταλλευτούμε ένα μεγάλο πλεονέκτημα που έχουμε, κυρίως για τον αγροτικό τουρισμό, θα κινηθούμε και φέτος. Να τονίσω και πάλι το πόσο εξαιρετικά προσβάσιμη περιοχή είναι η Στερεά Ελλάδα. Είναι 40 λεπτά από την Αθήνα και σε σύντομο χρονικό διάστημα την επισκέπτεσαι απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας. Είμαστε έτοιμοι να καταγράψουμε αντίστοιχα με το 2019 νούμερα. Δεν είναι η λύση του προβλήματος, ωστόσο οι άνθρωποι του τουρισμού θα μπορέσουν να πάρουν μια ανάσα.

Σε ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η Περιφέρεια ώστε να στηρίξει τον κλάδο του τουρισμού, πέραν αυτών που προαναφέρατε;

Είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τους ανθρώπους του τουρισμού, με τους Προέδρους των Ενώσεων Ξενοδόχων, γενικά με όλους όσοι έμμεσα ή άμεσα έχουμε συνεργασία προκειμένου τα αιτήματά τους, που είναι κοινά ανά την Ελλάδα, να προσπαθούμε να τα υπερθεματίσουμε, να τους δίνουμε μια πιο δυνατή φωνή, απευθυνόμενοι είτε στα αρμόδια Υπουργεία, είτε στους φορείς, για να ικανοποιηθούν. Απ’ την πλευρά μας, με τα προγράμματα που ήδη «τρέχουν» προσπαθούμε με κάθε τρόπο να απαλύνουμε όσο μπορούμε τον πόνο τους και οικονομικά. Δεν είναι εύκολο, δεν έχεις ένα μαγικό ραβδάκι για να γεμίσεις τα ταμεία τους. Αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να πιέσεις τους αρμόδιους φορείς, ώστε να φανούν ελαστικοί απέναντί τους προκειμένου να αντέξουν όσο το δυνατόν περισσότερο, για να είναι έτοιμοι όταν ξεκινήσει πάλι η τουριστική περίοδος. Είναι δύσκολος ο καιρός, αλλά χρειάζεται ελπίδα. Είναι το μοναδικό που μπορεί να μας δώσει ζωή, όταν μας επιτραπεί ξανά να αναπνεύσουμε και να κυκλοφορήσουμε.

Φωτογραφίες: ekdromi.gr, travelpass.gr, travelstyle.gr