Οι Εβραίοι της Χαλκίδας κατά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο
Ήταν Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 1940, γύρω στις 10.00 το πρωί, όταν ήχησαν οι πρώτες σειρήνες πολέμου στη Χαλκίδα. Το ελληνοαλβανικό μέτωπο μαχόταν σθεναρά κατά του εχθρού. Μικροί και μεγάλοι δόθηκαν στη μάχη για την Ελευθερία. Ίσως οι περισσότεροι από εμάς να έχουμε ακούσει ιστορίες της κατοχής από κάποιον πρόγονο. Ο πόλεμος άφησε πίσω του δοσίλογους, […]
27 Ιανουαρίου 2024
του/της Newsroom
Ήταν Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 1940, γύρω στις 10.00 το πρωί, όταν ήχησαν οι πρώτες σειρήνες πολέμου στη Χαλκίδα. Το ελληνοαλβανικό μέτωπο μαχόταν σθεναρά κατά του εχθρού. Μικροί και μεγάλοι δόθηκαν στη μάχη για την Ελευθερία. Ίσως οι περισσότεροι από εμάς να έχουμε ακούσει ιστορίες της κατοχής από κάποιον πρόγονο. Ο πόλεμος άφησε πίσω του δοσίλογους, αντιστασιακούς και εκατομμύρια θύματα. Μέσα σε αυτόν τον πληθυσμό ανήκουν και οι Εβραίοι, τους οποίους στιγματίζει αυτός ο πόλεμος ακόμα και σήμερα.
Αρχές Σεπτεμβρίου (9 Σεπτεμβρίου) του 1943 οι Ιταλοί συνθηκολογούν με τους Γερμανούς και έτσι κάνουν την εμφάνιση τους και στη Χαλκίδα.
Στις 4 Οκτωβρίου, έναν μήνα μετά τη συνθηκολόγηση, κυκλοφόρησε η διαταγή του ανώτατου αρχηγού των Ταγμάτων Ασφαλείας και της Αστυνομίας της Ελλάδας, υποστράτηγου Στρόοπ, με την οποία πια το Εβραϊκό πανταχού στοιχείο έμπαινε και επίσημα σε διωγμό. Εβραίος ήταν ο καθένας που καταγόταν από τρεις τουλάχιστον Εβραίους κατά τη φυλή προγόνους, χωρίς να λάμβαναν υπόψιν το θρήσκευμα στο οποίο ανήκαν.
Οι Εβραίοι της πόλης παρ’ ότι εφοδιάστηκαν πλαστές ταυτότητες και είχαν την αμέριστη υποστήριξη των συμπολιτών τους, ή μάλλον κάποιων συμπολιτών τους, δεν γλίτωναν από τους δοσίλογους που τους ανέφεραν και οδηγούνταν στα χέρια των Γερμανών.
Το ΕΑΜ τους υποστήριξε από την πρώτη στιγμή, βοηθώντας τους να φύγουν για την Παλαιστίνη και κρύβοντάς τους στα βουνά. Ωστόσο, οι συλλήψεις γίνονταν σε μπλόκα που έστηναν οι Γερμανοί και τα Τάγματα Ασφαλείας στη Χαλκίδα και τις γύρω περιοχές. Πολλοί εξ αυτών συμμετείχαν στην Αντίσταση ενεργά, έως ότου κατάφεραν να φύγουν για την τότε Παλαιστίνη, ή για αυτούς που δεν τα κατάφεραν, για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τα καταστήματά τους καταληστεύτηκαν και οι περιουσίες τους δημεύτηκαν από τα Τάγματα Ασφαλείας και τους Γερμανούς. Tρανό παράδειγμα αντιστασιακής αποτελεί η Σαρίκα Γ., μία δεκαοχτάχρονη Ελληνοεβραία δασκάλα από τη Χαλκίδα, η οποία ήταν λοχαγός μιας διμοιρίας Ελληνίδων ένστολων ανταρτισσών που βρίσκονταν στο νησί της Εύβοιας. Από τα βουνά, ντυμένη σαν χωρική, γυρνούσε πότε-πότε πίσω στην γερμανοκρατούμενη Χαλκίδα για να μαζέψει πληροφορίες για το αντάρτικο σύνταγμά της. Όταν αυτό έγινε πολύ επικίνδυνο, άρχισε να διδάσκει σε σχολεία στο βουνό. Κατόπιν πήγε να εργαστεί στα κεντρικά γραφεία της Αντίστασης. Και αργότερα, όταν οργανώθηκε λόχος ανταρτισσών, διάλεξαν αυτήν για λοχαγό τους.