Οι κρίσιμες και επίκαιρες πτυχές της Δημοκρατίας, αλλά και το πώς ακριβώς εμπλέκονται οι περίπλοκες έννοιες της ισότητας, της συμπερίληψης και της ελευθερίας με την τέχνη, τη μουσική και την τεχνολογία, απασχόλησαν το «Partners in Democracy Symposium», το οποίο διοργανώθηκε την Πέμπτη 25 Μαΐου από την Πρεσβεία των Η.Π.Α. στην Ελλάδα και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, σε συνεργασία με το Art in Embassies. Σε μια κατάμεστη -από κυρίως νέους ανθρώπους- αίθουσα στο κτίριο της Εθνικής Πινακοθήκης, στο κέντρο της Αθήνας, ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό επιχείρησαν να ρίξουν λίγο περισσότερο «φως» στα σύγχρονα προβλήματα της Δημοκρατίας, αλλά και να συζητήσουν μια σειρά επιμέρους θεμάτων του σήμερα αλλά και του αύριο.
«Η Δημοκρατία είναι μια διαρκής διαδικασία, την οποία πρέπει να υπερασπιζόμαστε, ιδίως η νέα γενιά» ήταν το μήνυμα του ιδρυτή του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, Συμεών Τσομώκου. Από την πλευρά της, η Μαρία Γιαννιού, ιδρύτρια του Lead for Within, επεσήμανε ότι στη Δημοκρατία, εκτός από δικαιώματα, έχουμε και υποχρεώσεις, ενώ δεν παρέλειψε να εστιάσει και στην ελευθερία του λόγου. «Ξεχνάμε όμως, ότι το να εκφράζεσαι ελεύθερα, σημαίνει ότι πρέπει να ακούς και τον άλλο». Η Νεφέλη Μεγκ, content creator, αναφέρθηκε σε μια σειρά προβλημάτων, όπως για παράδειγμα στο γεγονός ότι δεν δίνουμε όλοι τον ίδιο ορισμό στις έννοιες. Για παράδειγμα: Τι είναι η Δημοκρατία; «Για άλλους είναι δικαιώματα, για άλλους υποχρεώσεις. Για μένα είναι ελευθερία σ’ όλο το μήκος και το πλάτος».
Στα κομβικά σημεία στα οποία τα μουσεία ενισχύουν έμπρακτα τη Δημοκρατία εστίασε στον χαιρετισμό της η Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, Συραγώ Τσιάρα. Ανάμεσα σε αυτά εντάσσονται η προσβασιμότητα όλων στην τέχνη και η διασύνδεσή της με την δημόσια σφαίρα, η συγκρότηση ενεργών κοινών και η καλλιέργεια του κριτικού βλέμματος. Στο πλαίσιο αυτό, η κ. Τσιάρα υπογράμμισε την ανάγκη ενίσχυσης των αφανών κοινωνικών ομάδων και αφηγήσεων.
Το «παρών» έδωσε ο Τζορτζ Τσούνης, πρέσβης των Η.Π.Α. στην Ελλάδα, ο οποίος υποστήριξε ότι η Δημοκρατία έχει τις ρίζες της στη συμπερίληψη και στην προστασία των δικαιωμάτων όλων των πολιτών. «Αυταρχικές δυνάμεις προσπαθούν να υπονομεύουν τις αξίες μας» πρόσθεσε, παραπέμποντας στον πόλεμο της Ουκρανίας. Την ίδια στιγμή, παρατήρησε ότι η Δημοκρατία δεν ισχύει παντού και για όλους, ενώ, αφού επανέλαβε την απειλή της απολυταρχίας, εξέφρασε την πεποίθηση ότι εντέλει η Δημοκρατία θα επικρατήσει. Αλλά δεν πρέπει να επαγρυπνούμε, προειδοποίησε. Τέλος, ο κ. Τσούνης αναφέρθηκε στην ιστορία της οικογένειάς του λέγοντας ότι οι γονείς του «πήγαν στις ΗΠΑ και τους υποδέχθηκαν θερμά. Ελπίζω ότι όσοι φεύγουν από τον πόλεμο και την φτώχεια και έρχονται στις ακτές της Ελλάδας, θα έχουν την ίδια υποδοχή και τις ίδιες ευκαιρίες που είχαν γονείς μου στις ΗΠΑ. Αυτόν τον κόσμο πρέπει να κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας».
Την ίδια στιγμή, ο Sergii Shutenko, πρέσβης της Ουκρανίας στην Ελλάδα, επεσήμανε ότι οι αξίες της Δημοκρατίας ενδυναμώνονται μόνο μέσα από αγώνες και δοκιμασίες. «Σήμερα η ιστορία γράφεται με το αίμα των Ουκρανών στρατιωτών. Όλοι οι δημοκρατικές αξίες δέχονται επίθεση και πρέπει να τις υπερασπιστούμε. Εάν πιστεύει κανείς ότι ο Πούτιν θα σταματήσει στην Ουκρανία, κάνει λάθος». Σ’ αυτό το πλαίσιο, επανέλαβε ότι η Δημοκρατία δεν πρέπει να θεωρείται πουθενά δεδομένη. «Για να επιβιώσει, πρέπει να αμυνθεί».
«Η Δημοκρατία δεν είναι μία θεωρία ή μία αφηρημένη έννοια που απαιτεί ερμηνεία. Είναι πρακτική, έχει να κάνει με την καθημερινότητα, με το ορατό και το μετρήσιμο. Δεν κρινόμαστε από τα λόγια αλλά από τις πράξεις» σημείωσε ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης υπογραμμίζοντας πως «μέχρι να επιτύχουμε να έχουν όλοι το δικαίωμα να αγαπούν και να παντρεύονται όποιον ή όποια θέλουν, και μέχρι να διασφαλιστεί η ελεύθερη τεκνοθεσία, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για ολοκληρωμένη Δημοκρατία». Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε στη σημασία της τοπικής αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο της Δημοκρατίας, τονίζοντας πως εκεί «τοπική αυτοδιοίκηση και Δημοκρατία είναι έννοιες ταυτισμένες». Τέλος, φέρνοντας ως παράδειγμα τις πρόσφατες εκλογές σημείωσε πως η κοινωνία βρίσκεται πιο μπροστά από την πολιτική.
«Να μάθετε για τη σημασία του κράτους δικαίου και τη χρήση του στην καθημερινότητα. Να ακολουθήσετε αυτό που είπε ο Περικλής για εκείνους που δεν ασχολούνται με τα κοινά: Δεν έχουν τίποτε να κάνουν εδώ, δεν τους χρειαζόμαστε. Τώρα είναι η δική σας σειρά. Εσείς πρέπει να αποφασίσετε» ανέφερε μιλώντας προς τη νέα γενιά ο πρώην αναπληρωτής δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών, Justice Stephen Breyer. Ανακαλώντας εμπειρίες από την μακροχρόνια πορεία του, υπογράμμισε τη σημασία του να αντλούμε τα διαχρονικά μηνύματα από την ιστορία, την τέχνη και την μυθολογία συμβάλλουν στο να «ξεκλειδώσουμε» το νόημα των πανανθρώπινων αξιών.
Πέραν των ομιλιών, στο «Partners in Democracy Symposium» έλαβαν χώρα αρκετές και ενδιαφέρουσες θεματικές συζητήσεις, στις οποίες επιχειρήθηκε μια ενδελεχής διερεύνηση σύνθετων και επίκαιρων εννοιών –πάντα με βασικό άξονα τη Δημοκρατία.
