«Σήμερα είναι μια πολύ σημαντική ημέρα για το Χαμόγελο του Παιδιού και για την συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο, γιατί προσπαθούμε να ακουμπήσουμε -οι ειδικοί προσπαθούν να ερευνήσουν- αυτό που λέγεται παιδική ευημερία και που πρέπει να απασχολεί όλους μας» τόνισε στην έναρξη της συνέντευξης Τύπου για την ανάθεση του Παρατηρητηρίου Παιδικής Ευημερίας στο Χαμόγελο του Παιδιού, ο πρόεδρος του Κώστας Γιαννόπουλος. «Η κατανόηση, η μέτρηση και η παρακολούθηση της παιδικής ευημερίας είναι ένα σχέδιο δράσης με το Χαμόγελο που θα προσπαθήσει να αντιμετωπίσει όλες αυτές τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, τα δυσάρεστα, τα ευχάριστα, και να τα μετρήσουμε προκειμένου να βλέπουμε πώς προωθείται η έννοια της ευημερίας στα παιδιά».
Όπως ανέφερε ο κ. Γιαννόπουλος, το Χαμόγελο του Παιδιού σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο, με φορείς χρηματοδότησης το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ), καθώς επίσης με επιστημονική υπεύθυνη την δρ. Ειρήνη Λεριού, στοχεύει στην «εφαρμογή ενός καινοτόμου δείκτη για την διαχρονική καταγραφή της παιδικής ευημερίας στην Αττική αρχικά και στην κατάρτιση ενός σχεδίου δράσης και του Παρατηρητηρίου της Παιδικής Ευημερίας».
«Θα πρέπει να ξέρουμε για τι μιλάμε, να ξέρουμε τι αντιμετωπίζουν τα παιδιά. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκε ένα νέο είδος παιδικής φτώχειας ή έλλειψης παιδικής ευημερίας» σημείωσε ο κ. Γιαννόπουλος, προσθέτοντας ότι «ταυτόχρονα προϋπήρχαν μεγάλα κενά στην καταγραφή και συνακόλουθα στην ορθή αντιμετώπισή της».
Η απάντηση στο ερώτημα τι είναι παιδική ευημερία είναι προφανής, δηλαδή πόσο καλά ζουν τα παιδιά, ποια είναι η ποιότητα της ζωής τους με βάση δυο συγκεκριμένες παραμέτρους οι οποίες είναι η οικονομική και η μη οικονομική παιδική ευημερία και οδηγούν ή όχι στην γενική παιδική ευημερία. Στην οικονομική παιδική ευημερία συγκαταλέγονται κριτήρια όπως η ποιότητα της διατροφής, οι εργασίες των κηδεμόνων και οι συνθήκες της κατοικίας των παιδιών, ενώ στην μη οικονομική ευημερία συγκαταλέγονται κριτήρια όπως η υγεία, ο ελεύθερος χρόνος και η εκπαίδευση σε ηθικές αξίες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε το Χαμόγελο του Παιδιού και στηρίχτηκαν σε έρευνα που έχει προηγηθεί στην Αττική από την δρ. Ειρήνη Λεριού, η εικόνα της παιδικής ευημερίας στην Ελλάδα είναι μάλλον δυσχερής καθώς 1 στα 6 παιδιά διαβιούν σε νοικοκυριό που δεν εργάζεται κανένας κηδεμόνας, όσον αφορά την διατροφή 1 στα 5 παιδιά «βρίσκονται κάτω από το κατώφλι του ρίσκου έλλειψης της ευημερίας τους» και ως προς την εκπαίδευση στις ηθικές αξίες το νούμερο αυτό εκτοξεύεται σε 1 στα 3. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην έρευνα συμμετείχαν 4.232 παιδιά που φοιτούν στην ΣΤ’ δημοτικού, την Γ’ γυμνασίου και την Γ’ λυκείου, από δημόσια σχολεία αλλά και κέντρα στήριξης του Χαμόγελου του Παιδιού.
Η επίδραση του κορονοϊού στην παιδική ευημερία στην Ελλάδα
Ο κ. Γιαννόπουλος αναφέρθηκε διεξοδικά και στην επίδραση της πανδημίας του κορονοϊού στην παιδική ευημερία, σημειώνοντας ότι ενώ πριν την πανδημία περίπου 1 στα 17 παιδιά βρίσκονταν στο κατώφλι του ρίσκου έλλειψης της ευημερίας τους, σε ένα μόλις εξάμηνο ο δείκτης αυτός εκτινάχτηκε σε 1 στα 8 παιδιά. Ως προς την ανεργία, ενώ προ κορονοϊού 1 στα 10 παιδιά διαβιούσε σε νοικοκυριό όπου δεν εργαζόταν κανένας από τους δύο κηδεμόνες, στο β’ εξάμηνο του σχολικού έτους 2020-2021, ο δείκτης αυτός έφτασε στο 1 στα 6 παιδιά. Ως προς την ποιότητα της διατροφής δεν υπήρξε εξαιρετικά σημαντική μεταβολή αλλά αυτό γιατί όπως φαίνεται η κατάσταση ήταν ήδη επιβαρυμένη, καθώς προ κορονοϊού 1 στα 6 παιδιά βρισκόταν κάτω από το κατώφλι του ρίσκου έλλειψης της ευημερίας τους και κατόπιν ο δείκτης έφτασε στο 1 στα 5 παιδιά. Τέλος, ως προς την οικονομική ευημερία σε μόλις ένα εξάμηνο 1 στα 7 παιδιά βρίσκονται κάτω από το κατώφλι ρίσκου έλλειψης της ευημερίας τους συγκριτικά με 1 στα 10 που ήταν προ της πανδημίας.
Η δρ. Ειρήνη Λεριού, επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος και συντονίστρια του Παρατηρητηρίου της Παιδικής Ευημερίας στην Ελλάδα, επεσήμανε ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 5 χρονικά «κύματα», προκειμένου να καθοριστούν οι παράγοντες που αποτελούν την παιδική ευημερία, «ποιες περιοχές της Αττικής εμφανίζουν σοβαρά ζητήματα στην παιδική ευημερία» και τέλος, «ποια είναι η έκτασή της διαχρονικά». Όπως είπε η ίδια, τονίζοντας επανειλημμένα ότι η επίδραση της πανδημίας ήταν εξαιρετικά αρνητική και μετρήσιμη μόλις σε ένα εξάμηνο, «η παιδική ευημερία στην Αττική, αποτυπώνεται με μελανά χρώματα ήδη πριν την κρίση της covid-19, η οποία χειροτέρεψε μια ήδη προϋπάρχουσα άσχημη κατάσταση. Ειδικότερα, πριν την κρίση της covid-19 και σε περίοδο σχετικής ευμάρειας για την Ελλάδα, καταγράφεται ήδη πολύ νωρίς από την έρευνα, σημαντικό πρόβλημα στη διατροφή των παιδιών κι άμεσα προτείνεται επέκταση των σχολικών γευμάτων σε όλες τις σχολικές βαθμίδες, σε όλες τις περιοχές. Με αυτό το σημαντικό πρόβλημα στη διατροφή εισήλθαμε στην πανδημική κρίση, η οποία σε ένα μόλις εξάμηνο, χειροτέρεψε στο μέγιστο τις υλικές συνθήκες διαβίωσης, την ανεργία, τη διατροφή και συνολικά την οικονομική ευημερία των παιδιών». Εκτός από την επέκταση των σχολικών γευμάτων σε όλες τις βαθμίδες και όλες τις περιοχές, το Σχέδιο Δράσης που προτείνει η έρευνα είναι η «άμβλυνση της ανισότητας δια της άμεσης φορολογίας, παρά τις έμμεσης» όσον αφορά τα διατροφικά αγαθά, ο εμπλουτισμός της εκπαίδευσης για τα ηθικά, αξιόλογα αγαθά και η άμεση συνεννόηση πολλαπλών φορέων για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας στους κηδεμόνες των παιδιών. «Η παιδική ευημερία, όπως καταγράφεται σήμερα, φανερώνει το πώς θα διαμορφωθούν μελλοντικά οι κοινωνίες μας. Για αυτό η βελτίωσή της θα πρέπει να είναι ο τελικός και κύριος σκοπός πίσω από κάθε πολιτική» υπογράμμισε η κ. Λεριού.
Σύντομη παρέμβαση πραγματοποίησε και ο καθηγητής του τμήματος Οικονομικής & Περιφερειακής Ανάπτυξης Ιωάννης Ψυχάρης, καθώς το Παρατηρητήριο Παιδικής Ευημερίας, για τη λειτουργία του θα στηριχτεί στην συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Όπως υπογράμμισε ο κ. Ψυχάρης, «η θεσμοθέτησή του προσθέτει μια ακόμη διάσταση στο πολύπλευρο έργο που επιτελεί To Χαμόγελο του Παιδιού. Το ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου, ως δημόσιος ερευνητικός φορέας, θα παρέχει επιστημονική στήριξη στο Παρατηρητήριο Παιδικής Ευημερίας. Η εξειδίκευση του Ινστιτούτου σε ζητήματα περιφερειακής ανάπτυξης θα αναδείξει ενδιαφέρουσες πτυχές της παιδικής ευημερίας σε όλη την επικράτεια και τον τρόπο διαφοροποίησής της στον αστικό χώρο, στις αγροτικές περιοχές και στη νησιωτική Ελλάδα. Παράλληλα, το Ινστιτούτο θα συνεργαστεί με το Χαμόγελο του Παιδιού στην υποβολή και εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων για τη διάχυση της εμπειρίας και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας με αντίστοιχους φορείς άλλων ευρωπαϊκών χωρών».
Ολόκληρη η εκδήλωση είναι διαθέσιμη στον σύνδεσμο: https://youtu.be/SD0snUTm5xA?t=15
