Στην Καρυστία, κάθε 28η Οκτωβρίου θυμόμαστε και τιμούμε μια από τις πιο δραματικές ιστορίες του Αιγαίου: το πλωτό νοσοκομείο «Αττική».

Το πλοίο, ναυπηγημένο στη Γλασκώβη το 1896 (πρώην SS Grenada, αργότερα Arakaka, έπειτα «Αττική»), επιτάχθηκε το 1940 και μετασκευάστηκε σε πλωτό νοσοκομείο με τα διακριτικά του Ερυθρού Σταυρού.

Το τελευταίο ταξίδι

• 10 Απριλίου 1941: Το «Αττική» παραλαμβάνει από τη Θάσο το προσωπικό του εκκενωμένου Νοσοκομείου Δράμας — 18 γιατρούς, 11 νοσηλεύτριες, 35–28 οπλίτες νοσοκόμους, 1 ιερέα και βοηθητικό προσωπικό — και κατευθύνεται πρώτα προς τους Ωρεούς Ευβοίας. Λίγες ώρες μετά λαμβάνει διαταγή να συνεχίσει για Σύρο ώστε να αποβιβάσει το υγειονομικό κλιμάκιο.
• Νύχτα 11–12 Απριλίου 1941: Περιπλέοντας τον Καφηρέα (Κάβο Ντόρο), το «Αττική» — κατάφωτο και με ευδιάκριτους κόκκινους σταυρούς — δέχεται επίθεση από γερμανικά βομβαρδιστικά της μοίρας KG 26 στις 23:25. Έξι βόμβες ρίχνονται· εκρήξεις στην πλώρη και στον πρώτο θάλαμο πλημμυρίζουν τα διαμερίσματα και το πλοίο γέρνει επικίνδυνα.
• Ο κυβερνήτης Πλωτάρχης Δημήτριος Μελετόπουλος διατάζει εγκατάλειψη. Κατά την επιβίβαση στις 6 λέμβους, το αεροσκάφος επιστρέφει και πολυβολεί επιζώντες στο νερό και στο κατάστρωμα. Παρά τα πυρά, οι λέμβοι απομακρύνονται.
• Λίγες ώρες αργότερα, πολλές λέμβοι προσαράζουν στον όρμο Αμυγδαλιάς Καφηρέα. Στις 08:30 καταφθάνει το αντιτορπιλικό «Κουντουριώτης», που περισυλλέγει τους ναυαγούς και τους μεταφέρει στα Μέγαρα — δεχόμενο μάλιστα νέα (ανεπιτυχή) αεροπορική επίθεση νότια της Σαλαμίνας.

Θυσία και απώλειες

• Ο κυβερνήτης Μελετόπουλος χάνει τη ζωή του. Λέγεται πως, όταν η λέμβος του τρυπήθηκε από τα πολυβόλα και βάρυνε από τα νερά του λεβητοστασίου, πρόσταξε όσους ήξεραν κολύμπι να πέσουν στη θάλασσα για να σωθούν οι πολίτες και οι νοσηλεύτριες που δεν ήξεραν — δίνοντας πρώτος το παράδειγμα.
• Οι καταγεγραμμένες απώλειες ανέρχονται σε 50 νεκρούς (28 φονευθέντες και 22 πνιγέντες), ανάμεσά τους μέλη του πληρώματος, ιατρικό προσωπικό και νοσηλεύτριες του Νοσοκομείου Δράμας. Ορισμένες πηγές αναφέρουν ελαφρώς διαφορετικούς αριθμούς, όμως η κλίμακα της τραγωδίας είναι αδιαμφισβήτητη.

Γιατί το θυμόμαστε εδώ

Ο Καφηρέας δεν είναι μόνο άγριος καιρός· είναι τόπος μνήμης. Στην Καρυστία τιμούμε όσους υπηρέτησαν τη ζωή μέσα στον πόλεμο και προσκαλούμε τους επισκέπτες να ανακαλύψουν τον τόπο όπου γράφτηκε αυτή η ιστορία: περιπάτους στις ακτές και τους φάρους, στάσεις σε σημεία μνήμης, αφηγήσεις για τα περάσματα του Κάβο Ντόρο και τη ναυτική μας κληρονομιά. Ελάτε να μοιραστούμε τη σιωπηλή υπόσχεση του πελάγους: να θυμόμαστε και να τιμάμε.

Στις φωτογραφίες βλέπουμε το πλοίο, τη βύθιση του καθώς και την παραλία της Αμυγδαλιάς όπου έγινε η περισυλλογή των ναυαγών.