Καθοριστική εξέλιξη για τη ματαίωση της εγκατάστασης έξι αιολικών πάρκων στο «απάτητο» όρος Κόχυλας στη νότια Σκύρο -περιοχή που ανήκει στη Μονή Μεγίστης Λαύρας- αποτελούμενων από 57 ανεμογεννήτριες (στην πλειονότητά τους ύψους 180 μέτρων) της εταιρείας «Αιολικής Νοτίου Σκύρου Α.Ε.» αποτελεί η αρνητική γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας (ΔΦΠΒ) του υπουργείου Περιβάλλοντος επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου.

Οπως απεφάνθη η υπηρεσία του ΥΠΕΝ, από την «πιθανή κατασκευή και λειτουργία του προτεινόμενου έργου, καθώς και τα προτεινόμενα αντισταθμιστικά μέτρα, εκτιμάται ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ύπαρξης σημαντικών επιπτώσεων για τα προστατευόμενα είδη ορνιθοπανίδας (όπως ο μαυροπετρίτης και ο σπιζαετός), ούτε υπάρχει σε μεγάλο βαθμό η βεβαιότητα ότι η εν λόγω επέμβαση δεν θα επηρεάσει την περιοχή σε σχέση με την ακεραιότητά της και ότι δεν θα οδηγήσει σε οριστικό εκτοπισμό των ειδών ορνιθοπανίδας από την περιοχή».

Της γνωμοδότησης της Διεύθυνσης του ΥΠΕΝ είχε προηγηθεί επίσης αρνητική γνωμοδότηση του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), που διεξήγαγε τη δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου για την προστατευόμενη περιοχή NATURA 2000 του Κόχυλα. Σύμφωνα με αυτήν, το έργο δύναται να προκαλέσει καθυστέρηση ή να διακόψει την πρόοδο επίτευξης των στόχων διατήρησης της προστατευόμενης περιοχής, να ελαττώσει την έκταση ή να κατακερματίσει τους οικοτόπους της περιοχής απειλώντας την ακεραιότητά της, να μειώσει το μέγεθος του πληθυσμού των ειδών ή να επηρεάσει τον βαθμό διατήρησης των βιοτόπων τους και να αλληλεπιδράσει με προβλεπόμενες ή αναμενόμενες φυσικές αλλαγές στην περιοχή.

Εντούτοις, ισχυριζόμενη ότι η ανάπτυξη του αιολικού πάρκου στη νότια Σκύρο εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και «πατώντας» στον πρόσφατο ευρωπαϊκό κανονισμό για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ («Ταφόπλακα στην ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία», «Εφ.Συν.», 30/12/2022), η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) του ΥΠΕΝ προχώρησε σε μια γελοία κίνηση, απαιτώντας από τον ΟΦΥΠΕΚΑ να ορίσει αντισταθμιστικά μέτρα ώστε να προστατευτεί και να ενισχυθεί ο πληθυσμός του μαυροπετρίτη σε άλλα σημεία της Ελλάδας.

Εν ολίγοις το ΥΠΕΝ, προκειμένου να μεθοδεύσει την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του έργου στη νότια Σκύρο όπου βρίσκεται η μεγαλύτερη αποικία μαυροπετρίτη στην Ελλάδα, ζήτησε την… αντισταθμιστική προστασία του είδους στα Αντικύθηρα, την Τήλο, τις Μικρές Κυκλάδες, σε νησίδες και βραχονησίδες της Λήμνου, στην Κάρπαθο, τη Λακωνία, τη Μάνη, τον Ταΰγετο, την Κρήτη και αλλού. Κι αυτό όταν πρόταση αντισταθμιστικών μέτρων για το περιβάλλον δεν έχει γίνει ποτέ ξανά στην Ελλάδα για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Στη συνέχεια, όπως καταγγέλλει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, «η βεβιασμένη απόπειρα να εγκριθεί το έργο υπό το σχήμα της εφαρμογής αντισταθμιστικών μέτρων οδήγησε τον φορέα του έργου και τον συνεργαζόμενο περιβαλλοντικό μελετητή σε ένα πρωτόγνωρο ατόπημα: να υποβάλει προς έγκριση μία αποκαλούμενη “τεχνική μελέτη αντισταθμιστικών μέτρων” η οποία δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια συρραφή από αναφορές προγραμμάτων LIFE, με τη χρήση εκτεταμένων αυτούσιων κειμένων και φωτογραφιών από τις οποίες έχουν επί τούτου αφαιρεθεί και τα ονόματα των φωτογράφων!». Πρόκειται για περιστατικό «χαρακτηριστικό των πολύ συχνά αθέμιτων πρακτικών που χρησιμοποιούνται στην περιβαλλοντική αδειοδότηση» αναφέρει η Ορνιθολογική.

Αυτή η ακραία αντιδεοντολογική και αθέμιτη πρακτική από την εταιρεία-φορέα του έργου καταρρίφθηκε εν τη γενέσει της με τη γνωμοδότηση της αρμόδιας Διεύθυνσης του ΥΠΕΝ και κατέστησε άνευ αντικειμένου την απόπειρα να εγκριθεί το έργο υπό το σχήμα της εφαρμογής αντισταθμιστικών μέτρων.

Οπως αναφέρεται μεταξύ άλλων στη γνωμοδότηση της ΔΦΠΒ:

● Τα προστατευόμενα είδη ορνιθοπανίδας της περιοχής κατασκευής των έργων και κυρίως ο μαυροπετρίτης και ο σπιζαετός κινδυνεύουν από θανάτωση λόγω πρόσκρουσης στις ανεμογεννήτριες, καθώς ανήκουν στα ευπαθή σε επιπτώσεις από εγκατάσταση ανεμογεννητριών είδη.

● Η Σκύρος αποτελεί σημαντικό μεταναστευτικό πέρασμα και μεταναστευτικό σταθμό για την αποδημητική ορνιθοπανίδα, καθώς 102 είδη από τα 173 που έχουν καταγραφεί στο νησί απαντώνται κατά τη μεταναστευτική περίοδο, ανάμεσά τους και πολλά αρπακτικά είδη. Τα μεταναστευτικά πτηνά επηρεάζονται ιδιαίτερα από τις ανεμογεννήτριες, καθώς ταξιδεύουν σε μεγάλα σμήνη και κατά μήκος καθορισμένων διαδρομών.

● Τα προτεινόμενα μέτρα μετριασμού των επιπτώσεων, όπως η εγκατάσταση συστημάτων αποτροπής πρόσκρουσης με τον θόρυβο που παράγουν, θα επιφέρουν επιπλέον εκτοπισμό των ειδών ορνιθοπανίδας από τα κύρια ενδιαιτήματά τους, ειδικότερα για τον μαυροπετρίτη όπου η αποικία της Σκύρου είναι η βορειότερη σημαντική αποικία του είδους στην Ελλάδα.

● Τα αντισταθμιστικά μέτρα θα πρέπει να αποσκοπούν στο να διασφαλίζεται η ακεραιότητα του τόπου όπου εκπονείται το έργο και όχι στην ανάπτυξη αποικιών σε περιοχές που βρίσκονται χιλιόμετρα μακριά από το φυσικό ενδιαίτημα των ατόμων. Δηλαδή, η εκπόνηση διαχειριστικών μέτρων για τη βελτίωση και ανάταξη της αποικίας του μαυροπετρίτη στην Τήλο δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αντισταθμιστικό μέτρο για την κατασκευή αιολικών πάρκων στη Σκύρο.

● Η διάνοιξη της νέας οδοποιίας διευκολύνει τη μεταφορά τεραστίων διαστάσεων εξοπλισμού στα σημεία εγκατάστασης. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η βίαιη κατάτμηση/διάσπαση του ενδιαιτήματος και η αλλοίωση του φυσικού τοπίου. Η φύση και η κλίμακα μεγέθους των υποδομών και των συνοδών έργων τής υπό εξέταση δραστηριότητας θα οδηγήσει σε ανεπανόρθωτη αλλοίωση του υψηλής αισθητικής αξίας φυσικού τοπίου της προστατευόμενης περιοχής, ενώ η διάνοιξη δρόμων θα επιτρέψει την πρόσβαση σε απρόσιτες μέχρι σήμερα περιοχές αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης μη συμβατών ή και παράνομων δραστηριοτήτων.

● Η ενδεχόμενη αδειοδότηση του έργου θα ακυρώσει τόσο τα αποτελέσματα των τριών προγραμμάτων LIFE (που έχουν εφαρμοστεί τα τελευταία 15 χρόνια στη νότια Σκύρο και συγκεκριμένα στον Κόχυλα), αλλά θα καταστήσει και μακροπρόθεσμα ατελέσφορη την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που δαπανήθηκε για αυτά τα έργα.

Η απόρριψη της ΜΠΕ του έργου αποτελεί πλήρη δικαίωση για τις 10 περιβαλλοντικές οργανώσεις που τον Φεβρουάριο του 2022 είχαν ζητήσει την απόρριψή του από τις στρατηγικές επενδύσεις και ιδιαίτερα της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας για την πάγια θέση της πως η σοβαρή και μόνιμη βλάβη που θα προκαλούνταν στη βιοποικιλότητα της περιοχής από την υλοποίηση του έργου θα ήταν αναπόφευκτη.

Επιπλέον η εκ των πραγμάτων επικείμενη απόρριψη του έργου αποτελεί ένα βήμα πιο κοντά στην οριστική νίκη για τη σκυριανή κοινωνία, που εδώ και 18 χρόνια αντιδρά σύσσωμη για να αποτρέψει την περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική καταστροφή του νησιού από τον θηριώδη αιολικό σταθμό με νομικές ενέργειες, δεκάδες εκδηλώσεις και συγκεντρώσεις και με τη συλλογή 3.000 υπογραφών ενηλίκων σε σύνολο πληθυσμού 3.800 κατοίκων, αλλά και με απανωτές ομόφωνες αποφάσεις του Δημοτικού και του Περιφερειακού Συμβουλίου που καταδικάζουν το έργο.

πηγη