Το πρόγραμμα Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού, εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες του προς τον Δήμο Διστόμου Αράχοβας Αντίκυρας, το Μουσείο Θυμάτων Ναζισμού Διστόμου και προσωπικά προς τον Δήμαρχο κ. Γιάννη Σταθά, για τη συνεργασία τους στο πλαίσιο της φιλοξενίας της έκθεσης φωτογραφίας «Χώροι μνήμης, Τόποι μαρτυρίου» στο Δίστομο.
Με σεβασμό στη μνήμη των 223 θυμάτων αλλά και των επιζώντων της Σφαγής του Διστόμου, στο πλαίσιο και των επίσημων εκδηλώσεων για την 79η επέτειο της σφαγής, το πρόγραμμα αποδέχτηκε την ιδιαιτέρως τιμητική πρόσκληση να παρουσιαστεί μέρος της έκθεσης στο Δίστομο. Συγκεκριμένα, στην Αίθουσα Θυμάτων του μουσείου, παρουσιάζεται η τρίτη θεματική της έκθεσης του Νίκου Κοσμίδη, Υπ. Διδ. Αρχιτεκτονικής (ΔΠΘ), η οποία αποτυπώνει στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης, καθώς και άλλους χώρους μνήμης θυμάτων του ναζισμού-φασισμού, μεταξύ των οποίων μαρτυρικές κοινότητες της χώρας μας. Την επιμέλεια του αφιερώματος έχει η κ. Αμαλία Παπαϊωάννου (Αρχαιολόγος – Επιμελήτρια του Μουσείου), προς την οποία εκφράζονται επίσης θερμές ευχαριστίες για τη συμβολή της στην υλοποίηση αυτής της συνεργασίας.
Μέρος του φωτογραφικού υλικού έχει ήδη παρουσιαστεί στην Ξάνθη, στα Γρεβενά και στην Καβάλα, και από τον Απρίλιο η έκθεση συνοδεύεται από το βιβλίο του φωτογράφου «Μάρτυρες, Μαρτύριο και Προφητική Μαρτυρία κατά τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους» (Εκδόσεις Ακρίτας, 2023).
Στο Δίστομο, η έκθεση θα παραμείνει μέχρι τα τέλη Ιουλίου, με σκοπό την ενημέρωση του πλήθους των Ελλήνων και ξένων επισκεπτών οι οποίοι έρχονται στο Μουσείο Θυμάτων Ναζισμού Διστόμου για να γνωρίσουν την ιστορία του μαρτυρικού τόπου. Την έκθεση επισκέφθηκαν ήδη, μεταξύ άλλων, σχολικές τάξεις από την Αθήνα και την Εύβοια, καθώς και φοιτητές κλασσικών σπουδών από τη Σαξονία.
Η παρουσίαση της έκθεσης και η εκπαιδευτική δράση που τη συνοδεύει, υλοποιούνται στο πλαίσιο της αγαστής συνεργασίας του διεπιστημονικού προγράμματος Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού με το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης. Το ΙΘΤΠ εδρεύει στην Ξάνθη και ιδρύθηκε από την αείμνηστη οικονομολόγο, δημοσιογράφο, κρατούμενη στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, αντιπρόεδρο του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, βουλεύτρια και υφυπ. Εξωτερικών, Βιργινία Τσουδερού (1924-2018).
Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην ανάδειξη της χωρικότητας και υλικότητας της μνήμης. Εξετάζει σχετικές όψεις του Α’ και Β’ ΠΠ, του Ολοκαυτώματος, της διαπολιτισμικής συνύπαρξης και θρησκευτικής ετερότητας, καθώς και της προσφυγικής και βιομηχανικής κληρονομιάς. Μεταξύ άλλων, έχει συνεργαστεί με την Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας και Θράκης, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, τους Δήμους Δοξάτου, Γρεβενών, Καβάλας και Ξάνθης, το Μουσείο της Τρεμπλίνκα (Πολωνία), το Europe Direct ΑΜΘ και σχολικές κοινότητες της Β/θμιας Εκπαίδευσης.
Να σημειωθεί πως τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας πραγματοποιήθηκαν επ’ ευκαιρίας και της διεξαγωγής του ευρωπαϊκού σεμιναρίου για τις μαρτυρικές κοινότητες “VILMA” (Villages Martyrs). Το σεμινάριο συνδιοργανώθηκε, στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου “ANR RUINES”, από τον Δήμο Διστόμου Αράχοβας Αντίκυρας, το Μουσείο Θυμάτων Ναζισμού Διστόμου και το Ερευνητικό Εργαστήριο Μουσειολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Το περιεχόμενο του αφιερώματος στο Δίστομο, το οποίο θα κορυφωθεί με τις τελετές-εκδηλώσεις μνήμης στις 9 και 10 Ιουνίου, αποτυπώνει πλήρως τον τρόπο με τον οποίο η Δημοτική Αρχή Διστόμου μαζί με τους συνεργάτες της που την πλαισιώνουν, εργάζονται για την προαγωγή της μνήμης των θυμάτων της Σφαγής: μνημόνευση, ιστορική αλήθεια, συμμετοχή όλων των γενεών στην αναπαραγωγή της συλλογικής μνήμης, επικαιροποίηση του αντιφασιστικού αγώνα, καθώς και διεθνοποίηση της δίκαιης απαίτησης για δικαιοσύνη και διεκδίκηση των επανορθώσεων, ενάντια στις σειρήνες του αναθεωρητισμού και της λησμονιάς. Οι συνεργάτες του προγράμματος Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού, συγχαίρουμε για τη θεσμική υπεράσπιση αυτού του τρόπου προσέγγισης της σύγχρονης ιστορίας μας. Το Δίστομο σε καιρούς αμνησίας, αγνώσιας και παραίτησης, αποτελεί παράδειγμα υπεράσπισης της ιστορικής αλήθειας και της αξιοπρέπειας των δικαίων της χώρας μας.
